نام پژوهشگر: فروغ امیرعابدین
فروغ امیرعابدین ابراهیم شعاریان ستاری
از زمان یکجا نشینی و آغاز زندگی اجتماعی بشر، و گسترش مراودات و مبادلات اجتماعی، اقتصادی ، تجاری و... لزوم تدوین قواعدی خاص برای این امور احساس شد و از آن زمان تعهدات و قراردادهایی با قواعد و قوانین مدون بوجود آمد در فقه اسلامی – شیعی با تاسی از آیات و احادیثی چون اوفوا بالعقود و همچنین المومنون عند شروطهم مجموعه قواعدی تحت عنوان تعهدات وارد حقوق مدنی گردید که از بحث های بسیار مهم در بین کلیه مباحث حقوق مدنی به شمار می رود. در اصطلاح حقوقی، تعهد رابطه ای حقوقی است که به موجب آن یک یا چند شخص معین به موجب عقد یا شبه عقد یا جرم یا شبه جرم و یا قانون، ملزم به دادن چیزی یا فعل یا ترک عملی به نفع شخصی یا اشخاص معینی هستند. همچون طرفین تعهد یا موضوع تعهد، زمان و مکان اجرای تعهدات از مهمترین مباحثی است که متاسفانه تاکنون چنان که باید و شاید به آن پرداخته نشده است. در قانون مدنی ایران، مقرراتی راجع به مکان و زمان اجرای تعهد همچون مواد280 و 344 و 370 و 375 آمده است که ناظر به اهمیت آن در مباحث حقوقی میباشد. در اسناد بین المللی مربوط به قراردادها از جمله کنوانسیون بیع بین المللی کالا، اصول قراردادهای تجاری بین المللی و اصول حقوق قراردادهای بازرگانی درباره مکان اجرای تعهد و یا ماده 6-1-1 همان قانون درباره زمان اجرای تعهد اشاره کرد. بحث از زمان و مکان اجرای تعهدات در حقوق کشورهای مختلفی به تفصیل آمده است و بررسی تطبیقی آن می تواند تا حدودی پاسخگوی سوالات و ابهامات موجود و همچنین بروز نوآوری های مهمی در امر قانونگذاری برای حقوق دانان کشورمان باشد. تقریباً در تمام قوانین مورد اشاره فوق، اصل بر اختیار طرفین در تعیین زمان اجرای تعهد و نیز اجرای به هنگام آن و پرداخت فوری و بدون تاخیر دین است؛ چرا که تاخیر در اجرای تعهد گاه می تواند به منزله عدم انجام تعهد تلقی شود. از سوی دیگر علاوه بر حقوق ایران، مطابق حقوق کشورهای دیگر مثل فرانسه، مصر، آلمان. انگلیس و همچنین اسناد بین المللی ، همانطور که افراد میتواند با توافق محل اجرای تعهد را معین نمایند میتوانند با توافق نیز آنرا تغییر داده و محل جدیدی را جهت انجام تعهد تعیین نمایند واین نشانگر اهمیت تعیین محل تأدیه و انجام تعهد میباشد.