پدیده دژنراسیون مرکزی ناشی از ضایعات کششی و یا قطع عصب یکی از موضوعات مورد بحث در سالهای اخیر بوده و محققین زیادی با استفاده از متدهای مختلف ، پدیده های دژنراسیون والرین، کروملئولیز و دژنراسیون مرکزی را در فیبرهای اعصاب محیطی مورد مطالعه قرار داده اند. در این پژوهش ضمن بررسی اثر ضایعات کمپرسیو اعصاب محیطی بر میزان دژنراسیون مرکزی اثر گذشت زمان، متعاقب ایجاد ضایعه، نیز مورد مطالعه قرار گرفته است . بدین منظور 12 رت آلبینوی نر از نژاد wistar انتخاب و به دو گروه a و b تقسیم شدند. بعد از بیهوشی با مخلوطی از رامپون و کتامین (به نسبت 2 به 1) عصب سیاتیک پای راست در ناحیه سر استخوان ران آشکار و به وسیله پنس قفل دار به مدت 30 ثانیه تحت کمپرسیون شدید قرار گرفت . با توجه به آنکه زمان نمونه برداری از نخاع برای گروه a (یکماه پس از کمپرسیون) و گروه b (دو ماه پس از کمپرسیون) در نظر گرفته شد در زمان مقرر ابتدا با استفاده از متد پرفیوژن حیوان بطور کامل فیکسه شدن تکمیلی و پاساژ و تهیه بلوکهای پارافینی از نمونه ها برش گیری شد. پس از رنگ آمیزی با رنگ اختصاصی آبی متیلن و ارتیروزین با استفاده از روش سیستماتیک رندوم و روش دایسکتور تعداد نورنهای حرکتی آلفا در شاخ شکمی نخاع در دو نیمه راست (ضایعه دیده) و چپ (کنترل) شمارش و نتایج حاصل به کمک تحلیلهای آماری مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل میان گروهی و درون گروهی نتایج نشان می دهند که بین تعداد نورنهای موجود در دو نیمه راست و چپ نخاع تفاوت چشمگیر و معنی دار است . (p<0/0001) در ارتباط با نقش گذشت زمان در میزان دژنراسیون مرکزی اگر چه تفاوت قابل ملاحظه ای بین نیمه راست (گروه a) و نیمه راست (گروه b) مشاهده نگردید، (p0/218) ولی مقایسه نیمه های چپ نخاع در گروههای آزمایشی حاکی از وجود تفاوت معنی دار (p<0/01) است . این تفاوت را می توان به نقش نورنهای رابطی که نیمه های راست و چپ نخاع را به یکدیگر مربوط می گردانند نسبت داد. زیرا دژنراسیون مرکزی نیمه راست احتمالا موجب دژنراسیون بعدی نورونهای رابط و دژنراسیون نورنهای رابط خود موجب حذف نورنهای رابط، یعنی نورنهای آلفای نیمه چپ ، گردیده است . در مجموع نتایج حاصل نشان می دهد که ضایعه عصب علاوه بر دژنراسیون قسمت دیستال، می تواند دژنراسیون قسمت پروکسیمال را نیز به دنبال داشته باشد.