نام پژوهشگر: فرامرز آقابیگی

قوم کُردایران در سفرنامه ها(از صفوی تا پهلوی دوم)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده علوم انسانی 1381
  فرامرز آقابیگی   زهره چراغی

سفرنامه ها به عنوان مشاهدات مستقیم سیاحان، از منابع ارزشمند در جهت شناخت مردم، محسوب می شوند به طوری که با استفاده از آن ها می توان، گذشته ی اقوام را تا حدودی بررسی کرد. کردها به عنوان یکی از اقوام ایران زمین، همواره در سفرنامه ها مطرح بوده اند و مطالبی کم و بیش درباره ی آن ها نوشته شده، از این رو در این پژوهش، قوم کرد بر اساس آثار سیاحان، که مبتنی بر مشاهدات عینی ست، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش شناخت و بررسی جایگاه قوم کرد بر اساس گزارش سفرنامه نویسانی است که از دوره ی صفوی تا پهلوی دوم به کردستان سفر کرده اند و مشاهداتی درباره ی زندگی کرد ها داشته اند. در سفرنامه های ادوار مذکور، قوم کرد در محورهای پراکندگی جغرافیایی، شاخصه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مورد بررسی قرار گرفته و تحقیق حاضر بر این موضوعات استوار گردیده است. نتایج حاصل از پژوهش مورد نظر به صورت کلی تأثیر محیط و جغرافیا را بر شاخصه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نشان داده و قبیله گری را عامل مهم در شکل دهی شاخصه های فوق می داند. بر اساس آثار سیاحان، پراکندگی جغرافیایی کردها، که در سایه ی عواملسیاسی و نوع معیشت انجام می گرفت، عموماً مناطق خراسان، فارس، کرمان، بلوچستان، گیلان و مازندران را شامل می شد.