در این پژوهش میزان تاثیر دوره های آمادگی یک ماهه پیش از ورود به دبستان در فراگیری دو مهارت خواندن و نوشتن دوزبانه کرد-فارس پایه اول ابتدایی بررسی شده است. به همین منظور از میان دانش آموزان دختر و پسر دوزبانه شهرستان فاروج تعداد 160 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند که 80 نفر دوره آمادگی گذرانده اند و 80 نفر این دوره را نگذرانده اند و پس از انجام سه مرحله آزمون املا (جهت ارزیابی مهارت نوشتن )و سه مرحله آزمون سرعت و صخت خواندن (جهت ارزیابی مهارت خواندن )و بر اساس آزمون t نتایج زیر به دست آمده است:در میان دانش آموزان دختر و پسر دوزبانه دوره گذرانده و دوره نگذرانده در مهارتهای نوشتن و صحت خواندن تفاوت معنی دار است اما در مهارت سرعت خواندن چنین تفاوتی دیده نمی شود در میان دانش آموزان دختر دوزبانه دوره گذرانده و پسر دوزبانه دوره گذرانده در دو مهارت خواندن و نوشتن تفاوت معنی داری وجود ندارد.

کمینه گرایی معنایی نظریه ای است که رویکردی صوری به معنا دارد. کاپلن و لپور نسخه ای از کمینه گرایی معنایی را معرفی می کنند که در آن وظیفه معنی شناسی، تعیین ارزش صدق گزاره ای است که به لحاظ معنایی توسط پاره گفتاری از یک جمله بیان شده است و تمام پاره گفتارهای آن جمله در آن مشترک هستند. در این نظریه گفته میشود صرفاً چند عبارت خاص بافت-وابسته هستند و بافت-وابستگی سایر عبارات نفی میشود. هدف از نگارش این پایان نامه، بررسی ادعاهای مطرح شده در این نظریه و همچنین کارآیی آن در زبانهای طبیعی به طور عام میباشد. کاپلن و لپور (2005) نظریه خود را چنان قاطع مطرح میکنند که گویی معنا شناسی را به انتها رسانده اند. از طرفی، نمیتوان به راحتی نقش عوامل شناختی و محیطی را نفی کرد. لذا نگارنده بر آن شد تا با بررسی انتقادات برخی از صاحب نظران و از طریق ارائه شواهد و بر اساس داده های زبان فارسی، صحت و سقم نظریه را مورد بررسی قرار دهد. ملاحظه خواهد شد نظریه فوق، با توجه به ماهیت متفاوت زبانهای طبیعی نسبت به زبانهای منطقی و ریاضی، از تحلیل معنا در زبانهای طبیعی و دفاع از اکثر ادعاهای مطرح شده در آن قاصر است.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی اصول رسایی (اصل توالی رسایی، اصل تماس هجا، اصل پراکندگی رسایی و اصل فاصله رسایی بهینه) در نظام واجی زبان فارسی است. به عبارت دقیق تر در این پایان نامه برآنیم تا بررسی کنیم که اولا: آیا خوشه-های همخوانی در زبان فارسی از اصل توالی رسایی پیروی می کنند و یا خیر؟ و ثانیا: آیا فرایند های واجی در زبان فارسی با انگیزه تبعیت از اصول رسایی انجام می شوند؟ با بررسی 680 واژه دارای خوشه همخوانی استخراج شده از فرهنگ لغت فارسی معین، روشن می شود که 68.67% واژه های یاد شده از اصل توالی رسایی تبعیت می کنند و اکثر واژه هایی که با اصل یاد شده در تناقض هستند جزء واژه های دخیل محسوب می شوند. همچنین با بررسی فرایند های قلب، حذف صامت، درج صامت و همگونی ناقص پسرو نیز با انگیزه تبعیت از دست کم یکی از اصول رسایی صورت می پذیرند.

چکیده فعل در زبان فارسی در برگیرنده انجام دهنده عمل، نحوه و زمان عمل می باشد، بنابراین، نقش مهمی را در گفتار ایفا می کند. در این پژوهش، رشد ساخت واژگان فعل که شامل: افعال ساده، مرکب، معین، وجهی، رابط، پیشوندی، عناصر صرفی و صورت های زمانی فعل می باشد در گفتار کودکان طبیعی از سنین 18 ماهگی تا 5 سالگی مورد بررسی قرار گرفته شده است. این پژوهش شامل کودکان طولی و مقطعی می باشد که روی دو کودک به صورت طولی و 37 کودک به صورت مقطعی انجام گرفته است. داده های گفتاری کودکان از طریق ضبط صدا و ثبت هم زمان گفتار جمع آوری شده است. براساس مشاهدات انجام شده، نتایج نشان می دهد که کودک افعال ساده و مرکب کنشی را از سن 18 ماهگی و با افزایش سن و شناخت و تجربه بیشتر از جهان بیرون، افعال ساده و مرکب غیرکنشی / تجربی را فرا می گیرد (بعد از سن 2 سالگی).عناصر صرفی فعل نیز به طور کامل تا سن 4 سالگی فرا گرفته می شود اما کودک اکثر صورت های زمانی فعل را تا سن 5 سالگی فرا می گیرد. فعل ربطی (بودن) از همان سن 18 ماهنگی اما فعل ربطی (شدن) از سن 2 سالگی به بعد در گفتار کودک ظاهر می شود. افعال وجهی از سن 2 سالگی به بعد با بسامد بسیار پایین در گفتار کودک مشاهده شده است اما افعال پیشوندی که فقط شامل سه فعل پیشوندی (در آوردن، برداشتن و درآمدن) می باشد با بسامد نسبتاً بالایی از سن 5/2 سالگی در گفتار کودک ظاهر می شود.

تحقیق حاضر، طرحی آزمایشی تصادفی است که در این تحقیق، به بررسی فرضیه برجستگی تدریجی مطرح شده توسط گیورا(1997) پرداخته شده است تا بررسی شود عامل مهم در دسترسی به معنا چیست. در فرضیه برجستگی تدریجی اعتقاد بر این است که در فرایند درک، ابتدا معنایی فعال می شود که برجسته تر است یعنی آشناتر، پربسامدتر، نمونه اولیه تر و متداول تر است و بافت نمی تواند مانع فعال شدن این معنا شود. هدف از انجام تحقیق این بوده است که مشخص شود آیا فرضیه برجستگی تدریجی در نمونه های مورد بررسی در زبان فارسی (کنایه، استعاره، عبارت های اصطلاحی، درخواست غیرمستقیم) صدق می کند یا خیر. به عبارت دیگر، هدف از انجام این تحقیق، سنجش rt (زمان خواندن) و شناسایی و تبیین رابطه بین 4 متغیر نوع خاص زبان تمثیلی (کنایه، استعاره، درخواست غیرمستقیم، عبارت اصطلاحی) و نوع بافت (تحت الفظی، تمثیلی) و میزان آشنا بودن عبارت (بسیار آشنا، آشنا، ناآشنا) و سرعت خواندن (آهسته، هم زمان، سریع) بوده است. محقق برای هرکدام از نمونه های زبان تمثیلی، یک بافت موثر در معنای تحت اللفظی آن عبارت و یک بافت موثر در معنای تمثیلی همان عبارت به وجود آورد. نرم افزار مورد استفاده، نرم افزاری برای انجام آزمایش صفحه متحرک خودمهار بود که توانایی اندازه گیری و ضبط زمان با دقت بیش از هزارم ثانیه را داشت. این تحقیق مشتمل بر 2 پیش آزمون بود. در پیش آزمون 1، آزمونی برگزار شد تا مشخص شود میزان آشنایی افراد با این نمونه ها چقدر است. در پیش آزمون 2، برای اطمینان از اینکه بافت های تحت اللفظی و تمثیلی ساخته شده برای نمونه های آشنا، بسیارآشنا و ناآشنای عبارت های تمثیلی مختلف به یک اندازه قوی است، آزمونی دیگر برگزار شد. پس از تجزیه نتایج پیش آزمون1، عبارت های هر دسته به 3 گروه آشنا، بسیارآشنا و ناآشنا تقسیم شدند. برای هر کدام از نمونه ها، دو نوع بافت تهیه شده بود (موثر در معنای تحت اللفظی و تمثیلی) و بافت هایی برای آزمایش اصلی انتخاب شدند که از نظر قوی بودن، یکسان با همتای خود بوده و این توسط پیش آزمون 2 تأیید شده بود. داده-های فایل های تحقیق بر روی نرم افزار ریخته شد. هر گروه از افراد مورد آزمون در مقابل کامپیوتر قرار گرفتند و نرم افزار صفحه متحرک خودمهار در مقابل آنها اجرا شد. تحقیق اصلی در دو مرحله اجرا شد که فاصله زمانی این مراحل، دو ماه بود. در مرحله اول به افراد مورد آزمون، عبارت ها در بافت تمثیلی ارائه شد و سرعت خواندن آنها اندازه گیری شد. در مرحله دوم، به همان افراد، عبارت ها در بافت تحت اللفظی ارائه شد و سرعت خواندن آنها اندازه گیری شد.از نتایج می توان چنین استنباط کرد که هیچ یک از نمونه های زبان تمثیلی، فرضیه برجستگی تدریجی را به صورت تمام و کمال تأیید نکردند. از بین آنها عبارت های اصطلاحی بیشتر در راستای تأیید این فرضیه بودند ولی این عبارت ها نیز کاملاً فرضیه برجستگی تدریجی را تأیید نکردند. بنابراین فرضیه-های اصلی تحقیق، کاملا تأیید نشدند به این دلیل که تمام نمونه های مختلف زبان تمثیلی رفتار مشابهی نشان ندادند و به نظر می رسید بر خلاف پیش بینی های فرضیه برجستگی، بافت در بسیاری از موارد در درک بر معنای برجسته پیشی می گیرد و تأثیر موازی یکدیگر ندارند. همچنین بر اساس نتایج تحقیق چنین به نظر می رسد که معنای برجسته هم در عبارت های تمثیلی بسیارآشنا و هم در عبارت های تمثیلی آشنا، معنای تمثیلی است و معنای برجسته در عبارت های تمثیلی ناآشنا معنای تحت اللفظی و معنای تمثیلی است.

دستورحاضر برخلاف دستور های سنتی،ساختگرا و زایشی سه نوع رابطه را تحت عنوان «همپایگی»(coordination)،«ناهمپایگی»(subordination)و«هم وابستگی»(cosubordination) بین بند ها در جملات مرکب مطرح می سازد و سه سطح اولیه ی پیوند را« بند»،«کانون» و«هسته» معرفی می نماید. سه نوع رابطه ی احتمالی بین «واحدها» برقرار است. همه این روابط در تمام صورت های پیوند ممکن می باشندکه از ترکیب آنها نه رابطه در دستور همگانی این نظریه حاصل می شود..در این پژوهش جملات مرکب در زبان فارسی را تحت دو رابطه ی کلیِ «همپایگی» و «ناهمپایگی» بررسی نموده و دو نوع رابطه را برای «همپایگی» و نه رابطه را برای «ناهمپایگی» معتبر دانسته ایم . مزیّت تحلیل و بررسی های جملات در این دستور نسبت به نظریه های دستوری دیگررا می توان توجهِ همزمان به سه سطح «نحوی»، «معنایی»،«کاربرد شناختی»دانست.

در این پایان نامه علاوه بر نظریه های مختلف زبان آموزی، چگونگی ظهور و فراگیری واژه ها توسط کودکان از جنبه های مختلف واجی، آوائی، نحوی و معنائی بررسی شده است . بر این پایه شیوه بروز صورتهای آوائی واژه ها در گفتار کودک ، دوره های مختلف رشد آوائی از بدو تولد تا شش سالگی، نحوه رشد نظام واجی زبان فارسی و برخی فرایندهای واجی ویژه در واژگان گفتاری کودکان ارائه شده است . در فصلهای بعدی فرایندهای معنائی و نیز نحوی مقوله های مختلف واژگانی از قبیل اسم، فعل، صفت و قید، انواع حروف اضافه، حروف ربط، پرسشی و نشانه بررسی شده است . در بخش معنائی، محتوای معنائی واژه ها در گفتار کودک در سنین مختلف تا شش سالگی، چگونگی فراگیری روابط معنائی واژه ها توسط کودکان و نیز واژه های پایه، مقوله های اسم، فعل، صفت و قید ارائه شده است . شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات برپایه داده های فراهم شده از راه مراجعه به بیست مهدکودک و آوانگاری نمونه های گفتاری 85 کودک فارسی زبان از جنبه های واجی، آوائی، نحوی و معنائی بوده است . نتایج حاصل از این پژوهش در فصلهای مختلف ارائه شده است .

رساله حاضر براساس نظریه حاکمیت و مرجع گزینی نگاشته شده که چامسکی آنرا در سال 1981 ارائه کرد. البته تاکید اصلی بر نیمه دوم این نظریه، یعنی مرجع گزینی بوده اما دیگر زیر نظریه های مرتبط با این نظریه نیز به اجمال مورد بررسی قرار گرفته اند. نظریه مرجع گزینی دارای سه اصل است که این سه اصل به سه طبقه واژگانی مربوط می شوند: ضمایر انعکاسی - متقابل، ضمایر شخصی و عبارات ارجاعی. در این رساله کارآیی این اصول در مورد گروههای سه گانه فوق و برخی صورتهای دیگر که در این نظریه مورد توجه قرار نگرفته اند، با ارائه نمونه ها و شواهدی از زبان فارسی مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج حاصله ارائه گردیده است و در نهایت بررسی برخی جنبه های کاربردی ضمایر و صورتهای ارجاعی مکمل این نتایج شده است .

این پایان نامه در دو بخش ارائه خواهد شد. بخش اول در رابطه با فراگیری زبان اول است و خود شامل دو فصل است : در فصل اول، نظریه های زبان اول که مادر بسیاری از نظریه های فراگیری زبان دوم هستند، به اختصار مورد بررسی قرار خواهد گرفت . همچنین، به علت ضرورت آگاهی از رشد ساختهای نحوی در کودکان انگلیسی زبان، جهت مقایسه با نحوه رشد نحوی در زبان آموزان زبان دوم، فصل دوم این بخش اختصاص به بررسی مراحل رشد ساختهای نحوی در کودکان انگلیسی زبان خواهد داشت . بخش دوم شامل فراگیری زبان دوم است و خود از چهار فصل تشکیل شده است . در فصل اول نظریه های فراگیری زبان دوم مطرح خواهد شد. وجود این فصل از دو جهت ضروری است : 1) در این قسمت خواننده با نظریه های متفاوت و گاه متناقض زبان دوم، به اختصار، آشنا شده و در جریان تازه ترین یافته های پژوهشگران در این زمینه قرار خواهد گرفت . 2) بخشی از نتیجه گیری نهایی مربوط به ارزیابی این نظریه ها با توجه به یافته های عینی حاصل از کار میدانی است . بنابراین آگاهی قبلی در این زمینه در درک نتیجه گیری نهایی به خواننده کمک خواهد نمود. فصل دوم این بخش ، اختصاص به بررسی زبان در حال رشد و خصوصیات آن دارد. این فصل یکی از مهترین فصلهای این پایان نامه می باشد و خواننده را با فصل بعدی که کار بر روری زبان در حال رشد زبان آموزان فارسی زبان است ، پیوند می دهد. در این فصل، روشهای مختلف بررسی زبان در حال رشد، و همچنین مراحل رشدی ساختهای نحوی مختلف ، بویژه ساخت پرسشی با واژه پرسشی، در زبان دوم مورد بررسی قرار خواهد گرفت . فصل بعدی در ارتباط با کار میدانی است که بر حدود 300 تن از دانش آموزان و دانشجویان فارسی زبانی که در حال فراگیری ساخت (whq) هستند، صورت گرفته است . در این فصل ابتدا نحوه تنظیم پرسشنامه ها و نحوه برگزاری آزمونها مورد بررسی قرار می گیرد و سپس داده های حاصل ارائه می گردد. در آخرین فصل این بخش ، نتایج حاصل از داده های زبانی از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار خواهد گرفت . براساس این نتایج، مقایسه ای بین زبان آموزی کودکان انگلیسی زبان و زبان آموزان فارسی زبان انگلیسی و همچنین زبان آموزی در کلاس درسد و در محیط طبیعی، جامعه زبان هدف ، صورت خواهد گرفت . همچنین براساس نتایج حاصل، برخی از نظریه ها و فرضیه هایی که در فصلهای پیشین مطرح شده اند، به اختصار مورد ارزیابی مجدد قرار می گیرند.

این پایان نامه در 8 فصل تنظیم شده است که در هر فصل یکی از عوامل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است . و سعی شده است که با بررسی تطبیقی فراگیری زبان اول و زبان خارجی و شناخت تفاوتهای آنها موثرترین شرایط آموزش زبان بدست داده شود. در فصل اول به تشریح ضرورت توجه ویژه به آموزش زبان در مدارس پرداخته شده است . در فصل دوم تاثیر سن بر آموزش زبان خارجی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است . در این فصل کوشش شده است به این سوال پاسخ داده شود که آیا استعداد فراگیری زبان با افزایش سن کم می شود و یا افزایش می یابد. آیا عدنم سهولت یادگیری زبان خارجی نسبت به سهولت فراگیری زبان مادری مربوط به سن است ؟ و اگر سن تاثیر دارد، بر یادگیری چه مهارت هایی تاثیر بیشتری می تواند داشته باشد؟ در فصل سوم به بررسی توالی عناصر زبانی در فراگیری پرداخته شده است . یکی از عواملی که عموما در کلاسها مورد ملاحظه دقیق قرار نمی گیرد، توالی عناصر زبان در فراگیری است . یک کودک به طور طبیعی و ذاتی عناصر زبانی را از محیط غنی از داده های زبانی با توالی طبیعی دریافت می کند و هر عنصر در توالی جای ویژه ای در فراگیری زبان دارد. در حالی که برای افراد بزرگسال این امکان فراهم نیست . آنچه به عنوان فهرست مطالب در کتابها ارائه می گردد معلوم نیست دقیقا با توالی طبیعی منطبق باشد. حتی اگر فهرست کتابها با فهرست طبیعی عناصر زبانی منطبق باشد، برای آن دسته از دانش آموزانی که نمی توانند همپای سایر همکلاسیهای خود مطالب را دریافت نماین این انطباق به هم خواهد خورد. روشن است که این موضوع می تواند موجب عدم سهولت یادگیری زبان خارجی گردد. با مقایسه محیط زبانی کودک در فراگیری زبان مادری و محیط زبانی زبان آموزان زبان خارجی به نظر می رسد برای این که امکان دریافت طبیعی عناصر زبانی برای زبان آموزان فراهم شود، ضرورت دارد هر چه بیشتر محیط زبانی افراد بزرگسال را از داده های زبانی غنی نمود. در فصل چهارم به بررسی تاثیر انگیزه در آموزش زبان پرداخته شده است . در حالی که برای فراگیری زبان مادری از انگیزیه بحثی به میان نمی آید، آموزش زبان خارجی چون فرایندی خودآگاهانه است ، یقنا، انگیزه می تواند نقش مهمی در فعالیت زبان آموز برای یادگیری داشته باشد. در این فصل کوشش شده است انواع انگیزه و آثار آن بر آموزش زبان خارجی مورد بحث قرار گیرد. همچنین انگیزه یادگیری زبان خارجی با انگیزه زبان دوم مورد مقایسه قرار گرفته است . در فصل پنجم آثار تداخل زبان مادری بر آموزش زبان خارجی تشریح شده است و کوشش شده است مشخص شود آیا زبان مادری می تواند موجب سهولت آموزش زبان خارجی گردد و یا ممکن است مشکلاتی برای زبان آموز ایجاد کند. در فصل ششم به بررسی استعداد زبانی و آثار شیوه نگرش بر آموزش زبان پرداخته شده است . در فصل هفتم شرایط محیطی موثر در پیشرفت زبان از جمله شرایط عاطفی کلاسها و روابط انسانی میان معلم و زبان آموز تشریح شده است . و بالاخره در فصل هشتم به شیوه های آموزش زبان در مدارس اشاره شده و براساس آنچه در فصل های پیش تر تشریح شده است ، مشکلات موجود از جمله شیوه ارائه درس زبان، نیاز جامعه به زبان خارجی، نیاز زبان آموز به زبان خارجی و چگونگی تطابق نیاز جامعه و نیازمندی زبان آموز به یادگیری زبان و شیوه ارزشیابی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است .

پایان نامه حاضر، بررسی گروه فعلی زبان فارسی بر پایه نظریه ایکس تیره می باشد. ایکس در این نظریه، به طور عام به مفهوم نماد مشترک یا متغیر مقوله گروهی می باشد که به صورت هریک از گروههای چهارگانه زبان یعنی گروه اسمی، گروه فعلی، گروه صنعتی و یا گروه حرف اضافه ایی می تواند تحقق یابد. تیره در این نظریه مبین سطوح نحوی متفاوتی است که بالقوه در یک گروه وجود دارد. داده های زبان فارسی در مورد گروه فعلی وجود سه لایه فعل (فعل با دو تیره)، فعل (فعل با یک تیره) و فعل (بدون تیره) را تایید می کند. متمم های اصلی به همراه هسته گروه فعلی تشکیل فعل را می دهند و متمم های وصفی فعل را به فعل گسترش می دهند. خود نظریه ایکس - تیره یکی از عمده ترین زیرنظریه های نظریه حاکمیت و مرجع گزینی است که گونه جدیدی از دستور کشتاری می باشد.

در رساله حاضر به بررسی ساخت مجهول پرداخته می شود. در بخش اول سعی بر این است که تعاریف ارائه شده به توسط برخی از متخصصین امر آموزش زبان شناسان مورد بحث و بررسی قرار گیرد و به جنبه های قوت و ضعف آن پرداخته شود و سپس ساخت مجهول بر پایه نظریه گشتاری و گشتارهای مجهول ساز پرداخته خواهد شد. در بخش دوم به بررسی ساخت مجهول در زبانهای انگلیسی، فارسی، ترک و فرانسه پرداخته شده است و سعی شده است که قاعده مجهول ساز در هر یک از این زبانها و چگونگی اعمال آنها در ساخت مجهول مورد بررسی قرار گیرد. و روشهای مجهول در این زبانها مورد مطالعه قرار گرفته و به مقایسه قاعده های مجهول ساز موجود در این زبانها پرداخته شده است تا موارد مشترک و به عبارت دیگر گشتارهای مجهول ساز مشترک در میان این زبانها مشخص شود. هدف این رساله عنوان نمودن ساخت مجهول به عنوان یک همگانی نسبی زبانی است . خانم سیویرسکا (siewierska) معتقد است که همگانی های زبان را می توان به دو گروه تقسیم کرد. همگانی های مطلق و همگانی های نسبی، و در این رساله ساخت مجهول به عنوان یک همگانی نسبی زبان مطرح می شود. چون بالقوه می تواند در تمام زبانها وجود داشته باشد ولی بالفعل در اکثریت زبانهای اصلی یافت می شود که در فصل آخر در نتیجه گیریها به این موارد همگانی اشاره خواهد شد. در فصل سوم به روش شناختی مجهول پرداخته شده است و ساخت مجهول در ابعاد مختلف بررسی شده و مواردی که در آن قاعده جابه جایی به تنهایی کارساز نبوده و به قاعده های دیگری به نام ارتقاء نیاز است ، پرداخته شده است . در این فصل به مواردی که جمله ها و اسم مفعول فعل نقش صفت مفعولی را دارد پرداخته شده است و اینکه چگونه و بر اساس چه معیارهایی می توان اسم مفعول را که در ساخت مجهول واقع می شود و صفت مفعولی را که به همراه فعل "be" می آید ولی نقش صفت را داشته و جمله از نظر ساخت صوری معلوم بوده ولی نظر معنایی مجهول می باشد مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل آخر به بررسی نتایج حاصل از مقایسه مجهول در زبانهای انگلیسی، فارسی، ترکی و فرانسه پرداخته می شود. با این مقایسه به این نتیجه می رسیم که قاعده های حذف ، افزایش و بازآرایی در ساخت مجهول جزء همگانیهای زبانها می باشد که بر پایه نظریه گشتاری چامسکی و بر اساس نظریات او در کتاب "دستور جهانی چامسکی" نیز قاعده های حذف و افزایش ، و جابه جایی گروههای اسمی معادل جزء همگانیهای زبانی می باشد. سپس ملاحظه می نمائیم که در مجهول واقع نمی شوند متوجه می شویم که قاعده های ترکیب پذیری از حساسیت خاصی در گشتارهای مجهول ساز برخوردار می باشد و در نهایت نقش محدودیتهای هم آیی و معنا در ساخت مجهول در این زبانها مطرح می شود.

موضوع اصلی این مساله، یادگیری منفی سازی در زبان انگلیسی به توسط سخنگویان فارسی زبان است . اما از آنجا که مساله منفی سازی با روابط معنایی آمیخته است ، فصل اول به تعبیر معنایی نفی اختصاص داده شده است . فصل دوم به آموزش زبان کودک اختصاص یافته است ، زیرا کودک منفی سازی را طی فرآیندهائی بتدریج فرا می گیرد. در فصل سوم با عنوان منفی سازی و روند رو به رشد آن پرداخته شده است فصل چهارم به پژوهشی در زمینه یادگیری منفی سازی در سالهای مختلف دبیرستان اختصاص یافته است . در این پژوهش با آزمون هائی از پایه هائی از پایه های مختلف چگونگی رشد منفی سازی مورد بررسی قرار گرفته و نمودارهائی از میزان یادگیری منفی سازی و میزان خطاها ترسیم شده است . در پایان فصل چهارم، یادگیری منفی سازی در زبان فارسی به توسط کودکان 2-8 ساله فارسی زبان به کمک پرسش و پاسخهائی توصیف شده است .

این پایان نامه در شش فصل تنظیم گردیده است . در فصل اول به ارتباط میان معناشناسی و کاربردشناسی زبان پرداخته می شود. در بخش دوم بافتهای گوناگون بررسی شده و کاربردهای آنها مورد نظر قرار می گیرند. فصل سوم به فعل و تعاریف مختلف آن اختصاص دارد. فصل چهارم به جنبه های کاربردی زمان فعل می پردازد. فصل پنجم، تقسیم بندیهای گوناگون فعلهای فارسی و کاربردهای آنها را توضیح می دهد و فصل ششم، فعل را در بافت بررسی می کند و کاربردهای متفاوت فعلها را در بافتهای گوناگون شرح می دهد.

این پایان نامه از چهار فصل تشکیل شده است که در فصل اول به برخی ملاحظات نظری درباره یادگیری زبان اول و دوم پرداخته شده است . از جمله عوامل موثر در یادگیری زبان دوم، زبان آموزی کودک و نقش آن در مطالعات مربوط به یادگیری زبان دوم و نظریه های مهم مربوط به یادگیری زبان مورد توجه قرار گرفته است و سرانجام برخی عوامل غیرزبانی موثر در یادگیری زبان ذکر شده است . فصل دوم شامل نگاهی به سابقه تحلیل خطا و هدف از تحلیل خطا و نیز بیان منابع مهم خطا می باشد. فصل سوم شامل توصیف ساختاری سازه "فعل + حرف اضافه" و انواع آن و مقایسه ای اجمالی با سازه های مشابه در زبان فارسی است . در نهایت نکاتی پیرامون روش تدریس زبان ذکر شده است . فصل چهارم که مهمترین فصل این پایان نامه است شامل بررسی و تحلیل داده های زبانی است که طی آن خطاهای زبان آموزان ضمن یادگیری این سازه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در پایان نتیجه گیری شده است .

در فصل اول این نوشته پس از اشاره به ضرورت ترجمه و تاریخچه آن، تاثیر زبان شناسی بر آراء ترجمه مورد توجه قرار می گیرد و در پایان فصل سعی می شود رابطه بحث حاضر و ترجمه تبیین گردد. در فصل دوم، ضمن بحث نظری درباره زمان، زمان دستوری و غیردستوری به تفکیک مورد بررسی قرار می گیرد و در بحث زمان غیردستوری، بعد از اشاره به برداشتهای مختلف از زمان، مفاهیم زمانی و عوامل دخیل در نشانگذاری زمان غیردستوری مطرح می شود. آنگاه زمان دستوری مورد بررسی قرار می گیرد و بر ویژگی همگانی آن (اشاره ای بودن) تاکید می شود. در پایان فصل دوم در بحث از تقابل معنایی زمانها، بطور ضمنی ویژگیهای دیگر زمان دستوری مطرح می شود. در فصل سوم مقولات مرتبط با زمان دستوری (نمود و وجه) مورد بررسی قرار می گیرد و مشخص می شود که در مواردی مرز دقیقی میان این مقولات و زمان دستوری وجود ندارد. در فصل چهارم، زمان در زبان فارسی توصیف می شود و کاربردهای هر یک از زمانها بطور جداگانه بیان می شود. در فصل پنجم، به زمان در زبان انگلیسی توجه می شود و با بیان کاربردهای زمانها و ارائه برابرهای ترجمه ای آنها مقابله صورت می گیرد. در فصل ششم برخی نتایج مترتب بر بحثهای پیشین در سه زمینه ترجمه، آموزش زبان خارجی و مسائل نظری مورد بررسی قرار گرفته و در پایان بر ضرورت تداوم تلاش در جهت شناخت هرچه بیشتر زبان تاکید می شود.

.زبان در اجتماعات انسانی و در متن زندگی گروهی و روابط اجتماعی، به واسطه نیاز انسانها و ارتباط با یکدیگر پدید آمد و در یک روند تحولی طولانی چند هزار ساله اشکال گوناگونی به خود گرفت . از این جهت است که زبان را رفتاری اجتماعی دانسته اند که به اعتقاد برخی از زبان شناسان مهمترین نقش آن ایجاد ارتباط است . و تحول اجتماعات بشری و پیچیده تر شدن سازمانها و روابط اجتماعی، زبان نیز به عنوان یک نظام ارتباطی در جهت برآوردن نیازهای ارتباطی جامعه های گوناگون انسانی، دچار تحول گردید و رفته رفته شکل کاملتری پیدا کرد. از آنجا که زبان دارای جنبهای زیستی و روانی نیز هست ، تحول آن را به شکل امروزی، باید در بافتی گسترده تر، یعنی با توجه به عوامل درونی (زیستی و روانی) و عوامل بیرونی (ارتباطی و محیطی) مطالعه کرد. پیدایش و تحول زبان دلایل اجتماعی، زیستی و روانی دارد و نتیجه تکامل انسان در طول هزاران سال است . بنظر گروهی از دانشمندان، انیشمندی و سخنگویی انسان کنونی، حاصل یک سلسله تحولات اجتماعی و زیستی در یک روند طولانی است . در میان عوامل موثر در پیدایش و تحول زبان، نقش عوامل اجتماعی برجسته تر به نظر می رسد. در همین راستا این پایان نامه درصدد نشان دادن جایگاه و نقش و تاثیرات دو رکن اصلی جامعه بشری، یعنی زن و مرد در اجتماع، اما از دیدگاه زبان و زبانشناسی که شامل مقدمه، هفت فصل و نیز در پایان کتابنامه است .

پژوهش حاضر به دو بخش تقسیم شده است : بخش اول شامل دو فصل است که در فصل اول تاریخچه مختصر دستورنویسی از یونان باستان تا عصر حاضر آورده شده است و در انتها تاریخ مطالعات دستور زبان فارسی بررسی شده است . در فصل دوم، نظریه حاکمیت و مرجع گزینی که پژوهش حاضر براساس آن انجام شده است معرفی و هر یک از زیر نظریه های آن به اختصار توضیح داده شده و نظریه نحو ایکس تیره که زیربنای پژوهش را تشکیل می دهد با تفضیل بیشتری معرفی گردیده است . بخش دوم تحقیق که کار اصلی پژوهش را در برمی گیرد در چهار فصل تدوین شده است که در سه فصل آن، ترتیب سازه ای گروه های واژگانی زبان فارسی براساس نمونه های بسیار برگرفته شده از فارسی رسمی و گفتار عادی مرد بررسی و تحلیل دقیق قرار گرفته و در فصل پایانی نتایج کلی پژوهش عنوان شده است : در این بررسی مشاهده می شود که بر پایه قواعد نحو ایکس - تیره می توان ترتیب سازه ای گروه های واژگانی زبانی فارسی را به خوبی توصیف نمود.

این بررسی رساله حاضر است مشتمل بر هشت فصل. فصل اول به تعریف زبان، ماهیت و نقش پرداخته است و با این نتیجه گیری که بارزترین نقش زبان ایجاد ارتباط است رهگشای فصل دوم که عنوان آن ارتباط است می باشد. در فصل دوم تعریف ارتباط، ماهیت ، اهمیت و مدل ارتباط مورد بحث قرار گرفته اند. از آنجا که مولفه های یک فرآیند ارتباطی را فرستنده، گیرنده، پیام و کانال تشکیل می دهند، فصول سوم، چهارم، پنجم و ششم هر یک به بررسی این مولفه ها می پردازد. اما از آنجا که هر پدیده ای که می شناسیم در معرض آفتها و عناصری قرار دارد که زوال آن را پدید می آورد، بنابراین ارتباط نیز مستثنی از این آفات نمی تواند باشد لذا فصل هشتم تحت اختلال به عواملی که زوال یک جریان ارتباطی را فراهم می کند می پردازد.

موضوع این رساله، توصیف و بررسی یکی از عناصر نوایی گفتار و به عبارت دیگر، یکی از واحدهای زبرزنجیری، یعنی تکیه و ویژگی های عمده آن و تحلیل مقابله ای آن در زبان های فارسی و انگلیسی است . اگر چه واحدهای زبرزنجیری و ویژگی آن ها را می توان تا حدی با علائم و نشانه های ویژه ای در صورت نوشتاری زبان نشان داد، با این وجود، این صورت گفتاری و در واقع بخش آوایی زبان است که از طریق آن، عناصر نوایی تولید و دریافت می شوند و در حقیقت تحقق می یابند. به همین جهت ، در فصل اول رساله حاضر، نخست به توصیف و بررسی برخی مفاهیم آوایی زبان که به نحوی با مطالعه واحدهای زبرزنجیری مرتبط بوده و آشنایی با آنان ضروری می نماید، پرداخته می شود. سپس ، به دلیل ارتباطی که عناصر نوایی با یکدیگر دارند، مجموعه عناصر نوایی زبان مورد توصیف و بررسی قرار می گیرد و در قسمت دوم همین فصل، تکیه، به عنوان موضوع مورد مطالعه این رساله، به طور مفصل و گسترده تری بررسی می گردد. آن گاه در فصل سوم و چهارم، تکیه و ویژگی های عمده آن به ترتیب در زبان های فارسی و انگلیسی مورد مطالعه قرار می گیرد. در فصل پنجم، که در برگیرنده موضوع اصلی رساله حاضر است ، به تحلیل مقابله ای تکیه در دو زبان فارسی و انگلیسی پرداخته می شود و در فصل ششم، بررسی نتایج کاربردی و ملاحظات نظری حاصل از تحلیل انجام گرفته، ارائه می گردد.

پایان نامه حاضر به بررسی مبحث واژ - واجی در زبانهای فارسی و انگلیسی می پردازد واژ - واجی به تبدیلهای آوائی واج در پیوند تکواژه ها در واژه های اشتقاقی و یا تصریفی می شود. بررسی دقیق واژ - واجی در زبانهای فارسی و انگلیسی که در این پایان نامه به عمل آمده است و همچنین جمع آوری تمامی داده های واژ - واجی در این دو زبان، نشان دهنده این مطلب است که عملکردهای آوائی در مرز واژه ها و تکواژه ها پدید می آید و برای این گونه عملکردهای آوائی می توان نظمهائی را به صورت قاعده هایی زا یا مشخص نمود و از این چگونگی تبدیلهای آوائی را در تکواژه ها نشان داد. در این پایان نامه پس از ارائه تمامی نمونه های واژ - واجی در زبان فارسی و گزیده هائی از نمونه های واژ - واجی در زبان انگلیسی، بنا بر اصل نمای واجی زیرین که نشان می دهد چگونه یک صورت واجی زیرین واحد برای سایر صورتهای مربوط به هم در نظر گرفته می شود، یک صورت واجی زیرین ارائه شده است .

عنوان پایان نامه "تولید و درک گفتار با توجه به واژه های زبان فارسی" می باشد. در این پژوهش مراحل درک (ادراک) گفتار بر پایه روان شناسی زبان و بر اساس نظریه گشتاری بررسی گردیده است . همچنین چگونگی فرآیند تولید گفتار نیز مورد توجه قرار گرفته شده است . در ابتدا مسائل مربوط دانش زبانی، ویژگیهای زبانی، ذهن و حافظه در ارتباط با تولید و ادراک گفتار بررسی شده، و سپس در بخشهای جداکانه به تفصیل مراحل تولید و درک گفتار و مسائل عصب شناسی زبان مورد توجه قرار گرفته است . تحلیل فرایند گفتار و نوشتار و تشخیص آن و ویژگی مهارت گفتار در اهداف آموزشی زبان و چگونگی بکارگیری آنها به دنبال آمده اند. انسان هنگام تولید گفتار و نیز درک گفتار یک سری پیچیده از عملیات مورد بهره برداری قرار می دهد که تقدم و تاخر درست این اعمال به یک اصل وزنی و نواختی بستگی دارد. نکات قوت و ضعف تحلیلی تولید و درک گفتار در غالب نظریه دستور گشتاری با مختصر اشاره ای به دیدگاه زبان شناسی اجتماعی زبان دنبال می گردد بعنوان شاهد بر قضیه نیز مقایسه ای واج شناسانه بین زبان فارسی و انگلیسی و نیز خطاهای واجی انجام شده که با مطلبی درباره مهارت گفتار در فراگیری امر یادگیری و آموزش زبان به بحث کشیده می شود.

هدف اصلی این پایان نامه ضمن بررسی و توضیح پاره ای از عوامل زبانی و غیر زبانی دخیل در یادگیری زبان انگیسی، توصیف و بررسی بعضی از خطاهای زبان آموزان در یادگیری سازه "فعل+حرف اضافه" است . این پایان نامه از چهار فصل تشکیل شده است که در فصل اول به برخی ملاحظات نظری درباره یادگیری زبان اول و دوم پرداخته شده است . از جمله عوامل موثر در یادگیری زبان دوم، زبان آموزی کودک و نقش آن در مطالعات مربوط به یادگیری زبان دوم و نظریه های مهم مربوط به یادگیری زبان مورد توجه قرار گرفته و سرانجام برخی عوامل غیر زبانی موثر در یادگیری زبان ذکر شده است . فصل دوم شامل نگاهی به سابقه تحلیل خطا و هدف از تحلیل خطا و نیز بیان منابع مهم خطا می باشد. فصل سوم شامل توصیف ساختاری سازه "فعل+حرف اضافه" و انواع آن و مقایسه ای اجمالی با سازه های مشابه در زبان فارسی است . در نهایت نکاتی پیرامون روش تدریس زبان ذکر شده است . فصل چهارم که مهمترین فصل این پایان نامه است شامل بررسی و تحلیل داده های زبانی است که طی آن خطاهای زبان آموزان ضمن یادگیری این سازه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در پایان نتیجه گیری شده است .

در این پژوهش که می تواند بعنوان راهنمایی برای آموزش زبان انگلیسی به شمار رود، کوشش شده است با بکارگیری یافته های زبانشناسی، آموزش زبان انگلیسی به فارسی زبانان از طریق نشان دادن وجوه تمایز دو زبان انگلیسی و فارسی بویژه در زمینه ساخت آوایی و نیز تجزیه روساختی برپایه آزمایش و مطالعه بر روی تعدادی از آموزندگان زبان انگلیسی مورد بررسی قرار گیرد.

موضوع اصلی این پایان نامه ساختمان معنی در فارسی یا طبقه بندی واژگان فارسی امروز برحسب هم معنایی، تضاد و هم آوایی می باشد. واژگان مورد بحث از نظر زمان مربوط به گونه فارسی امروز و از نظر نوع، فارسی معیار، از نظر مکان محدود به فارسی تهران و از نظر تعلیم و تربیت فارسی تحصیل کرده ها و از نظر کاربرد گونه غیرمشخص است . در این پژوهش واژگان یک زبان شامل تعدادی رشته های واژگانی هستند که ساختمان معنایی آنها را می توان برحسب روابط معنایی همنشینی و جانشینی تعریف نمود. این روابط را می توان به عنوان روابط موجود بین واحدهای واژگان و نه بین مفاهیم مستقل خارجی تعریف کرد. بنابراین هر شکل زبانی در یک زنجیره گفتار دارای جائی است که نقش و ارزش آن از روابطی که با سایر واحدهای آن زنجیره برقرار می نماید معلوم می شود. ارتباطات معنایی در چهارچوبی که مفهوم دلالت را دربردارد قابل بیان می باشند. در ادامه این رساله تعدادی واژه به ترتیب الفبایی از نظر شکل روابطی مذکور مورد تحلیل قرار گرفته است .

موضوع این رساله توصیف گروه اسمی فارسی از دیدگاه دستور زایشی - گشتاری و پایگاه نظری آن، مدل دستوری 1965 چامسکی است . این مدل دستوری تولید صورتهای زبان را از راه قواعد سازه ای ژرفساختی و قواعد گشتاری توجیه می کند. از این رو، در این رساله کوشش شده است که برهمین اساس تجزیه روساختی گروه اسمی فارسی و نیز قواعد سازه ای و گشتاری در ارتباط با الگوهای روساختی گروه اسمی ارائه شود. از این راه بسیاری از ظرافت ها و پیچیدگی های گروه اسمی نشان داده شده و کوشش شده است که توجیه دستوری و معنایی معقولی نیز برای آنها ارائه شود. این رساله در سه فصل تنظیم شده است . در فصل اول، خلاصه ای از نظریه دستور زایشی - گشتاری ارائه شده است . در فصل دوم، تجزیه روساختی گروه اسمی فارسی، و در فصل سوم قواعد سازه ای و گشتاری در ژرفساخت گروه اسم بدست داده شده و نیز رابطه الگوهای روساختی با زنجیره های ژرفساختی بررسی گردیده است .

رساله حاضر پژوهشی است در باره جمله های درونه ای در زبان فارسی . این پژوهش برپایه نظریه زایا - گشتاری استوار است . در این بررسی جمله های وابسته ای که یکی از اجزاء تشکیل دهنده جمله های مرکب ناهمپایه هستند بررسی شده اند. در جمله های مرکب ناهمپایه، جمله وابسته در درون گروه فعلی و یا گروه اسمی در یکی از نقشهای نحوی ظاهر می شود. ظاهرشدن جمله در درون یکی از سازه های نحوی جمله از طریق قاعده های بازگشتی توجیه می شود. به جمله هایی که در درون سازه های نحوی جمله دیگر بکار می رود "جمله درونه ای" و از لحاظ ارتباط دستوری آنها با جمله دربرگیرنده یا اصلی "جمله وابسته" گفته می شود. جمله های مرکب ناهمپایه در زبان فارسی دارای انواع متعدد می باشند که یکی از آنها جمله های وابسته قیدی نامیده می شود. این جمله ها که با یکی از حروف ربط قیدی به جمله پایه مربوط می شوند بیانگر یکی از مفاهیم قیدی هستند، مانند مفهوم زبان، مفهوم شرط و مفهوم استثناء.