نام پژوهشگر: عیسی دیرنده
مرتضی رضاپور یداله چاشنی دل
این پژوهش به منظور بررسی تاثیر نوع فرآوری منابع نشاسته در جیره آغازین گوساله های شیرخوار بر مصرف خوراک، قابلیت هضم، اندازه های بدنی، فراسنجه های خونی و شکمبه ای با استفاده از 16 رأس گوساله های نر هلشتاین در قالب طرح کاملاً تصادفی، در 4 تیمار (4 تکرار در هر تیمار) انجام شد. گوساله های آزمایشی در این تحقیق از روز سوم پس از تولد تا دو هفته پس از قطع شیر (70 روز) مورد مطالعه قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل: خوراک آغازین (1) حاوی دانه جو و دانه ذرت آسیاب شده (شاهد)، (2) دانه جو آسیاب شده و دانه ذرت غلتک خشک زده، (3) دانه جو غلتک خشک زده و دانه ذرت آسیاب شده و (4) دانه جو و ذرت غلتک خشک زده بودند. جیره های آزمایشی از لحاظ اجزاء مواد خوراکی کاملاً مشابه، و تنها از نظر نوع فرآوری انجام شده روی دانه غلات (جو و ذرت) متفاوت بودند. پس از تولد، گوساله ها در جایگاه های انفرادی قرار گرفتند، و با مقدار کافی آغوز تا روز دوم تغذیه شدند. شیر مصرفی گوساله ها در طول آزمایش برابر 10 درصد وزن بدن آن ها بود. هر روز خوراک تازه وزن شده، و در اختیار گوساله ها قرار می گرفت و باقی مانده خوراک به صورت روزانه وزن و ثبت می شد. جیره های آزمایشی از 3 روزگی به صورت آزاد در اختیار گوساله ها قرار گرفت. ملاک از شیرگیری براساس سن بود و همه گوساله ها در سن 60 روزگی قطع شیر شدند. به منظور مطالعات فراسنجه های خونی و شکمبه ای در سن 46، 60 و 74 روزگی نمونه گیری از خون و مایع شکمبه به عمل آمد. برای گوساله ها 3 دوره زمانی در نظر گرفته شد: (1 تا 60 روزگی، 60 تا 74 روزگی و 1 تا 74 روزگی). نتایج آزمایش نشان داد مصرف ماده خشک روزانه در دوره قبل و بعد از شیرگیری و همچنین در کل دوره آزمایشی تحت تأثیر نوع جیره قرار گرفت (0/05> p). میانگین افزایش وزن روزانه تیمار شاهد در دوره قبل و بعد از شیرگیری و کل دوره پایین تر از تیمارهای دیگر بود (0/05> p). اثر جیره ها بر بازده خوراک مصرفی در طول دوره قبل از شیرگیری تحت تأثیر تیمارها قرار گرفت (0/05> p). بررسی داده ها مربوط به قابلیت هضم ظاهری تفاوت معنی داری بین میانگین تیمارها در قابلیت هضم ظاهری ماده خشک (0/05> p)، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (adf) و الیاف نامحلول در شوینده خنثی (ndf) نشان داد (0/01> p).اثر تیمارهای مختلف بر میانگین قوام مدفوع گوساله ها در هیچ دوره ای معنی دار نبود (0/05< p). میانگین ph شکمبه در 60 روزگی در گوساله های تغذیه شده با تیمار دوم به صورت معنی داری بالاتر از تیمار شاهد بود (0/05> p). اثر تیمارهای مختلف بر میانگین غلظت اسیدهای چرب فرار مایع شکمبه در هیچ دوره ای معنی دار نبود (0/05< p). غلظت گلوکز خون گوساله های تغذیه شده با تیمار شاهد (یک) در 46 روزگی نسبت به تیمارهای دیگر بیشتر بود (05/0> p). میانگین پروتئین کل خون گوساله ها در هیچ دوره ای معنی دار نبود (0/05 < p). غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات خون گوساله ها در 46 روزگی تفاوت معنی داری بین گوساله های تغذیه شده با تیمار شاهد و تیمار چهارم نشان داد (0/05> p). این اختلاف تا 60 روزگی حفظ شد (0/05> p). غلظت اوره خون گوساله های تغذیه شده با جیره شاهد در 74 روزگی بیشتر از تیمارهای دو و سه بود اما این اختلاف با تیمار چهار معنی دار نبود (0/05> p). به طور کلی نتایچ پژوهش حاضر نشان داد فرآوری حداقل یک دانه غلات بدون در نظر گرفتن منبع آن به صورت غلتک خشک خورده نسبت به خوراک آغازین تمام آردی باعث بهبود عملکرد گوساله های شیرخوار می شود.