نام پژوهشگر: علی اکبر والی
علی اکبر والی هادی پورشافعی
چکیده معلم، محور اساسی نظام تعلیم و تربیت است که در این مسیر توانایی مدیریت و به کارگیری سبک های مدیریتی وی می تواند در انگیزه ی پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان موثر واقع شود. هدف از اجرای این پژوهش نقش سبک های مدیریت کلاس در انگیزه پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان متوسطه شهر شیراز بود. روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری شامل 3164 دانش-آموز دختر و پسر مقطع متوسطه (شاخه نظری) و 804 نفر از دبیران شهر شیراز است که در سال تحصیلی 90-89 در این شهر مشغول به تحصیل و تدریس بودند. نمونه پژوهش 327 نفر (165 دختر و 162 پسر) و 100نفر دبیر (50معلم زن و 50 معلم مرد) که با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای با نسبت های یکسان انتخاب شدند. انگیزه پیشرفت دانش آموزان با استفاده از پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمنس که از بین 92 گویه در نهایت 29 گویه انتخاب شدند، سنجیده شده است. سبک های مدیریت کلاس نیز با استفاده از پرسشنامه که شامل 25 گویه است، به شیوه ی خودگزارشی بر اساس چارچوب نظری ولفگانگ (1996) و الگوگیری از پرسشنامه ی باورهای معلمان در خصوص کنترل کلاس ( (abcc، (نانسی، 2000) طراحی شده است، سنجیده شد. همچنین عملکرد تحصیلی دانش آموزان با استفاده از معدل ترم اول آن ها در نظر گرفته شد. پایایی پرسشنامه هرمنس قبلاً تأیید شده است در عین حال محاسبه آلفای کرانباخ برای داده های پژوهش حاضر مقدار96/.را برای کل پرسشنامه به دست می دهد که حاکی از اعتبار بسیار خوب پرسشنامه است. پایایی پرسشنامه سبک های مدیریت کلاس قبلاً توسط عالی و امین یزدی 68/. اعلام شده، در عین حال محاسبه آلفای کرانباخ برای داده های پژوهش حاضر مقدار 81/. به دست آمده است.یافته های حاصل از این پژوهش انگیزه پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان را با توجه به سبک های مدیریت کلاس بررسی کرده است که نتایج روابط معناداری را نشان می دهد. نتایج حاصل از بررسی سوال های اساسی تحقیق با توجّه به رگرسیون چندگانه و ماتریس همبستگی، نشان داد که نوع سبک مدیریت کلاس (مدیریت رفتار، مدیریت آموزش و مدیریت افراد) متغیر پیش بینی کننده ای برای انگیزه ی پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان است. همچنین بین انگیزه ی پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه ی معناداری وجود دارد. در مورد سوال های فرعی تحقیق بر اساس آزمون t نتایج نشان داد که بین نوع سبک معلمان در مدارس عادی و غیرانتفاعی و همچنین بر اساس جنسیت، سن و سابقه ی تدریس آنان تفاوت معنی داری وجود ندارد. بنابراین انتظار بر این است که با به کار گیری سبک های مدیریت کلاس بر مقدار انگیزه پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان افزوده شود. کلید واژه ها: انگیزه پیشرفت، سبک های مدیریت کلاس، مدیریت کلاس، عملکرد تحصیلی