نام پژوهشگر: علی صادقی کاکرودی

بررسی تاثیر اندیشه های انقلاب فرانسه در بنیان های فکری انقلاب مشروطیت ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1389
  علی صادقی کاکرودی   عباس قدیمی قیداری

انقلاب مشروطه ایران 1905 م. یکی از مهم ترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران است که با آن شالوده تاریخ جدید ایران،که با بحران آگاهی ایرانیان به دنبال شکست های ایران در دوره جنگ های ایرن و روس آغاز شده بود، استوار شد. عصر مشروطه عصر انقلاب فکری در ایران است و در این عصر مفاهیم و مباحثی مطرح شد که تا آن زمان سابقه نداشته است. این مباحث از حیث موضوعی، مباحث اجتماعی، سیاسی و فرهنگی می باشد و رویکردی انتقادی دارند. در این زمان در ایران شاهد یک جامعه بسته و پر از خفقان هستیم. در این فضای فکری اندیشه گرانی مفاهیم غربی عصر روشنگری و اندیشه های انقلاب کبیر فرانسه را ترویج می کردند. به تدریج روشنفکران ایرانی برای رسیدن به یک دموکراسی اجتماعی، انقلاب های جوامع اروپایی و اندیشه و ایده متفکران آن را الگوی عمل خود قرار دادند. در سده نوزدهم میلادی انقلاب کبیر فرانسه و اندیشمندان فرانسوی بیشترین نفوذ را بر روشنفکران ایرانی داشتند و اغراق نیست اگر فرانسه را کعبه آمال اندیشه سیاسی جدید بدانیم . روشنفکران ایرانی از راه آشنایی با انقلاب فرانسه با نوع دیگری از حکومت و رابطه دولت و ملت آشنا شدند و همواره تلاش می کردند مزایای پیروی از نظامات اروپایی را برای هموطنان خود تشریح کنند . آنان آزادی و قانون را بر خواسته از انقلاب فرانسه می دانستند و آن دو مقوله را راز پیشرفت فرنگستان می دانستند. سه شعار اصلی انقلاب فرانسه یعنی « آزادی، برابری، برادری » در گفتمان سیاسی ایران به کار گرفته شد. اندیشه روشنفکران عصر روشنگری و انقلاب فرانسه همچون روسو، منتسکیو و ولتر تاثیر به سزایی در پی ریزی اندیشه روشنفکران ایران همچون میرزا ملکم خان، مستشارالدوله، آقاخان کرمانی، میرزا فتحعلی آخوند زاده و طالبوف تبریزی داشت. آشنایی با انقلاب فرانسه، مفاهیم سیاسی جدیدی را وارد زبان فارسی کرد و این مفاهیم بر شکل گیری اندیشه مشروطه اثر گذاشت و سبب شد مشروطه خواهان هرگاه با بحرانی روبه رو شدند تحولات انقلاب کبیر فرانسه را مد نظر قرار دهند.