نام پژوهشگر: عطا الله مهاجری

بهبود حفاظت دیستانس با ارائه الگوریتم مناسب در حضور عدم قطعیت مقدار توان عبوری از خط انتقال
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده برق و کامپیوتر 1391
  عطا الله مهاجری   مهران صباحی

رله های دیستانس برای حفاظت اصلی و یا پشتیبان خطوط انتقال انرژی به کار گرفته می شوند. برای حفاظت خطوط انتقال بلند معمولا رله های دیستانس به عنوان حفاظت اصلی و رله های اضافه جریان به عنوان حفاظت پشتیبان استفاده می شوند. نواحی حفاظتی دوم و سوم رله دیستانس نیز با یک فاصله زمانی مناسب برای حفاظت اولیه قسمتی از خط اصلی و حفاظت پشتیبان قسمتی از خطوط مقابل به کار گرفته می شوند. با توجه به اینکه در این نوع رله، امپدانس از محل رله تا محل اتصال کوتاه اندازه گیری میشود و این امپدانس به فاصله میان رله و محل اتصال بستگی دارد، این نوع حفاظت با عنوان حفاظت دیستانس شناخته میشود. برای حالات متعددی که حفاظت دیستانس در مواجهه با آنها ممکن است عملکرد صحیح نداشته باشد، همانند کاربرد در خطوط چند مداره، خطوط چند ترمیناله، بروز نوسان توان و موارد دیگر، تاکنون کارهای تحقیقاتی متعددی انجام شده و نتایج این تحقیقات منجر به اصلاح حفاظت مرسوم دیستانس با استفاده از روش های پایلوت و یا غیرپایلوت شده است. امروزه با معرفی و کاربرد رله های دیجیتال، زمینه برای معرفی الگوریتمهای تطبیقی و هوشمند برای حفاظت دقیق و جامع تر سیستم های قدرت فراهم شده است. یکی از مواردی که منجر به بروز مشکل در عملکرد حفاظت دیستانس مرسوم می شود، عدم قطعیت مقدار توان عبوری از خط انتقال در حالت کار عادی شبکه و نیز در حالت بروز اتصال کوتاه می باشد، (عدم قطعیت در تغذیه اتصال کوتاه از منابع مختلف). عدم قطعیت توان عبوری از خط انتقال می تواند دلایل متعددی داشته باشد، همانند از مدار خارج شدن ژنراتورها و یا قطع یک یا تعدادی از خطوط انتقال مجاور، به دلیل بروز اتصال کوتاه روی آنها (غیر عمدی)، و یا به علت تعمیرات (عمدی)، که تعداد زیادی از این موارد طبیعت تصادفی دارند. در حالت کلی تاثیر عدم قطعیت توان عبوری از خط انتقال میتواند در دو حالت عملکرد رله دیستانس را دچار مشکل سازد، یکی در حالت عملکرد عادی که اتصال کوتاهی در شبکه وجود ندارد و رله برای عبور توان در محدوده مشخصی از خط انتقال تنظیم شده باشد، ولی توان در عمل برای مدتی بیشتر از آن محدوده مشخص از خط انتقال عبور کند، در این حالت این امکان وجود دارد که رله های دیستانس خطوط مجاور، توان عبوری از خط را در ناحیه حفاظتی سوم دیده و اشتباها عمل کنند. در حالت دوم، در زمان بروز اتصال کوتاه ، اثر تغذیه اتصال کوتاه از منابع متعدد با جریان های دارای عدم قطعیت میتواند باعث عملکرد اشتباه رله دیستانس شود. علاوه بر بحث توان عبوری، عدم قطعیت در دیگر پارامترهای موثر روی امپدانس دیده شده رله دیستانس همانند مقاومت خطا، خطای اندازه گیری و ... نیز در عملکرد صحیح رله دیستانس تأثیر گذار هستند. روش مورد استفاده برای اصلاح حفاظت سیستم های قدرت در حضور عدم قطعیت توان عبوری خط انتقال، بر اساس قابلیت رله های میکروپروسسوری مدرن خواهد بود. همچنین در کنار استفاده از رله های میکروپروسسوری با سرعت بالا و قابلیت برنامه ریزی ساختار یافته، در صورت نیاز ابزارهای اندازه گیری سنکرون شده زمانی دقیق و نیز شبکه های مخابراتی پیشرفته برای دقت و سرعت بیشتر راه کار حفاظتی پیشنهادی، مورد استفاده قرار میگیرند. به کارگیری ابزارهای مذکور با توجه به تکنولوژی روز مورد استفاده در سیستم حفاظت کشورهای پیشرفته توجیه پذیر میباشد. در پایان این تحقیق انتظار میرود الگوریتم مناسبی برای تنظیم رله دیستانس در حضور عدم قطعیت های موثر روی این نوع حفاظت حاصل گردد.