چکیده چیستیِ معنای زندگی در نهج البلاغه مسأله ای است که یافتن آن، نیازمند فهم درست حیات معنوی است. زوایا و حدود این حیات، عوامل سلبی و ایجابی تحقق آن و آثار اِعمال آن در عملکردها و نقش پذیری ها از جمله موضوعاتی هستند که بررسی آن ها لازمه درک زندگی به سبک و معنای نهج البلاغه است. در بررسی این موارد، از شیو ه توصیفی و بعضاً توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. درمنطق نهج البلاغه زندگی نه تنها معنادار بلکه غنیمت ترین فرصتی است که هر انسانی در اختیار دارد. زندگی در نهج البلاغه بر سه مبنای خدا، انسان و معاد شکل می گیرد و با دمیدنِ روحِ حیات معنوی در کالبد جسم روزمره آن معنا پیدا می کند. اصولاً مسأله معنای حیات، زمانی اهمیت می یابد که انسان ها با نگاه انتقادی به فعالیت های هدفمندشان بنگرند. آن ها در حقیقت در جستجوی میزان یا مقیاسی هستند که بتواند توجیه گر این همه تلاش و شتاب باشد. معنا جویی ـ خصوصاً در نهج البلاغه ـ پاسخی لازم و کافی است در زدودن رنج های آدمی، تا آن جا که تحقق حداقلی آن، در سطحی ترین لایه های فکری و رفتاری، اثری بارز و ستودنی در کیفیت زندگی ها خواهد داشت؛ چرا که از منظر نهج البلاغه هدف، زندگی را ارزشمند می کند و در این راستا هرچه هدف گذاری ها دقیق تر، والاتر و غایت مدارتر باشند، زندگی ارزشمندتر و حیات عملی، به کارکردی که نهج البلاغه برای انسان قائل شده است، نزدیک تر خواهد شد. زندگی در آیین نهج البلاغه، مملو از شادکامی،کامیابی و عشق ورزی است. حیات در قاموس علی(علیه السلام)، تجلی بهشت موعود در اکنون است و آرامش، ناچیزترین دستاورد این حیات برای تمام بشریت است. کلید واژه:معنای زندگی، حیات معنوی، هدف زندگی، هدف خلقت، فلسفه حیات.