ته نشینی خارج سلولی فیبرهای پپتید بتا آمیلوئید یافته اصلی در بیماری آلزایمر است که از طریق استرس اکسیداتیو باعث تخریب هسته کولینرژیک شده و باعث کاهش نوروترانسمیترهای کولینرژیک می شود. عصاره متانولی گیاه مرزه بختیاری حاوی ترکیباتی نظیر فلاونوئیدها و ترپنوئیدها است که اثرات آنتی اکسیدانی و تقویت کنندگی سیستم کولینرژیک دارند. در این تحقیق اثر حفاظتی عصاره متانولی گیاه مرزه بختیاری بر اختلال حافظه فضایی ناشی از تزریق پپتید بتا آمیلوئید در مدل حیوانی آلزایمر، در ماز آبی موریس، مورد بررسی قرار گرفت. عصاره متانولی اندام های هوایی گیاه بوسیله روش پرکولاسیون در دمای اتاق و با استفاده از اتیل استات و متانول استخراج شد. دوز g/ratµ 10 بتا آمیلوئید انکوبه شده به صورت دوطرفه در هیپوکمپ حیوانات تزریق شد و یادگیری و حافظه حیوانات بعد از 14 روز در ماز آبی موریس مورد بررسی قرار گرفت. عصاره متانولی گیاه در سه غلظت ( mg/kg10 ،50 و100) پس تزریق بتا آمیلوئید به حیوانات، به مدت 18 روز بصورت درون صفاقی تزریق شد. حیوانات به مدت 4 روز متوالی در ماز آموزش دیدند و در روز پنجم تست پروب انجام شد. نتایج آنالیز واریانس دو طرفه حاصل از گروه های دریافت کننده بتا آمیلوئید و عصاره گیاه، اختلاف معناداری را به صورت ( 0001/0 > ****p و 98/75= (3،216)f) برای روز و به صورت (01/0 > **p ، 800/3= (5،216)f) برای treatment نشان داد و در روز تست پروب نیز اختلاف بصورت (05/0 > (*p بود. نتایج نشان داد که غلظت های mg/kg50 و100 از عصاره متانولی گیاه می تواند از اثرات تخریبی بتا آمیلوئید جلوگیری کند. درحالیکه این اثر در دوز mg/kg 10 دیده نمی شود. تزریق دوز mg/kg 100 عصاره به رت های نرمال نتوانست حافظه را بهبود بخشد. رنگ آمیزی اختصاصی chat، مارکر نورون های کولینرژیک، نشان داد که نورون های کولینرژیک در گروه بتا آمیلوئید کاهش یافته اند و عصاره گیاه با دوز mg/kg 100 توانسته است از کاهش مارکر chat ناشی از بتا آمیلوئید جلوگیری کند. این مطالعه نشان داد که عصاره متانولی مرزه بختیاری اختلال حافظه ناشی از بتا آمیلوئید و تخریب کولینرژیک را بهبود می بخشد و بر این اساس این گیاه را برای تحقیقات بیشتر در درمان آلزایمر پیشنهاد می کنیم