نام پژوهشگر: سعیده احمدی تاج آبادی
سعیده احمدی تاج آبادی حسین علایی
آلودگی پسته به آفلاتوکسین از جمله مشکلات اصلی و مهم تولید و صادرات این محصول بشمار میرود. از بین روشهای مطالعه شده جهت کاهش و یا حذف آلودگی آفلاتوکسین، کنترل بیولوژیک یکی از امیدبخشترین روشها به ویژه در سالهای اخیر میباشد. بدین منظور ارگانیسمهای متعددی شامل باکتریها، مخمرها و جدایههای غیرتوکسین زای a. flavus و a. parasiticus آزمایش شدهاند. با توجه به اینکه آلودگی پسته به قارچ a. flavus قبل از برداشت در شرایط باغ آغاز شده و با به تأخیر انداختن برداشت، آلودگی افزایش می یابد، احتمال میرود بتوان با کاربرد جدایههای باکتریایی فعال با فعالیت ضدقارچی، در این دوره زمانی آلودگی محصول به آفلاتوکسین را تا حد قابل قبول کاهش داد. به این منظور طی شهریور و مهرماه ???? (همزمان با برداشت محصول) و فروردین و اردیبهشت ماه 138? (طی فصل رشد)، از نمونههای میوه و برگ درختان پسته، جمعآوری شده از مناطق مختلف شهرستان رفسنجان، تعداد 844 جدایه باکتریایی خالصسازی شد. اثر بازدارندگی جدایههای مذکور روی رشد و اسپورزایی قارچ a. flavus در محیط کشت pda و محیط کشت تهیه شده از عصاره مغز پسته مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج بررسیها نشان داد که از بین نمونههای بررسی شده، تعداد 125جدایه به درجات مختلف توانایی جلوگیری از اسپورزایی و رشد میسلیومی قارچ را داشتند. از بین جدایههای بررسی شده بهمنظور تولید سیدروفور در محیط کشت king’s b، جدایههای 95، 66 و b13 بیشترین تاثیر را در بازداری از رشد ریسهای قارچ داشتند. در آزمون بررسی تاثیر ترکیبات فرار ضد قارچی در بازدارندگی از رشد ریسهای قارچ، جدایههای 66، 287 و 370 بیشترین تاثیر را داشتند. همچنین نتایج حاصل از تاثیر جدایههای باکتریایی روی اسپورزایی a. flavus در میوه پسته نشان داد که جدایه 337 بیشترین تاثیر را در بازداری از تولید اسپور داشت. در تمامی آزمونهای انجام شده، بیشتر جدایهها تاثیر قابل توجهی در کاهش اسپورزایی قارچ داشتند. گروهبندی و شناسایی باکتریهای جدا شده نشان داد، شش جدایه گرم مثبت متعلق به جنس bacillus sp. و 19 جدایه گرم منفی متعلق به جنس pseudomonas sp. میباشند.