در طول تاریخ سیاسی_ اجتماعی معاصر ایران شاهد ظهور و نقش آفرینی گروه¬های سیاسی _ اجتماعی چندی هستیم. هر یک از این گروه¬ها بنابر مقتضیات زمان و بسترهای فکری، اجتماعی و اقتصادی خود روابط متفاوتی با ساخت سیاسی برقرار نموده و در تحولات و پویش¬های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مشارکت داشته¬اند. یکی از این گروه¬ها، بازاریان بوده¬اند. رابطه ساخت قدرت با بازار به عنوان یک نهاد اقتصاد سنتی در ایران معاصر دارای اهمیت ویژه¬ای است. این موضوع در دوره جمهوری اسلامی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر می¬کوشد که با شیوه توصیفی _ تاریخی این مهم را در دوره جمهوری اسلامی مورد بررسی قرار دهد. به نظر می رسد که با وقوع انقلاب، بازاریان به دلیل نقش و مشارکت گسترده¬ای که در جریان مبارزه و پیروزی انقلاب اسلامی داشتند، توانستند از طریق ائتلاف با نمایندگان محافظه¬کار سنتی که از منافع بازار و بخش خصوصی حمایت می¬کردند، به ساخت قدرت ورود یافته و جایگاه سیاسی خویش را ارتقاء بخشند. ارتقاء جایگاه سیاسی و نفوذ بازار در ساخت سیاسی در دوره جمهوری اسلامی به طور مشخص از طریق اصلی¬ترین تشکل سیاسی آن یعنی «جمعیت موتلفه اسلامی» صورت پذیرفت. بررسی¬ها نشان می¬دهد که ورود بازار به ساخت قدرت درجهت¬گیری¬های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی آن تاثیر ویژه¬ای داشته و قدرت چانه¬زنی این طبقه را در تعیین سیاست¬های دولت بالا برده است. البته ورود بازار به ساخت قدرت در این دوره به معنای عدم وجود تنش میان بازار و قدرت حاکمه به ویژه جریان های چپ گرا و مدرن نیست بلکه همین عناصر تلاش کرده¬اند فعالیت¬های بازار را بیشتر تحت قیود و مقررات دولتی درآورند.. این در حالی است که به نظر می¬رسد هم زمان با افزایش جایگاه سیاسی بازار در این دوره، نقش و جایگاه اجتماعی آن دگرگون و از قدرت بسیج¬گری اجتماعی آن کاسته شده است.