نام پژوهشگر: زینب رشیدی شادباد

صائب و مولوی
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تبریز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  زینب رشیدی شادباد   احمد گلی

از جمله رایج ترین مباحث نقد ادبی معاصر، نقد بینامتنیّت (intertextuality) است که در آن به بررسی کیفیّت و کمّیّت تأثّر و اقتباس شعرا و سخنوران متأخّر از متقدّم پرداخته می شود. پژوهش بینامتنیّتی یکی از شیوه-های مدرن تحقیق در آثار و بویژه متون ادبی به شمار می آید که به مخـالفت با «یکـتایی آثار هـنری» برمـی خیزد و اعلام می دارد که هیچ اثری مستقل از اثر دیگر نیست. تعیین میزان کمیّت و کیفیّت تأثیر و تأثّرات شاعران و نویسندگان از یکدیگر به وسیله علم سبک شناسی آشکار و روشن می گردد. تحقیق در آثار ادبی از این منظر، می تواند به خواننده در تأویل و تفسیر متون، درک بهتر شعر شاعران و نیز در تشخیص سبک شخصی آنان کمک قابل توجّهی نماید. صائب، معروفترین شاعر سبک هندی، از جمله شعرایی است که به اقتفا از شاعران پیشین و معاصر خود شعر سروده و از این میان، به مولانا بیش از دیگران اردات داشته است. در این رساله پنجاه غزل از صائب با پنجاه غزل از مولوی مورد مطالعه، تحلیل و مقایسه سبک شناختی قرار گرفته و سعی شده است تا با بررسی این صد غزل از دو شاعر بزرگ و صاحب سبک از دو دوره متفاوت عراقی و هندی، کیفیّت استقبال و محاکات صائب از عارف روم در سطوح زبانی، ادبی و فکری بیان شود. به امید آنکه این پژوهش پاسخگوی گوشه ای از مشکلات دو دیوان حجیم از این دو سخنور بزرگ باشد. واژه های کلیدی: صائب، مولوی، بینامتنیّت (تأثیر و تأثّر)، سبک شناسی.