نام پژوهشگر: زهرا سربازی
زهرا سربازی محمود علایی طالقانی
چکیده این تحقیق به ارزیابی کمی نقش تکتونیک فعال در توسعه و تحول لندفرم های منطقه کندوله (حوضه دینور) می پردازد. منطقه مورد مطالعه در شمال شهرستان کرمانشاه با مساحتی برابر 75/510 کیلومتر مربع واقع شده است که از دو حوضه جنوبی بنام رودخانه ارمنی جان و شمالی بنام رودخانه عالی سیاه تشکیل شده است. داده های مورد نیاز تحقیق با استفاده ازنقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و بررسی های میدانی استخراج و سپس بوسیله نرم افزارهای arc gis و spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در ارزیابی کمی نقش تکتونیک فعال در تحول لندفرم ها از شاخص های مورفوتکتونیکی: عدم تقارن حوضه زهکشی، گرادیان طولی رودخانه، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن، سینوزیته جبهه کوهستان، شاخص انشعاب پذیری، شاخص نسبت تراکم استفاده گردید و نتایج حاصل از این ارزیابی بصورت شاخص نسبی فعالیت های تکتونیکی (iat) ارائه گردیده است. نتیجه نشان می دهد حوضه ی جنوبی دارای فعالیت تکتونیکی زیاد و حوضه شمالی دارای فعالیت متوسط است. برای بررسی نقش عامل زمین ساخت ( گسل ها ) در ژئومورفولوژی منطقه، شکل گیری و توسعه آبراهه ها در رابطه با الگوی جهت یافتگی گسل ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت ، بدین منظور امتداد گسل ها و آبراهه های منطقه اندازه گیری و نمودار گل سرخی هریک از آنها ترسیم گردید و با کمک روابط آماری و بررسی و انطباق نمودارهای گل سرخی مشخص شد که شبکه زهکش در حوضه جنوبی متاثر از عوامل زمین ساخت ( گسل ها) می باشد ولی در حوضه شمالی روند کلی آبراهه ها از گسل ها تبعیت نمی کنند که این اختلاف بیانگر تاثیر شیب توپوگرافی در روند آبراهه های حوضه ی شمالی که خود ناشی از بالاآمدگی تکتونیکی می باشد ، است. در بررسی نیمرخ طولی و زاویه برخورد آبراهه ها مشخص شد که در حوضه جنوبی زاویه برخورد دامنه ی پشتی و پیشانی و نیمرخ طولی آبراهه ها تفاوت معنی داری دارند که این تفاوت در دامنه پشتی بعلت تاثیر گسل و فرسایش انحلالی است اما در دامنه پیشانی که نیمرخ طولی دارای شیب تقریباً یکنواختی می باشد تحت تاثیر روراندگی است. در حوضه شمالی با توجه به اندازه گیری بعمل آمده، در زاویه برخورد و نیمرخ طولی آبراهه ها در دامنه های پشتی و پیشانی تفاوت معنی داری وجود ندارد، که این امر به علت تأثیر شیب توپوگرافی در روند آبراهه ها و وجود سنگ هایی با مقاومت تقریباً یکسان در دامنه های پشتی و پیشانی حوضه می باشد، همچنین در بررسی نقش تکتونیک فعال در شکل گیری مخروط افکنه های منطقه با استفاده از ضرایب کمی مشخص شد شکل گیری آنها حاصل عملکرد حرکات تکتونیکی بوده است. کلمات کلیدی: تکتونیک فعال، کندو له، مورفومتری ، رودخانه دینور، مخروط افکنه.