با رشد روزافزون جمعیت و افزایش فعالیتهایی انسانی، منابع آب زیرزمینی با خطر آلوده شدن تدریجی مواجه می شوند. هدف از این مطالعه تعیین آلودگی آبهای زیرزمینی ناشی از معادن در روستاهای بخش مرکزی بیرجند و شناخت لازم در خصوص میزان آلودگی و کنترل آن می باشد. برای رسیدن به این مقصود پس از انجام مطالعات و ارزیابی محدوده مورد مطالعه، ایستگاههای نمونه برداری انتخاب گردید و پارامترهای فیزیکی شیمیایی ازقبیل دما، ph ، پتاسیم، کلراید، سولفات، منیزیوم، سختی، tds، ec ، نیترات، نیتریت، قلیائیت، فلوراید، آمونیاک و فلزات سنگین کروم، کادمیوم، روی و سرب اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین خصوصیات فیزیکی- شیمیایی بجز میزان نیتریت تفاوت معناداری بین ایستگاهها وجود دارد. (p<0/05) ، احتمال می رود علت تفاوت، در مکان قرار گیری قنوات و منابع آلاینده پیرامون آنها باشد. همچنین نتایج نشان داد که میزان نیترات در ایستگاهها تفاوت معنادار آماری داشته که از دلایل آن می توان به مصرف کودهای نیتروژن دار اشاره نمود. نتایج حاصل از تجریه واریانس بین ایستگاهها برای فلزات سنگین نشان می دهد که اختلاف معناداری بین سرب و کادمیوم وجود دارد. با توجه به استانداردهای ملی و بین المللی و نتایج حاصل از داده های فیزیکی ـ شیمیایی و فلزات سنگین ، در حال حاضر میزان سختی کل و منیزیوم در یک قنات و میزان کل جامدات محلول و غلظت نیتریت در سه قنات بیشتر از حد مجاز استاندارد است