نام پژوهشگر: رضا نظرزاده
رضا نظرزاده حمید امانلو
این پژوهش به منظور مقایسه اثرات دفعات دوشش بر روی تولید شیر و فراسنجه های خونی گاوهای هلشتاین انجام شد. 66 رأس گاو هلشتاین (15 گاو یک بار زایش کرده و 18 گاو چند بار زایش کرده) به دو تیمار اختصاص داده شدند: 1) چهار بار دوشش در روز به مدت سه ماه و سپس بازگشت به سه بار دوشش (x4) و 2) شش بار دوشش در روز به مدت سه ماه و سپس بازگشت به سه بار دوشش (x6). میزان شیر تولیدی انفرادی گاوها به صورت 2 روز متوالی در هر هفته ثبت گردید. گاوها بلافاصله پس از زایش وزن کشی و از لحاظ وضعیت بدنی امتیاز دهی شدند و طی دوره آزمایشی نیز به صورت ماهانه این کار انجام می شد. نمونه های خون و شیر در روزهای 30، 60، 90، 120، 150 گرفته شدند. تولید شیر و شیر تصحیح شده بر اساس چربی (5/3 درصد) در تیمارها تفاوت معنی داری با هم نداشت. تیمارها از نظر غلظت چربی و پروتئین شیر نیز تفاوت معنی داری با هم نداشتند اما درصد لاکتوز شیر گاوهای چهار بار دوشش در مقایسه با گاوهای شش بار دوشش کم تر بود (01/0p<). تعداد سلول های بدنی شیر گاوهای چهار بار دوشش در مقایسه با گاوهای شش بار دوشش بیش تر بود (05/0p<). تیمارها از نظر غلظت فراسنجه های خونی شامل غلظت گلوکز، اسیدهای چرب غیر استریفه، بتا- هیدروکسی بوتیرات و کل پروتئین پلاسمای خون، تفاوت معنی داری با هم نداشتند. اما غلظت نیتروژن اوره ای خون گاوهای چهار بار دوشش در مقایسه با گاوهای شش بار دوشش تمایل به کم تر بودن داشت(1/0p<). دفعات دوشش هم چنین تأثیری بر ماده خشک مصرفی نداشت. میانگین وزن بدن و امتیاز وضعیت بدنی گاوهای شش بار دوشش در مقایسه با گاوهای چهار بار دوشش بالاتر بود و گاوهای شش بار دوشش نسبت به گاوهای چهار بار دوشش زودتر شروع به افزایش وزن کردند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که چهار و شش بار دوشش در اوایل دوره شیردهی، از نظر تولید شیر و فراسنجه های خونی تفاوت معنی داری با هم ندارند. واژگان کلیدی: دفعات دوشش، عملکرد تولیدی، فراسنجه های خونی