نام پژوهشگر: حمیده رادپور
حمیده رادپور سیدکاظم علوی لنگرودی
موضوعی که در سال های اخیر توجه مسئولان را به خود جلب کرده این است که دانش آموزان پس از ورود به دانشگاه به ویژه در سال نخست با افت تحصیلی قابل ملاحظه ای نسبت به محیط مدرسه روبرو می شوند. کاهش عملکرد تحصیلی دانشجویان از سطح رضایت بخش به سطحی نامطلوب خسارت های زیادی را به دانشجو، خانواده وی، دانشگاه و جامعه وارد می کند. هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی عملکرد تحصیلی در دانشگاه بر اساس ویژگی های شخصیتی، سوابق تحصیلی و ویژگی های جمعیت شناختی دانش آموزان بود. روش پژوهش از نوع توصیفی، همبستگی بود که از روش آمار رگرسیون برای تحلیل نتایج استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویانی است که در سال 87-86 از دبیرستان های نمونه دولتی استان یزد فارغ التحصیل شده و شامل دانش آموزان چهار دبیرستان دخترانه در سطح استان بودند و حجم آنها برابر با 193 نفر بود. در این پژوهش نمونه گیری صورت نگرفت و سعی شد از کل جامعه تمام شماری به عمل آید که دسترسی به 181 نفر از آن ها محقق شد. ابزار مورد استفاده برای گردآوری داده ها فرم کوتاه پرسشنامه شخصیتی نئو (neo-ff-i)، مجموعه سوالات مکتوب در قالب پرسشنامه برای جمع آوری داده های جمعیت شناختی و استفاده از پرونده های بایگانی شده در مدارس برای گردآوری داده های مربوط به سوابق تحصیلی دانش آموختگان بود. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون چند گانه به روش گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد از بین ویژگی های شخصیتی، تنها دو ویژگی برون گرایی و وظیفه شناسی پیش بینی کننده عملکرد تحصیلی در دانشگاه هستند (05/0>p). در مورد سوابق تحصیلی هم نتایج نشان داد معدل دیپلم و رضایت از رشته دو متغیر پیش بین برای عملکرد تحصیلی در دانشگاه می باشند (05/0>p). از بین ویژگی های جمعیت شناختی تنها متغیر محل سکونت (بومی و غیربومی) به صورت معناداری وارد مدل شده و پیش بینی کننده عملکرد تحصیلی در دانشگاه می باشد (05/0>p). همچنین با استفاده از رگرسیون لجستیک رابطه متغیرهای شخصیتی، سوابق تحصیلی و جمعیت شناختی بر متغیرهای رضایت از رشته، رضایت از دانشگاه و قصد ادامه تحصیل در همان رشته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد رضایت از دانشگاه ؛ رضایت از رشته را به میزان 8/15 برابر و رضایت از رشته؛ رضایت از دانشگاه را به میزان 1/16 برابر و رضایت از رشته؛ قصد ادامه تحصیل در همان رشته را به میزان 5/6 برابر افزایش می دهند. بر اساس نتایج پژوهش، مهم ترین عوامل تأثیرگذار در دوران دبیرستان که موجب بهبود عملکرد تحصیلی در دانشگاه می شد برون گرایی و وظیفه شناسی از ویژگی های شخصیتی، معدل دیپلم و رضایت از رشته از سوابق تحصیلی و محل سکونت (بومی غیرخوابگاهی) از ویژگی های جمعیت شناختی بودند. با توجه به این یافته ها پیشنهاد می گردد تفاوت های فردی و ویژگی های شخصیتی دانش آموزان و دانشجویان مورد توجه دبیران و استادان قرارگیرد. همچنین یادگیری و عملکرد تحصیلی در دوران دبیرستان باید مورد توجه مسئولان و دبیران آموزش و پرورش قرار گیرد و در انتخاب رشته کنکور، بومی گزینی و رضایت از رشته باید ملاکی مهم برای خود دانش آموز و کسانی باشد که در این انتخاب نقش تعیین کننده دارند. بهبود شرایط خوابگاه های دانش آموزی و دانشجویی برای بهبود عملکرد تحصیلی توصیه می شود. کلیدواژه ها: ویژگی های شخصیتی، سوابق تحصیلی، ویژگی های جمعیت شناختی، عملکرد تحصیلی.