در این پژوهش منشاء خزندگان را مورد بررسی قرار داده، خانواده های سوسماران را در ایران معرفی نموده و ویژگی های آنها را ذکر کرده ایم، خانواده lacertidae را از منظر فیلوژنی، رده بندی و همچنین جنس های آن را، مرور کرده ایم. جنس lacerta که هدف اصلی پژوهش حاضر است در ایران دارای دو گونه می باشد؛ یکی گونه ی lantz & cyrén, 1920 lacerta media که از این گونه، تنها زیرگونه ی lacerta media media lantz & cyrén, 1920 وجود دارد و گونه ی دیگر lacerta strigata eichwald, 1831 می باشد. ویژگی های سیستماتیکی هر کدام مورد بررسی قرار گرفته است؛ در این میان بررسی گونه ی lacerta media بطور دقیق تر انجام شده است بطوریکه از منظر دو شکلی جنسی نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. طی انجام کار بیابانی در سال های 1389 و 1390 در غرب ایران و بررسی نمونه های موزه ای موجود مربوط به نقاط مختلف، صفات مریستیک و متریک آنها مورد اندازه گیری و مطالعه قرار گرفت و با استفاده از نرم افزارهای spss و s-plus آنالیز شد. نتایج این آنالیز ها نشان دهنده وجود تفاوت معنادار بین جنس نر و ماده درگونه l.m.media می باشد که از این طریق دوشکلی جنسی در این گونه به اثبات می رسد. همچنین درپی احیای جنس timon و جدایی آن از جنس lacerta (به معنای اخص) مطالعه مقایسه ای در مورد جمجمه بین دو جنس فوق از خانواده lacertidae که سابقا در جنس lacerta (به معنای اعم) بوده اند، انجام شد. در این مطالعه، استخوان های مختلف جمجمه ی گونه های timon princeps princeps blanford, 1874 جمع آوری شده از استان کهکیلویه و بویراحمد و lacerta media media lantz & cyrén, 1920 از استان کرمانشاه به عنوان نماینده ای از جنس های مذکور به دقت مورد بررسی قرار گرفت و هرکدام از استخوان ها توصیف گردید. سپس به منظور تشخیص جایگاه تکاملی آنها از نظر ساختارجمجمه بررسی با رویکرد مقایسه ای انجام شد، در مجموع به این نتیجه رسیدیم که تفاوت معنی داری بین گونه های مذکور وجود دارد.