نام پژوهشگر: حجت سالاری پور شریف آباد کشکو
حجت سالاری پور شریف آباد کشکو سید حجت هاشمی
انتقال نفت و گاز طبیعی از محل تولید به مصرف کننده نهایی به وسیله خطوط لوله فولادی و شبکه های پرفشار در مسافت طولانی انجام می شود. اینگونه سازه ها جهت تحمل فشار داخلی بین mpa15-10 معادل 75 تا 80 درصد حداقل تنش اسمی تسلیم، طراحی می شوند. از طرفی مسیرهای انتقال نفت و گاز گاهی از نقاط تحت فشار زیاد و دمای خیلی پایین عبور می کنند، بنابراین تقاضای لوله های فولادی دارای استحکام بالا همراه با چقرمگی مناسب، رو به افزایش است. در یک چنین شرایط و فشار بالای کاری، ایمنی و بی نقص بودن سازه و مقاومت آن در مقابل رشد ترک نرم، از اهمیت ویژه ای از نظر مهندسین طراح خط لوله انتقال گاز برخوردار است. خطوط لوله انتقال گاز طبیعی در ایران عموماً با قطر های 32 تا 56 اینچ از جنس فولاد api x65 و api x70 ساخته می شوند. به دلیل اهمیت ایمنی خطوط انتقال، در استانداردهای صنعتی مقادیر مشخصی برای خواص مکانیکی (تحت بار استاتیکی و دینامیکی) برای هر درجه فولاد داده شده است. در تحقیق حاضر به منظور ارزیابی رفتار دینامیکی فولاد api x70 (فولاد پایه)، ابتدا با استفاده از تست ضربه سقوطی (dwtt)، اطلاعاتی نظیر درصد سطح شکست برشی (شکست نرم) در دمای صفر درجه سانتی گراد و دمای محیط بدست آمد و با استاندارد api مقایسه گردید. نتایج حاصله نشان داد که درصد سطح شکست برشی، بعنوان مهم ترین شاخصه خواص مکانیکی فولاد تحت بارگذاری دینامیکی 93% برای فلز پایه است که این مقدار بالاتر از شرایط استاندارد (85%) می باشد. پس از تحلیل سطح شکست نمونه تست شده با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem) و میکروسکوپ نوری، نتیجه کلی که از این سطوح گرفته شد، این بود که بیشتر سطوح شکست، دارای دیمپل است که نشان دهنده شکست نرم و در نتیجه چقرمگی بالای این فولاد می باشد. با تحلیل ریزساختار فولاد، نتیجه گرفته شد، ریزساختار فولاد مورد آزمایش، شامل دانه های فریت چند وجهی و فریت سوزنی بوده که نشان دهنده چکش خواری و چقرمگی بالای این فولاد می باشد.