نام پژوهشگر: حبیب علیمردانی

ترجمه تلمیحات اسم خاص و عبارات مهم برگرفته از اساطیر و کتاب مقدس در سه تراژدی شکسپیر: هملت، مکبث و رومئو و ژولیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار - دانشکده مدیریت 1389
  حبیب علیمردانی   افسانه افتخار زاده

با وجود اینکه از دیر باز بررسی های فراوانی در زمینه ترجمه عناصر ادبی همچون استعاره و تشبیه صورت پذیرفته است، تلمیح یکی از این عناصر است که محققان آنچنان که شایسته است بدان توجه نکرده اند. نکته حائز اهمیت این است که استفاده از تلمیح به شعر محدود نمی شود بلکه در دیگر حوزه ها مانند داستان و نمایشنامه نیز بکار می رود. با توجه به اهمیت عناصر ادبی و همچنین با توجه به اینکه تا کنون هیچ محققی به بررسی ترجمه تلمیح از زبان انگلیسی به فارسی در نمایشنامه نپرداخته است، بررسی حاضر در پی مطالعه توصیفی و تحلیلی استراتژی های بکار گرفته شده در ترجمه تلمیحات اسم خاص اسطوره ای و تلمیحات عبارات مهم برگرفته از کتاب مقدس در سه تراژدی شکسپیر با عناوین: هملت، مکبث و رومئو و ژولیت می باشد. به بیانی دیگر این مطالعه بطور کلی در پی یافتن استراتژی هایی است که مترجمان فارسی زبان این سه اثر بیش از دیگر استراتژی ها در رویارویی با تلمیحات اسم خاص اسطوره ای و تلمیحات عبارات کتاب مقدس از آنها بهره گرفته اند و همچنین می کوشد تا به بررسی نتایج بدست آمده از منظر نظریه اسکوپوس بپردازد. بمنظور انجام چنین مطالعه ای ابتدا با مراجعه به نسخه اصلی این سه اثر تلمیحات مورد نظر شناسایی و استخراج گردیدند و با معادل های ارائه شده توسط مترجمان این سه اثر مورد مقابله قرار گرفتند. بدین ترتیب میزان بکارگیری هر یک از استراتژی هایی که لپیهالم (1997) بمنظور ترجمه تلمیحات اسم خاص و تلمیحات عبارات مهم ارائه می دهد مشخص گردید. نتایج این بررسی نشان دهد که مترجمان ایرانی این سه اثر از میان استرتژی های ارائه شده توسط لپیهالم برای ترجمه اسامی خاص، از استراتژی (1c) یعنی حفظ اسم بهمراه افزودن پانویس بیش از دیگر استراتژی ها در رویارویی با تلمیحات اسم خاص اسطوره ای و تلمیحات اسم خاص برگرفته از کتاب مقدس بهره گرفته اند. و اما در زمینه ترجمه عبارات تلمیح آمیز اسطوره ای و بر گرفته از کتاب مقدس، مترجمان این سه اثر از استراتژی 7 یعنی انتقال دادن مفهوم و صرف نظر کردن از خود عبارت تلمیح آمیز بهره گرفته اند. همچنین مشاهده گردید که مترجمان فارسی زبان تا حدودی در ترجمه تلمیحات اسم خاص اسطوره ای و کتاب مقدس به اصل سه اثر وفادار بوده اند. اما در ترجمه تلمیحات عبارات اسطوره ای و تلمیحات عبارات مهم برگرفته از کتاب مقدس مترجمان تنها به معنای صریح آنها وفادار بوده اند. نتایج این بررسی همچنین نشان می دهد که هدف یا اسکوپوسی که این مترجمان در ترجمه برگزیده اند در نحوه بکارگیری استراتژی های بکار رفته توسط آنان در رویایی با تلمیحات مورد نظر تاثیر گذار بوده است.