نام پژوهشگر: جمال شفایی
جمال شفایی محمدتقی اعلمی
افزایش روزافزون نیازهای آبی، اهمیت مدیریت منابع آب را در حوضه های آبریز بیش از پیش نمایان ساخته است. رفتارحوضه های آبریز متأثر ازپارامترهایی همچون بارش، رواناب، پوشش برف، خصوصیات فیزیوگرافی، پوشش گیاهی، وجود سدها و مخازن، رودخانه ها و ... هستند که رفتار حوضه ها را تحت تأثیر قرار می دهند، برای شناسایی ارتباط دقیق این پارامترها با یکدیگر می توان روند تأثیرگذاری تک تک این پارامترها و همچنین همه آنها را روی حوضه های آبریز بررسی کرد. اخیرا مدل های مختلفی بدین منظور توسعه یافته اند که می توان به مدل تحلیل پویایی سیستم یا vensim و مدل های هوشمند همچون برنامه ریزی ژنتیک اشاره نمود. مدل تحلیل پویایی سیستم ( vensim ) به عنوان روشی که بر اساس تفکر سیستماتیک بنا نهاده شده و برای مطالعه سیستم های پیچیده است. روش تحلیل پویایی سیستم یک روش شبیه سازی شیءگرا و بر پایه بازخورد می باشد. از مدل vensim برای شبیه سازی رفتاری حوضه ی آبریز تحت شرایط هیدرولوژیکی گوناگون می توان استفاده نمود. برنامه ریزی ژنتیک عبارت از کاربرد الگوریتم ژنتیک در برنامه های کامپیوتری به منظور تکامل بخشیدن به برنامه های کارا و مفید در حل مسائل است. یک برنامه به جای متغییرهای تصمیم رویه ای را برای حل مسائل ارائه می کند. مدل برنامه ریزی ژنتیک قادر به ارائه روابط بین پارامترها است، که در سایر مدل های هوشمند چنین قابلیتی وجود ندارد. بنابراین می توان در محیط های دینامیکی زبان های مختلف برنامه نویسی حالت دینامیکی آن را بررسی نمو . در نهایت به وسیله مدلی که بدست می آید می توان تأثیر تک تک پارامترها را بر روی حوضه های آبریز و رفتار متقابل آنها را در برابر یکدیگر بررسی نمود. با افزایش یا کاهش هر یک از پارامترها از جمله تبخیر، بارش، رواناب و ... چه تأثیری در بقیه پارامترها ایجاد شده است و در نهایت راه کار های مناسب برای حل مشکلات ارائه شده است.