نام پژوهشگر: جمال رزم جو
جمال رزم جو فاطمه جان احمدی
جنبش بازپس گیری اصطلاحی است که در ذیل آن روند فتح قلمروهای اسلامی اندلس، بدست مسیحیان تشریح می گردد. دوره اصلی جنبش بازپس گیری از سقوط بربشتر در سال456ق/1064م. آغاز شده و تا فتح اشبیلیه در سال 646ق/1248م ادامه می یابد. در پژوهش حاضر ضمن توصیف ماهیت جنبش بازپس گیری اندلس از سوی مسیحیان، زمینه ها و عوامل دینی موثر بر این جنبش واکاوی شده است. فرضیه غالب عبارت است از اینکه با اصلاحات دیر کلونی و تصویرسازی مخدوش از دین اسلام از سوی مسیحیان متعصب، مولفه های دینی مسیحیت در اندلس تقویت شده و همین عامل موجب انسجام هرچه بیشتر آنان گردید و زمینه های غلبه آنان بر مسلمانان را فراهم آورد. فرضیه مطرح شده با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع ارزیابی گردید و این نتیجه حاصل شد که گروهی از کشیشان مسیحی با ارائه تصویری شیطانی از دین اسلام در ذیل اصطلاح «ساراسن»، دشمنی عامه مسیحیان بر ضد مسلمانان را برانگیختند؛ همچنین با اصلاحات دیر کلونی، توسعه اقتدار دینی دستگاه پاپ، تاثیرپذیری از فضای جنگ های صلیبی و ظهور جمعیت های شوالیه های دینی در اندلس، جنبش بازپس گیری اندلس نیز رنگ جنگ مقدس به خود گرفت و بدین ترتیب مولفه های دینی، نقش بارزی در غلبه مسیحیان بر قلمروهای اسلامی اندلس ایفا کرد.