نام پژوهشگر: تهمینه عطایی کچویی

تصحیح ، توضیح و تحلیل بستان العارفین و تحف? المریدین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1392
  تهمینه عطایی کچویی   سعید بزرگ بیگدلی

بستان العارفین و تحف? المریدین تألیف فقیه ابونصر احمد بن خیر نیسابوری (م: ربع آخر قرن پنجم یا اوایل قرن ششم) یکی از متن های کهن عرفانی حوزه خراسان است. اهمّیّت این کتاب مانند دیگر آثار قرن پنجم و ششم گذشته از جنبه های زبانی آن، نظیر سبک نثر و کلمات خاص آن عصر، در طرح مبانی تصوّف و ذکر حکایات کرامات صوفیان و شرح احوال پیشروان ایشان است. بستان العارفین به همراه منتخب رونق المجالس به اهتمام دکتر احمد علی رجائی بخارائی در سال 1354 منتشر شد. مغلوط بودن نسخ? اساس در بسیاری از موارد، اختصار در پرداختن به تعلیقات و مقدّمه از سویی، و یافتن دست نوشته های تازه ای از متن از سوی دیگر تصحیح تازه ای از آن را ایجاب می کند. تا کنون پنج نسخه از بستان العارفین شناسایی شده است که در تصحیح این متن از چهار نسخه آن استفاده کردیم که به ترتیب تاریخ کتابت عبارتند از: الف: نسخه برلین (مورّخ 543) ب: نسخه اسعد افندی ترکیه (بی تاریخ امّا کهن) ج: نسخه قونیه (احتمالاً قرن هشتم) د: نسخه کتابخانه آیت الله مرعشی (مورّخ 946). در این رساله متن را بر مبنای نسخه اساس (اسعد افندی) تصحیح انتقادی کردیم، و روش ما در بخش های مقدّمه (مولّف، ارزشهای گوناگون متن و ...) و تعلیقات (ذکر منابع حکایات، شناسایی اعلام، توضیح لغات و ...) توصیفی -تحلیلی است. علاوه بر این، در این رساله با استفاده از منابع گوناگون صوفیان و مراجع حدیث افتادگی ها، خطاهای کتابتی و کاستی های عبارات عربی متن تصحیح شده است و مصحّح با تنظیم فهرست های گوناگون راه را برای مطالعات پژوهشگران دیگر نیز هموار کرده است.