نام پژوهشگر: پروین قادری نژاد
پروین قادری نژاد قادر دشتی
در راستای اقتصادی نمودن فرایند تولید محصولات کشاورزی، توجه و تاکید به تولید محصولات دارای مزیت نسبی در دنیای کنونی از اهمیت فوق العاده ای برخودار است. از این رو با توجه به محدودیت منابع، طراحی علمی الگوی کشت به منظور افزایش بهره وری عوامل تولید و کاهش هزینه تولید واحد محصول ضروری می نماید. به همین خاطر بهره گیری از مدل برنامه ریزی ریاضی سبب گردیده با لحاظ شاخص های مزیت نسبی و شرایط ویژه هر منطقه، الگوی بهینه کشت برای هر شهرستان توصیه گردد. نظر به وجود منابع فراوان کشاورزی در استان ایلام پژوهش حاضر با هدف مشخص کردن الگوی بهینه کشت محصولات زراعی با لحاظ مزیت نسبی درهر یک از شهرستانهای استان ایلام انجام پذیرفت. اطلاعات و داده های مورد نیاز از سازمان جهاد کشاورزی، مرکز آمار ایران و سازمان آب منطقه ای استان در سال 1390جمع آوری گردید. با محاسبه شاخص های مزیت نسبی شامل هزینه منابع داخلی، هزینه-منفعت اجتماعی و سودآوری خالص اجتماعی محصولات مزیت دار هرمنطقه مشخص گردید در ادامه با در نظر گرفتن محدودیت های نهاده ای هر شهرستان و مزیت نسبی محصولات الگوی برنامه ریزی خطی هر منطقه طراحی گردید. نتایج نشان داد که در تمامی شهرستانها محصولات فاقد مزیت نسبی نیز تولید می شوند ضمن اینکه وجود مزیت نسبی در یک محصول الزاما به معنی اقتصادی بودن تولید آن نمی باشد. مقایسه ترکیب کشت محصول زراعی در وضعیت فعلی با نتایج الگوی برنامه ریزی، حاکی از وجود تفاوت فاحش بین این دو می باشد. بر همین اساس می توان با تعدیل ترکیب کشت سودآوری اجتماعی تولید محصولات کشاورزی را ارتقاء داد. نهایتا نتایج تحلیل حساسیت ضرایب تابع هدف و نیز مقادیر منابع نشان داد که در مجموع نهاده های آب، زمین و تراکتور عامل محدود کننده بوده و بنابراین دارای ارزش سایه ای می باشند.