نام پژوهشگر: اکرم بخشی خیلگاوانی

ساخت اجتماعی معلولیت: پژوهشی با رویکردی بر ساخت گرایانه اجتماعی، مورد مطالعه، رشت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1389
  اکرم بخشی خیلگاوانی   فاروق امین مظفری

معلولیت یک پدیده اجتماعی است، که در علم پزشکی با ناتوانی جسمانی تعبیر می شود. این واقعیت اجتماعی در هر جامعه ای وجود دارد و به اقتضای شرایط جامعه و افکار افراد جامعه، به صورت متفاوت تفسیر می شود. این تفاسیر در کنش متقابل افراد جامعه با فرد معلول، بر نگرش فرد معلول به معلولیت خود و واکنش وی به این شرایط موثر است. خانواده، دوستان و اطرافیان می توانند بر "تصور از خود" معلولان تاثیر بگذارند. در این پژوهش، بعد ذهنی معلولیت به مثابه یک مسئله اجتماعی از طریق تاکید بر عامل آگاهی و ساختار ذهن فرد معلول در نظر گرفته شده است. بنابراین از رویکرد نظری برساخت گرایانه استفاده شده است. اهداف این پژوهش، شناخت برساخت اجتماعی معلولیت، واکنش معلول نسبت به آن و برجسته کردن بعد ذهنی معلولیت می-باشند. روش جمع آوری داده ها شامل مشاهده مشارکتی، شرکت در جلسات گروه درمانی و مصاحبه عمیق است و از نظریه بنیانی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج نشان داد که فرد معلول به تبع ناتوان دیدن خود از دید دیگر مردم، خود را موجود ناتوانی می بیند که همواره نیازمند کمک است. آن ها فکر می کنند تنها زمانی می تواند زندگی توأم با خوشبختی داشته باشند که, سلامتی خود را بازیابند.