چکیده: این آزمایش به منظور ارزیابی برخی مواد خوراکی متداول در جیره های نشخوارکنندگان با روش های تولید گاز و کیسه های نایلونی انجام شد. برای این منظور نمونه هایی از مواد خوراکی شامل علف خشک یونجه، کاه گندم، ذرت سیلو شده، دانه ذرت (704)، دانه جو (نصرت)، دانه جو (نیمروز)، دانه گندم (چمران)، دانه گندم (بهار)، دانه سویا (سحر) و کنجاله سویا از مزارع استان ایلام جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. برای تعیین تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام مواد خوراکی در شکمبه از 3 رأس گاو نر تالشی فیستوله گذاری شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی استفاده شد. مقدار گاز تولیدی در زمان های 0، 2، 4، 6، 8، 12، 24، 48، 72 و 96 ساعت و تجزیه پذیری به روش کیسه های نایلونی در زمان های 0، 4، 8، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت پس از انکوباسیون اندازه گیری گردید. نتایج حاصل از تجزیه پذیری نهایی ماده خشک در زمان 96 ساعت برای یونجه خشک و ذرت سیلو شده به ترتیب عبارت از 68/65 و 75/80 درصد و در زمان 48 ساعت برای دانه ذرت (704)، دانه جو (نصرت)، دانه جو (نیمروز)، دانه گندم (چمران)، دانه گندم (بهار)، دانه سویا (سحر) وکنجاله سویا به ترتیب عبارت از 97/86، 96/84، 78/90، 92/89، 39/93، 13/99 و 44/98 درصد و نتایج حاصل از تجزیه پذیری موثر ماده خشک برای خوراک های مورد آزمایش با تغذیه در سطح نگهداری به ترتیب برابر 80/58، 80/57، 90/73، 00/83، 57/85، 8/87، 90/90، 00/88 و 87/85 درصد بود. نتایج حاصل از تجزیه پذیری ماده خشک خوراک های مورد آزمایش در زمان 24 ساعت به ترتیب عبارت از 08/61، 79/51، 95/72، 72/87، 77/89، 85/89، 39/93، 43/92 و 70/88 درصد بود. میزان گاز تولیدی خوراک های یونجه، کاه گندم، ذرت سیلو شده، دانه ذرت (704)، دانه جو (نصرت)، دانه جو (نیمروز)، دانه گندم (چمران)، دانه گندم (بهار)، دانه سویا (سحر) وکنجاله سویا در ساعت 96 انکوباسیون به ترتیب برابر 49/256، 97/241، 71/370، 38/450، 11/439، 94/435، 89/463، 97/464، 12/243 و 97/318 میلی لیتر بود.