این پژوهش سعی بر آن دارد که طرحی اجمالی از شرایط دوره قاجار ارائه کرده و نسل اول روشنفکران و اقدامات آنان را شرح داده و در این میان اهداف آخوندزاده از نوشتن نمایشنامه شرح داده شود. این پژوهش با رویکرد جامعه شناختی معرفت با تمرکز بر جامعه شناختی ادبیات در پی آن است که همانندسازی بین آثار نمایشی اخوندزاده، جهان بینی گروههای اجتماعی که آخوندزاده عضو آن بوده و شرایط اجتماعی که این گروهها را به هم پیوند زده را نشان بدهد. تحقیق حاضر با جمع آوری شواهد کتابخانه ای و مستنداتی عمدتا تاریخی همراه بوده و هدف اصلی آن شناسایی ظرفیتهای آثار نمایشی آخوندزاده برای یک قرائت جامعه شناختی است.