نام پژوهشگر: آرش خلیلی نصر
آرش خلیلی نصر امیر البدوی
در ادبیات مدیریت کسب و کار ،عمده اثر گذاری یک مدیر خبره ایجاد سیستم و مکانیزمی است که بتواند به بهترین نحو ورودی های از پیش تعیین شده را به خروجی های دلخواه ارتباط دهد.بدین معنی که دستیابی به خروجی های مطلوب را با استفاده از ورودی های مفروض ،در صرف مدت زمان کمتر و با کیفیت بهتر انجام دهد.این در حالی است که ،علی رغم روشن بودن خروجی موردانتظار و هدف هر سازمان،ورودی ها در گذر زمان و وابسته به محیط به صورت تدریجی در حال تغییر بوده و لزوما روش ها ، سیستم ها و استراتژی های گذشته ممکن است درآینده از کارایی چندانی برخوردار نباشند.(crowder, m. e., 2007) در سه دهه اخیر،پارامتر های محیطی و موثر در ادبیات مدیریت کسب و کار دچارتحول چشم گیری شده است .از یک سو با گسترش علم و فن آوری در سراسر جهان و تلاش سایر کشور ها و شرکت های تولیدی به تولید محصولاتی که قبلا صرفا توسط یک شرکت به صورت انحصاری تولید و عرضه می شد سبب شد که ساختار بازار های قدیمی و انحصاری گذشته به بازارهای نیمه انحصاری و رقابتی فعلی در عمده کالاها و خدمات تغییر شکل دهد. از سوی دیگر ، ،با ظهور و گسترش فن آوری اطلاعات و ارتباطات و توانایی مبادله پیام و داده از دهه90، سبب شد تا شرکت ها ی بیشتری بتوانند به طور جدی از بازار محلی و ملی خود به فروش در بازارهای فراملی اقدام نمایندو بتوانند در دهکده جهانی به رقابت بپردازند.(kim, s. j., t.hwang,h., 2006) تغییر در محیط کسب و کار و ساختار بازار منجر گردید تا مکانیزم ها و استراتژی های تدوین شده در دوران انحصار صرفا سبب ایجاد نوعی نگرش اولیه در ساختار رقابتی و نیمه انحصاری (یا نیمه رقابتی) را کرده و با تغییر و دگرگونی بعضا کلی همراه باشند.ساختار بازار جدید مفاهیمی نوین و مربوط به خود را به این ادبیات تحویل نمود که هیچ گاه در ساختار بازار انحصاری از آن سخن به میان نیامده بود.مفاهیمی از قبیل مدیریت ارتباط با مشتری از این دست است.(niraj, r. et al., 2001) درادبیات مدیریت استراتژیک ،یکی از استراتژی های اصلی سازمان که گاه تعیین کننده سایر خط مشی های سازمان می باشد،تعیین قیمتی است که با بهره گیری از آن،بنگاه اقتصادی هدف، بتواند به حداکثر سود آوری رسیده و از منابع محدود خود، بهترین بهره وری را عاید خود نماید. از یک سو،تعیین قیمت مناسب ،از جمله مفاهیمی است که هم در ادبیات انحصار از آن بسیار سخن به میان آمده بود و هم این سئوال که قیمت مناسب در بازار نیمه رقابتی فعلی چه عددی است از اهمیت فراوان برخوردار بوده و هست. از سوی دیگر ، با ظهور مفاهیم جدید در ادبیات بازار نیمه رقابتی (نیمه انحصاری) و گاه رقابتی فعلی، تعیین قیمت مناسب دیگر صرفا تابعی از تقاضا نبوده و به پارامتر های جدیدی که در این ساختار بازار موجود است، وابستگی دارد.پارامتر هایی که در ادامه می آید پارامتر هایی است که تا کنون در ادبیات قیمت گذاری به آن توجه نشده است: 1-در ادبیات کسب و کار در حالت ساختار رقابتی و نیمه انحصاری،هزینه های بازاریابی با شدت بیش تری به هر یک از بنگاه های اقتصادی تحمیل می گردد به طوری که غالبا جذب مشتری جدید بسیار هزینه بالاتری را به نسبت نگهداری مشتری فعلی به آن واحد اقتصادی تحمیل می کند لذا به منظور کاهش این هزینه ها و به تبع آن سودآوری بیش تر واحد تولیدی یا خدماتی مورد نظر، باید با استفاده از استراتژی مناسب مانع از ایجاد مشتری از دست رفته شویم. (gupta, s., lehmann,d.r., 2003) 2- در ادبیات جدید ،هر مشتری به عنوان منبع مهمی از سود از دست رفته شرکت تلقی می شود و یا به عبارت دیگر نوعی هزینه فرصت از دست رفته است که می توان با درک مناسب تر از مشتری و بهره گیری از تکنولوژی های مدیریت ارتباط با مشتری،سود آوری بالقوه آن را به سود آوری بالفعل بدل نمود.(jain, d. c., singh,s.s., 2002) پر واضح است که تعیین قیمت مناسب دیگر قیمتی نخواهد بود که سود بالاتری را در کوتاه مدت عاید بنگاه اقتصادی نماید بلکه در دیدگاه نوین،قیمت مناسب ،قیمتی است که سه هدف ذیل را نایل سازد: 1-سود آوری فعلی سازمان 2-سودآوری آتی سازمان 3-حفظ مشتریان کسب و کار و ایجاد وفاداری بیشتر مشتریان به کسب و کار لذا به طور خلاصه قیمت مناسب قیمتی است که بتواند بجای حداکثر سازی سود کوتاه مدت سازمان،سود درازمدت را حداکثر کند.
آرش خلیلی نصر امیر البدوی
انتقاد های متعددی در تئوری منبع محور موجود است که صرفا به جذب ارزش می پردازد و خلق ارزش را مورد بررسی قرار نمی دهد.در این پژوهش با بررسی فرآیند خلق رانت اقتصادی نشان داده شد که این فرآیند محدودیت های متنوعی دارد.مثال های نقض متعددی جهت اصلاح این فرآیند معرفی شد و فرآیند رانت اقتصادی بر این مبنا اصلاح گردید.بر اساس فرآیند اصلاح شده خلق رانت اقتصادی،شاخص های تولید رانت اقتصادی و قدرت چانه زنی تعریف شد.بر اساس این شاخص ها مفهوم جهت بهینه مزیت رقابتی پایدار مشخص شد. این مفهوم با مبانی تئوری منبع محور و منابع واسط درهم آمیخته شد. به دلیل مبتنی بودن مفهوم جهت بهینه مزیت رقابتی پایدار بر دو مفهوم مطلوبیت نهایی و هزینه اقتصادی ،تحولات مطلوبیت نهایی و هزینه اقتصادی در گذر زمان بررسی گردید.نشان داده شد که با افزایش عرضه تجمعی ،مطلوبیت نهایی کاهش می یابد و این هزینه های ثابت است که مزیت رقابتی پایدار ایجاد می کنند و نه هزینه های متغییر و از این رو سرمایه گذاری متنوع و مداوم در هزینه های ثابت باید صورت گیرد.جهت بهینه مزیت رقابتی پایدار در بازار ها و صنایع مختلف بررسی شد. نشان داده شد که، شرکت ها باید در هر لحظه از زمان سطح مناسب منابع واسط را انتخاب کنند تا همواره بتوانند مزیت رقابتی پایدار خود را حداکثر کنند.مساله بهینه سازی سطح منابع واسط در گذر زمان ابتدا برای یک منبع واسط و سپس چند منبع واسط مورد بررسی قرار گرفت و مکان هندسی نقاطی که در آن هزینه ارزش منابع واسط حداکثر می شود مشخص شد. در نهایت نشان داده شد که هرگاه شرکت ها در تعادل پویا قرار نگیرند ،دچار ضرر عدم تکامل شده ودر درازمدت مزیت رقابتی خود را از دست داده و متضرر می شوند.