نام پژوهشگر: علی طلوع زرین
امین میرزازاده غلامرضا کلیدری
باکتری کلستردیوم پرفرنجنس عامل بیماری آنتریت نکروتیک و درماتیت قانقاریایی در طیور می باشد. همچنین انتروتوکسین باکتری کلستریدیوم پرفرنجنس به عنوان عامل مسمومیت غذایی در انسان مطرح است.این بیماریها میتوانند مشکلات اساسی را در صنعت طیور ایجاد کنند.هر دو بیماری آنتریت نکروتیک و درماتیت قانقاریایی باعث ایجاد خسارات زیادی به علت مرگ و میر،کاهش عملکرد و نیز حذف لاشه طیور میشوند از طرفی مسمومیت غذایی ناشی از انتروتوکین این باکتری، به عنوان یکی از مهمترین بیماریهای انتقال یافته از طریق آلودگی غذایی در امریکا می باشد.بیماریزایی این باکتری به توانایی آن در تولید توکسینهای متنوع و زیاد بر میگردد.این باکتری بر اساس تولید 4 توکسین اصلی(آلفا، بتا، اپسیلون و یوتا) به 5 تیپ a-e تقسیم بندی می شود.که بیماری های نام برده اکثرا توسط تیپ a ایجاد میشوند البته ایزوله های جدا شده از طیور از نظر تولید انتروتوکسین شناخته شده نیستند. برای مدت ها فرض بر این بود که آلفا توکسین باکتری کلستردیوم پرفرنجنس که توسط تیپ a تولید میشود نقش مهمی در ایجاد بیماری آنتریت نکروتیک دارد. مطالعات اخیر نشان میدهد که آلفا توکسین نقش اساسی در ایجاد بیماری آنتریت نکروتیک طیور ندارد.بر اساس مطالعات جدید توکسین جدید netb به عنوان یک عامل حدت در بعضی از ایزولههای جدا شده میباشد.شواهد همچنان پیشنهاد میدهد ایزولههایی که علاوه بر توکسین netb از نظر توکسین جدید tpelنیز مثبت میباشند حدت بالاتری نسبت به ایزولههایی که تنها از نظر توکسین netb مثبت میباشند، دارند.بر اساس مطالعات صورت گرفته در کشورهای مختلف، ژن netb اکثرا از گلههای درگیر با بیماری آنتریت نکروتیک جداسازی شده است اگرچه موارد اندکی هم از ردیابی این ژن در گله های سالم گزارش شده است. هدف از این مطالعه بررسی حضور ژن توکسینهای اصلی و توکسینهای netb و tpel در 36 ایزوله جداشده از 16 گله شترمرغ در گیر با بیماری آنتریت نکروتیک و 20 گله سالم از لحاظ این بیماری میباشد.بر اساس نتایج حاصله،توکسین آلفا در تمام ایزولههای یافت شد.28 ایزوله از لحاظ توکسین cpb2 مثبت بودند و ژن netb در 8 ایزوله از 16 ایزوله(50 درصد) جدا شده از موارد بیماری یافت شد و هیچکدام از ایزولههای جدا شده از موارد سالم واجد ژن netb نبودند.ژن توکسین tpel نیز در 6 جدایه مربوط به موارد بیماری(37.5 درصد) و 2 ایزوله از موارد سالم(10درصد) یافتشد.با مقایسه فراوانی ژن netb و tpel در گلههای سالم و بیمار بر اساس آزمون دقیق فیشر،در مورد توکسین tpel تفاوت معنی داری بین این دو گروه مشاهده نشد(p=0.103)اما در مورد ژن netb معنی دار بود. (p<0.001).این نتایج نشان می دهد netb فاکتوری مهم در ایجاد و پیشرفت بیماری آنتریت نکروتیک در بسیاری از ایزولههای کلستریدیوم پرفرنجنس میباشد و احتمالا برای تعیین نقش توکسین tpel نیاز به مطالعات بیشتری برای بررسی شیوع این ژن در مقیاس جهانی می باشد.