هدف از مطالعه حاضر تعیین عوامل مدیریتی موثر بر نرخ تلفات در گله های گوسفند و بز در کشور است. بدین منظور هفت استان خراسان، مازندران، آذربایجان غربی، لرستان، کرمان و بوشهر به عنوان استان های هدف از هفت اقلیم مختلف آب و هوایی در کشور انتخاب شدند و اطلاعات مربوطه با توجه به پرسش نامه طراحی شده در زمینه های مختلف مدیریت پرورش گوسفند و بز بدست آمد. تعداد 833 پرسش نامه تکمیل شده در هفت استان هدف پس از ویرایش اولیه در نرم افزار excel، با استفاده از روش ols مورد آنالیز قرار گرفت و تاثیر متغیرهای مستقل (شاخص-های مدیریتی) بر متغیر وابسته (درصد تلفات) در استان مورد نظر تعیین شد. برای پی بردن به اثرات متغیرهای مستقل بر درصد تلفات از رگرسیون های معمولی استفاده شد. برای تعیین معنی داری کل مدل از آزمونf استفاده شد (005/0>p) و همچنین r2 برای مشخص کردن میزان اثرات متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته (درصد تلفات) تعیین شد. با استفاده از آماره t نیز سطح معنی دار بودن هر یک از متغیرهای مستقل مورد آزمون قرار گرفت. میزان r2 بدست آمده برای هریک از استان های خراسان 55/0، مازندران 56/0، آذربایجان غربی 58/0، لرستان 58/0، سمنان 78/0، کرمان 41/0 و بوشهر 67/0 تعیین شد. از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر نرخ تلفات در گوسفند و بز در استان های تعیین شده، استفاده از واکسیناسیون اجباری برعلیه بیماری های عفونی پر خطر بود. بطوریکه ضریب برآوردی در استان خراسان 9844/7- (001/0p<)، مازندران1632/8- (004/0=p)، آذربایجان غربی5216/7- (003/0=p)، لرستان4913/5- (029/0=p) ، سمنان6039/5- (003/0=p)، کرمان 552/16- (001/0>p) و بوشهر 20/13- (001/0>p) بر جزء ثابت مدل اثر کاهشی نشان می داد. از دیگر عوامل تاثیرگذار بر نرخ تلفات در گله های گوسفند و بز مبارزه انگلی و انجام واکسیناسیون اختیاری بر علیه بیماری هایی مثل آنتروکسمی، آگالاکسی و قانقاریا در برخی از استان ها بود. کیفیت آب نیز در استان بوشهر با ضریب 398/11- (001/0=p) تاثیر معنی داری بر نرخ تلفات داشت. موقعیت جغرافیایی جایگاه و قرار گرفتن در مناطق دشت نسبت به کوهپایه اثر معنی دار و کاهشی بر نرخ تلفات در استان های لرستان با ضریب 5687/5- (001/0=p) و سمنان با ضریب 6204/4- (003/0=p) نشان داد که بیانگر اثر جغرافیایی و مخاطرات طبیعی موجود در مناطق کوهپایه است. بهداشت خوراک با ضریب 0113/9- (002/0=p) نیز در استان کرمان تاثیر معنی داری بر نرخ تلفات نشان داد. نمره جایگاه و فاصله جایگاه از شهر و مطب دامپزشک و دسترسی به داروخانه، سازمان دهی نیروها و تقسیم کار، نسبت گوسفند به بز در گله و کنترل همخونی نیز از دیگر عوامل تعیین کننده تلفات در گوسفند و بز در استان های هدف بودند. از این رو شناخت عوامل موثر بر تلفات و تعیین اهمیت هر یک از این عوامل می تواند به عنوان گامی مطمئن و هدفمند در جهت ارتقای سطوح مدیریتی در گله های گوسفند و بز در اقلیم های مختلف کشور به منظور کاهش خسارات ناشی از تلفات، مورد توجه تصمیم گیران در این عرصه قرار گیرد. لغات کلیدی: نرخ تلفات، گوسفند و بز، عوامل مدیریتی، روش ols، مناطق ایران

جایگاه بخش کشاورزی در خودکفایی و اشتغال کشور از یک سو و ناگزیر بودن ریسک در فعالیت های کشاورزی از طرف دیگر، لزوم توجه ویژه دولت به اعمال سیاست های حمایتی را روشن می سازد. از جمله مهم ترین این سیاست ها، پرداخت یارانه تولیدی به این بخش است. آنچه امروز بیش از پیش در اقتصاد حمایت مطرح است، تلاش برای کارآمد کردن روش پرداخت یارانه ها است. هدف این تحقیق ارزیابی اثربخشی یارانه های تولیدی در بخش کشاورزی ایران طی سال های 52 تا 88 و ارائه الگویی بر ای اثر بخش نمودن این یارانه ها بود. برای رسیدن به این هدف از روش تحقیق توصیفی-همبستگی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق حاضر را مدیران ستادی وزارت جهاد کشاورزی تشکیل دادند. حجم نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردید (n=135) که به روش طبقه ای تصادفی در چند مرحله انتخاب شدند. نتایج نشان داد از نظر مدیران ستادی جهاد کشاورزی، از میان 32 هدف دولت در پرداخت یارانه ها، تنها شش هدف دولت در حد متوسط تا زیاد تحقق یافته اند و میزان تحقق 26 هدف دیگر در حد کمتر از متوسط بود. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، شیوه های اثربخش نمودن یارانه های تولیدی در کشاورزی به ترتیب اهمیت در هفت عامل پرداخت های مستقیم درآمدی، یارانه تأمین اجتماعی و اعتبارات، یارانه بازاریابی، یارانه بیمه محصولات و خرید تضمینی، حمایت قیمتی و یارانه نرخ بهره، حمایت های جبرانی و سیاست قیمت گذاری مناسب خلاصه شد که این عوامل مجموعاً توانستند 01/78 درصد از کل واریانس را تبیین کنند. برای تعیین عوامل موثر بر اثربخش نمودن یارانه ها در بخش کشاورزی از رگرسیون چند متغیره خطی استفاده شد که بر اساس آن متغیرهای پرداخت های مستقیم درآمدی، یارانه تأمین اجتماعی و اعتبارات، یارانه بازاریابی، یارانه بیمه محصولات و خرید تضمینی، حمایت قیمتی و یارانه نرخ بهره و حمایت های جبرانی در معادله وارد شدند که این عوامل در مجموع توانستند 94 درصد تغییرات متغیر وابسته اثربخشی یارانه های تولیدی را تبیین کنند.

شکر از جمله محصولات استراتژیک می باشد که همواره در طی سالهای گذشته بدلایل مختلف دارای بحران های متعددی بوده است. بر این اساس یکی از مسائل مورد توجه در سالهای اخیر نوسانات قیمت داخلی و جهانی آن می باشد.در ایران شکر حاصله از دو محصول چغندرقند و نیشکر مشتق شده و هرگونه تغییر قیمت و سیاستها در خصوص شکر می تواند بر روی تولید کنندگان این دو محصول تاثیر قابل توجهی داشته باشد. در این تحقیق تلاش شده است با استفاده از اطلاعات سری زمانی 1389-1360 و اطلاعات ماهانه مربوط به قیمت های داخلی و خارجی و با بکارگیری تکنیک های اقتصاد سنجی نسبت به بررسی ارتباط بین قیمت های داخلی و قیمت های وارداتی اقدام گردد. ضمنا بمنظور بررسی مزیت نسبی وارداتی از روش مزیت نسبی آشکار شده ((rca استفاده شده است. نتایج کلی نشان می دهد که رابطه علیت یکطرفه از قیمت وارداتی شکر به قیمت داخلی شکر وجود دارد. همچنین نتایج از محاسبه شاخص rca نشان می دهد که این محصول در این شاخص دارای نوساناتی طی سال های مورد مطالعه (2009-2000) می باشد که حتی در برخی از سال ها نشانگر عدم نیاز به واردات این محصول بوده است.

پیش بینی قیمت برای برنامه ریزان و سیاست گذاران و واحدهای اقتصادی و کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از همین رو مدل های گوناگونی برای پیش بینی متغیرهای اقتصادی ابداع شده است. این مطالعه قیمت انواع چوب ایران و فرآورده های وارداتی آن را پیش بینی و دقت روش های پارامتری و ناپارامتری را در پیش بینی این متغیر مقایسه می کند. روش های مورد استفاده در این مطالعه عبارت است از هموارسازی نمایی منفرد با روند، هموارسازی نمایی دوگانه با روند، الگوریتم هالت – وینترز تجمعی، الگوریتم هالت – وینترز ضربی، الگوی خود توضیح جمعی میانگین متحرک، الگوی خود توضیح برداری و شبکه ی عصبی مصنوعی. در روش های ناپارامتری، روش شبکه عصبی مصنوعی برای انواع تراورس، کاتین، الوار، هیزم و ذغال و برای نوع گرده بینه روش هالت وینترز ضربی میزان خطای کمتری را دارا بوده است. در روش شبکه ی عصبی از میان عوامل تأثیر گذار بر روی قیمت انواع چوب، سه عاملی را که دارای بیشترین اهمیت بوده اند شناسایی شده اند به طوری که برای انواع گرده بینه به ترتیب نرخ ارز، درآمد سرانه و میزان تولید چوب با درجه اهمیت 0.110,.337,0.471 ، الوار نرخ ارز، تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه دارای درجه اهمیت 0.202,0.212, 0.296، تراورس میزان تولید چوب، میزان خانه سازی و تولید ناخالص داخلی با درجه اهمیت 0.168,0.284, 0.287 ، کاتین میزان خانه سازی، تولید چوب و تولید ناخالص داخلی به ترتیب دارای درجه اهمیت 0.197,0.287, 0.381 و برای انواع هیزم نرخ ارز، درآمد سرانه، تولید ناخالص داخلی با درجه اهمیت 0.196,0.209,0.460 و در نهایت سه عامل مهمتر در قیمت ذغال به ترتیب نرخ ارز، میزان تولید چوب و تورم با درجه اهمیت 0.144,0.270,0.381 بوده است.نتایج حاصل از پیش بینی قیمت برای سال های 1390 تا 1394 با استفاده از روش ann برای انواع تراورس، کاتین، هیزم و ذغال روندی افزایشی و برای الوار روندی کاهشی را پیش بینی می کند والگوریتم هالت وینترز ضربی روندی صعودی را برای گرده بینه پیش بینی نموده است. براساس نتایج حاصل از روش های پارامتری، بر اساس معیار میانگین مربعات خطا، روش var در انواع تراورس، کاتین، ذغال و گرده بینه دارای کمترین خطا نسبت به روش arima بوده است. نتایج حاصل از پیش بینی با استفاده از روش var نشان دهنده ی روند متغیر( صعودی- نزولی) قیمت برای انواع کاتین و ذغال و نیز روند قیمتی کاهشی برای انواع تراورس و گرده بینه بوده است. در مورد فرآورده های وارداتی روش شبکه ی عصبی که جزء روشهای ناپارامتری می باشد در مقایسه با روش پارامتری خود توضیح برداری دارای مزیت است. نتایج پیش بینی قیمت فرآورده های وارداتی برای قیمت های ریالی برای سال های 1390 تا 1394 روند افزایشی در قیمت کدهای 44،48،94،49 و روند کاهشی را برای کد47 نشان می دهد و در مورد قیمت های دلاری روند افزایشی شامل کدهای 44،47،48،94 و روند کاهشی شامل کد 49 می باشد. برای تمامی فرآورده های وارداتی میانگین مربعات خطا ی روش شبکه ی عصبی در مقایسه با روش پارامتری خود توضیح جمعی میانگین متحرک کمتر است. مقدار این آماره در روش شبکه ی عصبی برای قیمت های ریالی کدهای 44 ،47 ،48، 94 و 49 به ترتیب 1.26×109، 1.02×109 ، 1.10×109 ، ×10132.13و×1012 1.45 و برای قیمت های دلاری به ترتیب 2.508203،0.440881 ، 0.441681 ، 2.695401 ، 0.584210 می باشد. در میان عوامل تاثیر گذار بر روی قیمت فرآورده ها ی وارداتی، عامل نرخ ارز مهمترین فاکتور شناسایی شد.

برنج از مهمترین محصولات کشاورزی در جهان و یک کالای استراتژیک به خصوص در کشورهای آسیایی محسوب می شود. نامگذاری سال 2004 از سوی سازمان خواروبار جهانی، بعنوان سال برنج نشان دهنده نقش اساسی این محصول در هویت فرهنگی و ضروری بودن برنج در سبد غذایی و سیستم کشاورزی جهانی است. برنج یکی از مهمترین محصولات کشاورزی ایران به شمار می رود. علیرغم روند فزاینده تولید برنج در کشور، به دلیل بالا بودن مصرف سرانه برنج در ایران، سالانه مقدار زیادی برنج به کشور وارد می شود. با توجه به استراتژیک بودن برنج تقریباً تمام کشورهای تولیدکننده از این محصول حمایت می کنند. طی سالهای گذشته حمایت های متعددی از شالیکاران در جهان انجام شده و ایران نیز با توجه به دارا بودن بیش از نیم میلیون هکتار سطح زیرکشت و مصرف سرانه بالا، با اعمال سیاستهایی از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان این محصول حمایت می نماید. سیاست های قیمت تضمینی و تعرفه واردات از مهمترین سیاست ها برای حمایت از تولید محصولات کشاورزی می باشند. در این تحقیق توابع تولید و عرضه برنج با استفاده از متغیرهای عملکرد در واحد سطح، واردات و نرخ تعرفه برای تابع تولید و متغیرهای سطح زیرکشت، قیمت تضمینی و نرخ تعرفه برای تابع عرضه به کمک داده های سری زمانی 1372-90 طراحی و با استفاده از مدل لگاریتمی تخمین زده شدند. نتایج نشان داد که نرخ تعرفه اثر مثبت و معنادار در سطح 1% بر تولید برنج دارد و کشش این تابع نسبت به نرخ تعرفه واردات برابر 0.024 می باشد. همچنین عملکرد در واحد سطح اثر مثبت و معنادار در سطح 1% بر تولید برنج داشته و کشش تابع تولید نسبت به این متغیر 1.34 بدست آمد. واردات نیز با یک دوره تأخیر اثر منفی و معنادار در سطح 1% بر تولید برنج داشته و کشش تابع نسبت به آن 0.1 می باشد. در مورد تابع عرضه نیز سطح زیرکشت اثر مثبت و معنادار در سطح 1% بر عرضه برنج داشته و کشش تابع نسبت به این متغیر برابر 1.16 بدست آمد. همچنین قیمت تضمینی اثر مثبت و معنادار در سطح 1% بر عرضه برنج داشته و کشش تابع نسبت به قیمت تضمینی برابر 0.147 بدست آمد. نرخ تعرفه واردات نیز اثر منفی و معنادار در سطح 5% بر عرضه برنج داشته و کشش این تابع نسبت به نرخ تعرفه برابر 0.05 حاصل گردید.