نام پژوهشگر: محمد حسن علییی
عادل بویک بهرام علیزاده
به منظور مطالعات ژئوشیمی سنگ منشا و اینکه مواد آلی به لحاظ کمیت، کیفیت و بلوغ در چه حدی هستند می بایست لاگ های ژئوشیمیایی تهیه گردد. در این مطالعه با تلفیق نمودارهای چاه پیمایی، نمودارهای ژئوشیمیایی و با ارائه کاربرد نوینی از آنالیزهای چندنشانگری داده های لرزه ای 3d و با استفاده از تریس های لرزه ای و نشانگرهای استخراج شده از آن، پارامترهای مهم ژئوشیمیایی (لاگ های ژئوشیمیایی) از جمله مقادیر کل محتوای کربن آلی (toc, total organic carbon) محاسبه گردید. این مطالعه بر روی بخش شیلی و آهک آرژیلی سازند کژدمی در جنوب غرب ایران (دشت آبادان) انجام گرفت. برای این منظور از داده های پیرولیز راک- ایول و روش های ? log r و شبکه های عصبی استفاده شد و مقادیر لاگ های ژئوشیمیایی با استفاده از داده های پتروفیزیکی موجود در بخش مورد مطالعه تخمین زده شد. امپدانس صوتی بالاترین رابطه را با مقادیر s1, s2 toc, و s2/s3 نشان داده و به عنوان بهترین نشانگر لرزه ای انتخاب شد. در نهایت مقادیرhi, oi, s2/s3, s2, s1, toc در میدان نفتی جفیر از داده های لرزه ای به ترتیب با ضریب همبستگی90%، 79%، 7/81%، 2/75%، 8/81%،90% بین مقادیر حقیقی و تخمین زده شده محاسبه گردید. نتایج نشان داد سازند کژدمی به خصوص بخش شیلی فوقانی به عنوان یک سنگ منشا بالقوه، دارای پتانسیل هیدروکربن زایی بالایی می باشد. هم چنین نتایج پیرولیز راک- ایول نشان داد که سازند کژدمی در این میدان دارای پتانسیل هیدروکربن زایی خوب تا نسبتا عالی بوده و با دارا بودن کروژن غالب نوع ii و نوع ii/iii، به عنوان سنگ منشا بالقوه در نظر گرفته می شود. نتایج این مطالعه قادر است از یک طرف سنگ شناسی و زمین شناسی را توصیف، و از طرف دیگر، خصوصیات ژئوشیمیایی و تداوم آن ها در سنگ منشا و فواصل بین چاه ها را ارائه نماید. از این رو می توان نتیجه گرفت هر تریس لرزه ای یک لاگ ارزان قیمت است که می تواند برای شناسایی و تشخیص سنگ منشا در زیر سطح، توزیع کمی، ضخامت، غنای آلی و محیط رسوبگذاری مورد استفاده قرار گیرد.