رساله حاضر،تصحیح و تحقیق نسخه خطی مصباح الارواح اثر عامی شروی یزدی، تألیف 821 ق است.رساله شامل سه بخش مقدمه،متن اثر و تعلیقات است.در بخش مقدمه ابتدا توضیحاتی درباره موضوع اثر آمده است. موضوع مصباح،عرفان و تصوف است که نویسنده در آن اشاراتی به برخی از عقاید معتدل فرقه حروفیه داشته است.بحث های عرفانی موجود در اثر، مباحث چندان تازه ای نیستندو در آثار قبل و بعد از عامی نیز نمود داشته اند، اما او مطالب را با بیانی متفاوت، نثری ساده و با افزودن مضامینی به ویزه اشاراتی حروفیانه در مصباح الارواح آورده است.اشارات حروفیانه اثر ،عقاید معتدل حروفیان است که در اکثر کتب این فرقه آمده است.برخی از این عقاید عبارتند از:مطابقت دادن مظاهر جهان هستی با عدد28،ممثل دانستن حروف و تکریم فراوان انسان و تأکید بر آنکه او معیار و مبنای خلقت هستی است.بخشی از مقدمه رساله درباره نویسنده مصباح الارواح است.با وجود جست و جوهای فراوان،از عامی جز نامی در کشف الظنون، اطلاعات در خوری به دست نیامد.بخش دیگری از مقدمه به معرفی اجمالی فرقه حروفیه،عقاید آنان و معرفی عقایدحروفیانه مصباح الارواح تعلق دارد.متن اثر شامل25 باب است که عامی در آن با بیانی ساده،به شرح مسائل عرفان و تصوف پرداخته است.برای تصحیح این متن از بین ده نسخه موجود از این اثر، از چهار نسخه استفاده شده است که به ترتیب اولویت عبارتند از:نسخه های م،س، ل و ج و در مواردی از نسخه جنگ کتابخانه ملی نیز کمک گرفته شده است.قسمت انتهایی رساله، تعلیقاتی به آیات،احادیث و ابیات اثر است که این کار با مراجعه به قرآن کریم،کتاب های حدیث تألیف قبل از قرن نهم،کتب عرفانی و دیوان های شعری صورت گرفته است.

کاتبی ترشیزی (م.839) شاعر بلند آوازه دوره تیموری (782-907) از تواناترین استادان شعر قرن نهم است. او در کنار دیگر هم عصران بنام خود چون : لطف ا لله نیشابوری، عصمت بخارایی، امیر شاهی سبزواری و قاسم انوار پیرو سنٌت موسوم به نظیره گویی که بر ادبیات دوره تیموری حاکم بود در سرایش قصاید به شیوه گذشتگانی چون : انوری ، خاقانی، کمال الدین اسماعیل ؛ در غزلیات به شیوه سعدی ، حافظ و امیر خسرو دهلوی و در مثنوی به شیوه نظامی و عطار نظر داشت و در عین پیش رو داشتن آثار بزرگان شعر پارسی ، جانب ابداع و ابتکار را فرو نگذاشته و با آفرینش معانی و مضامین نو و به کارگیری صور خیال ، اشعاری ماندگار در انواع قوالب شعری به خصوص قصیده ، غزل و مثنوی از خود به جای گذاشته است . عمده شهرت وی به واسطه به کارگیری التزامات دشوار و انواع صنایع بدیعی در شعر است ؛ به طوری که قصاید و غزلیات او در وهله اول و مثنوی های مصنوع وی در درجه دوم مورد تقلید و توجه شاعران هم عصر و پس از وی قرار گرفت . در این رساله به تحقیق و تصحیح چهار مثنوی از « خمسه » وی به نامهای : ده باب، سی نامه، مجمع البحرین و دلربای پرداخته ایم .

این رساله در صدد مقایسه میان آداب و رسوم اجتماعی مطرح شده در دو کتاب «سمک عیار» و «داراب نامه طرسوسی» است. هرچند در این دو اثر به آداب و رسوم و عادات و خلق و خوی درباریان و طبقات اشراف و قدرتمند جامعه اهمیت ویژه ای داده می شود، اما در لابه لای داستان های این دو کتاب می توان مطالبی مربوط به مردم کوی و برزن و سنت ها و معتقدات آن ها یافت. با مطالعه این داستان ها متوجه موارد فراوانی از مطالب مردم شناختی و جامعه شناختی می شویم. این موارد می تواند ابتدا ما را با فولکلور جامعه ایرانی آشنا کند و سپس زمینه ای را برای پژوهش های میان رشته ای بین ادبیات فارسی و جامعه شناسی و ... فراهم آورد. در پژوهش حاضر سعی شده تا مواردی راکه به فرهنگ مردم مربوط بوده است، گردآوری کرده ،به طبقه بندی و تنظیم موضوعی آن بپردازیم تا مجموعه ای به دست آید که ما را در شناخت فرهنگ ایرانی در قرن ششم یاری دهد و راهنمای ما در یافتن منشأ و ریشه آدابی باشد که امروزه نیز در جامعه به چشم می خورد. در پایان به این مطلب رسیدیم که این دو اثر بیانگر تشابهات فرهنگی زیادی هستند که برخی از این رسوم امروز نیز به چشم می خورد و اینکه «سمک عیار» برای بررسی های فرهنگی منبع غنی تر و مناسب تری است.

چکیده: این پژوهش در 20 فصل در موضوعات مختلف از قبیل: پزشکی،نجوم، موسیقی،مشاغل،مراسم عروسی و عزاداری و میهمانی ها و جشن ها، ورزش ها و سرگرمی ها،علوم غریبه، باورهای مربوط به حیوانات، ضرب المثل ها،مباحث زنان و کودکان،خوراک،پوشاک، مسکن و معماری، ابزار زندگی و ابزارجنگ ،سنگ ها و باورهای عامیانه متفرقه و آداب و رسوم اجتماعی را در مثنوی کاوش قرار داده است و با تفکیک و تقسیم بندی و با توجه به موضوع هرکدام از ابیات و ارجاع دادن به منابع مربوط به آن بخش به توضیح و تحلیل موضوعات مورد بحث پرداخته شده است. کنکاش در آداب و رسوم و باورهای عامیانه در مثنوی اولاً می تواند در شناساندن جامعه قرن هفتم به ما کمک شایانی کند و در روشن شدن مباحث جامعه شناسی، اسطوره ای و مسائل تاریخی زمان شاعر و فهم عمیق تر مثنوی و حل بعضی از ابیات مشکل آن یاری مان کند. بررسی آداب و رسوم وباورهای عامیانه بیانگر مشابهت فرهنگ کنونی بشر با فرهنگ کهن اوست. بررسی فرهنگ مردم در مثنوی، این نکته را برخواننده روشن می سازد که پیوستگی بسیار پرمعنایی بین آنچه بشر امروزی به آنها پایبند است با آنچه در مثنوی آمده، وجود دارد. در قرن هفتم تا حدودی هنوز نمی توان بین باورهای عامیانه و اندیشه های عالمانه مرزی مطلق مشخص کرد و به دلیل پایین بودن سطح فکری مردم آن زمان، باورهای عامیانه در زندگی مردم نقش بسزایی داشت و این موضوع با همه ابعاد آن در مثنوی انعکاس داده شده است. در مثنوی مردم و اجتماع بیشترین سهم را در خلق حکایت ها و اشعار مثنوی دارد و مثنوی آیینه ای از زندگی مردم زمان شاعر را نشان می دهد. بیشترین بازتاب باورهای عامیانه و آداب و رسوم در مثنوی درموضوعاتی از قبیل: پزشکی، نجوم و احکام نجومی، علوم غریبه و موجودات وهمی، باورهای مربوط به حیوانات،مراسم عروسی و عزاداری، ورزش ها و سرگرمی ها و خوراک و مشاغل دیده می شود. واژگان کلیدی: مثنوی، مولوی، آداب و رسوم، باورهای عامیانه، فرهنگ عامه

عنوان پایان نامه ی پیش رو «تحلیل و بررسی گفتمان های (دیالوگ) قرآنی» است که در سه فصل کلیات، بررسی شکلی و بررسی محتوایی دیالوگ های قرآن تنظیم شده است. دیالوگ از ارکان اصلی هر داستان و به معنای گفت و گو و مبادله احساسات و اندیشه ها میان دو یا چند نفر می باشد.اما این که دیالوگ و گفت و گو در قرآن کریم چه نقشی دارد و در چه موضوعاتی به کار رفته است،مسأله ایست که در این تحقیق با دقت در آیات مشتمل بر گفت و گو و بهره گیری از تفاسیر و کتب تخصصی قصد بررسی آن را داریم. دیالوگ ها حدود یک پنجم حجم آیات قرآن کریم را تشکیل می دهند و در موضوعاتی مانند توحید،معاد،نبوت و آموزه های اخلاقی به کار رفته اند. بیشتر دیالوگ های قرآنی مربوط به داستان های تاریخی است. بخش اندکی نیز مربوط به حوادث بعد از مرگ و قیامت است. تأثیر گذاری اسلوب گفت و گو باعث می شود مفاهیم دینی در اعماق جان مخاطبان قرآن نفود کند.هم چنین در طی گفت و گوها شخصیت ها بهتر نمایانده شوند تا به عنوان الگوهای مثبت و منفی به مخاطب معرفی شوند. بدین ترتیب دیالوگ ها نقش مهمی را در انتقال مفاهیم قرآنی بر عهده گرفته اند.

چکیده بسترهای پیدایش بهائیت همان عللی است که موجبات بروز و ظهور جریان بهائیت را ایجاد کرده است، این عوامل، بسترهای دینی همچون درک نادرست از آموزه مهدویت، انتظار منجی و ظهور فرقه شیخیه و بسترهای فرهنگی و اجتماعی نظیر فقر ، جهل، بی سوادی و خرافه پرستی، و بسترهای سیاسی که از سویی ضعف حکومت و تسلط همه جانبه اجانب بر دربار و منابع ملی و از سوی دگر، حمایت بیگانگان از هر حرکت ساختار شکن در راستای تضعیف اقتدار حکومت و علما، را در بر می گیرد. جهت گیری نوشتار حاضر بازشناسی علل و عواملی است که در شکل گیری، پیدایش و گسترش بهائیت به عنوان فرقه نوظهور تأثیر داشته است. این پژوهش فراتر از آثاری که تا کنون به تحلیل بسترهای پیدایش بهائیت همت گماشته اند به بررسی پرداخته است و کوشیده است همه عوامل و زمینه های عینی و ذهنی پیدایش این فرقه را بازیابی کند و نشان دهد که بهائیت نه یک فرقه دینی یا جنبش اجتماعی است، بلکه جریانی است سیاسی که برآمده از نابسامانی های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی در ایران است. پژوهش و موشکافی حوادث و تشخیص بسترهای پیدایش بهائیت از آن رو حائز اهمیت است که می تواند راه را بر فرقه سازان دشوار کرده و زمینه انحراف از دین مبین اسلام را ریشه یابی و در نتیجه ریشه کن سازد. این نوشتار در پی تبیین ماهیت حقیقی فرقه بهائیت و اثبات عاری بودن آن از هر گونه پیام وحیانی است. کلید واژه ها: بهائیت، مهدویت، بابیه، شیخیه، قاجاریه.

چکیده میرزا معزّالدین محمد موسوی خان فطرت فرزند میرزا فخرا و نواد? دختری یکی از علمای بزرگ مشهد به نام «محمد زمان مشهدی » است که در سال 1050 هـ . ق در مشهد به دنیا آمد.در جوانی به اصفهان رفت و پس از تحصیلات دینی و ادبی به هند مهاجرت کرد.در آنجا مورد توجه اورنگ زیب، پادشاه هند قرار گرفت و هم داماد او شد. او در هند به مناصب بلند دیوانی رسید و در سال 1101هـ در همانجا از دنیا رفت. اشعار به جامانده از او در سبک هندی و عمدتاً غزل عاشقانه است. بسیاری از غزل های او در نسخه های موجود ناتمام و کمتر از پنج بیت است. همچنین از او شش رباعی، یک مثنوی ناتمام و پنج قصیده باقی مانده است. دو قصیده از پنج قصید? موجود او در مدح اهل بیت (ع) است، اولی در منقبت امام علی (ع) و دیگری در ستایش امام علی بن موسی الرضا (ع). مثنوی ناتمام او بیست و شش بیت دارد و تنها در یکی از نسخه ها دیده می شود. به نظر می رسد شاعر قصد سرودن ساقی نامه ای در بحر متقارب داشته که ناتمام مانده و یا کامل شد? آن به دست ما نرسیده است. دراین پایان نامه علاوه بر تصحیح دیوان، زندگی شاعر و ویژگی های اشعارش بررسی شده است. کلید واژه ها: 1- فطرت مشهدی 2- تصحیح دیوان 3 – سبک هندی 4- شعر قرن 11

داستان یوسف و زلیخا در ادبیات ایران بارها و بارها دستمایه ی شاعران و نویسندگان قرار گرفته است. در این پژوهش تلاش شده است تا دو منظومه ی یوسف و زلیخا ی مولانا عبدالرحمن جامی و یوسف و زلیخای مسعود قمی از منظر روایت، ساختار و آرایه های ادبی مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. برای مقایسه ی ساختار روایی دو منظومه پس از مطالعه ی دقیق دو منظومه داستان را به پاره ها و نقش مایه های اصلی آن تجزیه کرده ایم. روش مقایسه هم افزایی دو روایت بوده است ؛ یعنی پاره ها و نقش مایه های مشترک و متمایز را مشخص کرده ایم تا با مقایسه ی کنش های داستانی، میزان شباهت و تفاوت دو روایت بهتر آشکار شود.پس از شناسایی ساختار روایی هر یک از دو منظومه و شباهت ها و تمایز های موجود در آن، کار کرد دو الگوی مهم از الگوهای نوین ساختار گرایی در ادبیات ( الگوی برمون و الگوی پراپ) در این دو منظومه به تفکیک بررسی شده است. مقایسه ی صور خیال ، جایگاه اندیشه و جهان بینی دو شاعر و میزان اثر پذیری از روایت قرآن نیز در دو منظومه به تفکیک بررسی شده است.

با توجه به اهمیت نهضت مشروطه در تاریخ سیاسی-اجتماعی ایران و نقش بسزای آن در شکل گیری ادبیات معاصر و رابطه متقابل و تنگاتنگ تحولات سیاسی و فرهنگی این دوران با یکدیگر، بررسی آثار هنری تاثیر گذار در فرهنگ و ادبیات کشور ضروری به نظر می رسد. مسمط "یادآر ز شمع مرده یادآر" دهخدا که یکی از آثار ماندگار دوران مشروطه است، در این نوشتار مورد برسی قرار گرفته است. در این بررسی، ابتدا اوضاع اجتماعی و فرهنگی دوران مشروطه و جایگاه دهخدا و روزنامه صور اسرافیل در ادبیات مشروطه و معاصر، بررسی شده و به برخی از آثار و خدمات مهم فرهنگی و سیاسی دهخدا و تاثیری که بر فرهنگ جامعه ادبی کشور داشته ، اشاره شده است. سپس مسمط « یادآر ز شمع مرده یادآر «، انگیزه و عوامل فرهنگی- اجتماعی موثر در سرایش آن و ویژگی های ادبی شعر بررسی شده است. در ادامه و با هدف بیان تاثیرات این مسمط بر اشعار شاعران دیگر، مختصری از زندگی نامه و آثار برخی از شاعران معاصر که تحت تاثیر این شعر، آثاری از خود به جای نهاده اند، بیان شده و با جستجو در کتب و مجلات گوناگون، بخشی از اشعاری که به اقتفای شعر دهخدا سروده شده نیز، بررسی و مقایسه گردیده است. شاعران مورد بحث عبارتند از: پروین اعتصامی، حیدر علی اصفهانی، ملک الشعرا بهار، عبدالرحمان فرامرزی، یحیی آرین پور، یحیی سمیعیان و اسدا.. اشتری. اشعار مذکور از لحاظ موسیقی، وزن، تخیل، صور خیال، درونمایه، عاطفه و زبان شعر، مورد بحث قرار گرفته اند. در پایان مشخص شده است که مسمط دهخدا نسبت به تمامی اشعاری که به اقتفای آن سروده شده اند، از جهات گوناگون، برتری کامل دارد و اشعار اعتصامی و کمالی نیز نسبت به سایر اشعار این گروه از موقعیت بهتری برخوردارند. در خاتمه بیان شده است که چرا این سروده مورد توجه و تحسین بزرگان ادبیات کشور قرار گرفته و به عنوان یکی از نشانه های نوآوری در شعر معاصر شناخته شده است.

یکی از دغدغه های جدی در ادبیات صوفیانه پارسی، کرامات و خوارق عادت بوده است ؛آن جا که سنن طبیعی فرو می ریزد و انسان پای به دنیایی از حیرت ها و رازها می نهد. حکایت حواریون عیسی (ع) و داستان حضرت ابراهیم و نیز یاد کردن خداوند از معجزات به عنوان بینّه، خود برهانی است برمیل و نیاز آدمیان به چنین وقایع تأیید بخش و اطمینان آوری. ادبیات صوفیانه و عارفانه ما در پاسخ به همین نیاز و به عنوان تأییدی بر ولایت اولیا و سالکان، مشحون است از ذکر شگفتی ها و شگفت کاری ها و سرشار از کرامات و خوارق عادات.در این پژوهش،کوشش شده است موضوع کرامات و خوارق عادات از مناظر مختلف بازکاویده شود؛مناظری همچون انواع خوارق عادات،دیدگاه قرآن و احادیث و ادیان مختلف و علم روانشناسی در این باب،نگاه مثبت و منفی متکلمان و فیلسوفان و عارفان نسبت به کرامات. و سپس با توجه به اهمیت این موضوع، به بررسی آن در آثار دو شاعر بزرگ ادبیات فارسی، عطار و جامی ،و نیز تقسیم بندی انواع کرامات پرداخته می شود و در ادامه مقایسه ای بین کرامات در آثار عطار و جامی صورت خواهد گرفت. بر اساس این پژوهش،موضوع کرامات و خوارق عادات در قرون اولیه، چندان مورد توجه نبوده است ولی رفته رفته با گرم شدن بازار این موضوع، کرامات در کانون توجه پیر و مرشد قرار می گیرد،به گونه ای که هر چه از قرون اولیه فاصله می گیریم، کرامت، یکی از موضوعات ثابت هر کتاب عرفانی می شود و به تدریج شاهد سیر صعودی در انتساب کرامات به عرفا و صوفیه می باشیم. پس از تعمق و بررسی درآثار عطار و جامی ،به نظر می رسد که اگر چه در مواردی اندک کرامات را پذیرفتنی و قابل قبول می دانند اما در اکثر موارد با این عمل مخالفت می ورزند و آن را امری ناپسند می شمارند.

با توجه به این که فضای سیاسی بسیاری در بین ایران و دنیای عرب وجود دارد ، همین تشابهات و گاهی اختلافات در بین این دو زبان ، پژوهش های بسیاری در بیان ادبیات تطبیقی صورت گرفته است ، که به بررسی اشتراکات دو زبان از نظر فرهنگی و اجتماعی می پردازد . در این پژوهش تطبیقی که به بررسی تأثیر گذاری اشعار احمد مطر ، برشاعران انقلاب اسلامی می پردازیم . همانطور که می دانیم زبان ، همان عنصری است که متن را ، از غیر ادبی متمایز می سازد و آن را از سطح زبان عادی فراتر می برد . هر شاعری متناسب با توانایی های خود ، زبان خاصی دارد . که او را از دیگر شاعران متمایز می سازد . مهم ترین ویژگی احمد مطر ، زبان خاص اوست که دارای طنزی تلخ با واژگانی ساده و بدور از ابهام و غموض است . زبانی که نشان دهنده ی تجربه ی تلخ زندگی شاعر است ، که غالب شعر نو یا آزاد برای بیان آن انتخاب کرده است . و این می تواند دلایلی که شاعرانی چون سید حسن حسینی ، قیصر امین پور و علیرضا قزوه از احمد مطر تأثیر پذیرفته باشند . این شاعران نه تنها با زبان شاعران ، فرهنگ عربی آشنا بودند بلکه در بسیاری از معاصرهای خود نام احمد مطر را می بردند و او را عنوان یک شاعر سیاسی – اجتماعی و شاعر شعرهای اعتراض قبول دارند . نباید از نظر دور داشت که احمد مطر عراقی است و شیعه و اهل بصره و هم مرز بودن ایران که این عوامل می توانند ظن آشنایی این شاعران را با آثار احمد مطر و موضوعات شعری او در ما تقویت کند . هم چنین عراق و ایران از ظلم بی شمار نظام بعث زجرهای بسیار کشیده اند و این امر باعث شد که اشتراک زیادی در شعرهای آن ها باشد مانند آزادی ، انقلاب ، فلسطین ، ارزش های انقلاب و قیام و ... این شاعران متعدی را خلق کرده اند که در عین حال سادگی و قابل فهم بودن ، شگفتی آفرین و در اوج و تأثیر گذاری است . از ویژگی های مهم این شاعران متعهد گرایش انسانی و اسلامی است که مفاهیم اجتماعی ، سیاسی ، سبک زبان شعر خاص ، تنوع و گستردگی موضوعات اشعار احمد مطر بر شاعران انقلاب تأثیر بسزایی دارند که به وضوح در اشعار این شاعران دیده می شود . باید گفت منابع شعری این شاعران واقعیت های موجود د رزندگی است . این شاعران رابطه ی نزدیک و مستحکمی با امت خود برقرار کردند . صداقت و لحن تأثیر گذار آن ها در میان دردها و رنج های آن ها ، گواه این پیوند مستحکم است . از تأثیر گذاری احمد مطر بر شاعران انقلاب اسلامی در موضوعات سیاسی است که به ارتقاء شعر سیاسی و اجتماعی و تکامل آن نقش به سزایی ایفا کرده است . عوامل اساسی در موفقیت این شاعران آگاهی وسیع و گسترده از ادبیات و آشنایی با اشعار گذشتگان و ادبیات دینی ( قرآن ، حدیث ، نهج البلاغه ) در آثارشان دیده می شود و هم چنین آشنایی با متون ادبی و معاصر و جهانی همچون تراژدی ، کمدی ، رمان و داستان کوتاه باعث اطلاع شعر آن ها به خصوص در بیان مسائل اجتماعی شده است . یکی از اشتراکات مردمی که در بین این شاعران دیده می شود و بسیار نفوذ کرده است ، موضوع فلسطین است . این شاعران متعهد به دفاع از مردم مظلوم فلسطین به پا خواستند و اشعاری مشترک در این موضوع سروده اند . برخلاف ماهیت شعر اجتماعی به عقیده برخی که کم انعطاف و دارای محدودیت در استفاده از متون کلامی و زیبایی های لفظی و معنوی و هنرمندی های شاعرانه است . این شاعران توانسته اند با طبع پویا و ذوق سرشار ، شعری ارائه دهند که در عین حال اجتماعی بودن بسیار هنرمندانه ، شاعرانه ور از خلاقیت و ابتکار است . از ویژگی ها و تأثیر گذاری مطر شاعران انقلاب اسلامی تعهد به شعر حقیقی و واقعی است . این شاعران به مسائل انسانی و ارزش های متعهد هستند . در شعر هایشان تعهد به مسائل اسلام ، انقلاب و در نهایت انسانیت شاخصه بارزی است . یکی دیگر از ویژگی های این شاعران وابستگی و تعلق به مکان هر انسان حس وطن پرستی و عشق به سرزمین و زادگاه پدری و مادری را از سویی تا حق تابعیت شهروندی را از سوی دیگر فراهم می کند ، دیده می شود . در شعر این شاعران و تأثیر گذاری احمد مطر بر سید حسن حسینی ، علیرضا قزوه و قیصر امین پور از مقاومت در مقابل ظلم سخن می گیود و مردم را به مقابله دشمن تشویق می کنند . احمد مطر مقاومت در مقابل حاکمان ظالم و شاعران انقلاب در مقاومت در مقابل دشمنانی که کشور را تهدید می کند وظیفه اصلی خود می داند . از دیگر موضوعات مشترک در اشعار این شاعران که احمد مطر سید حسن حسینی ، قیصر امین پور و علیرضا قزوه را به خود مشغول کرده است آزادی است که بر اساس آن انسان بدون ترس و قید و بند آنچه را که ایمان دارد را به زبان آورد. آزادی در سروده های آن ها در مفهوم اولیه نجات از اسارت دشمن خارجی و جغرافیایی ، در مفهوم رهایی از تعلقات و خواسته های نفسانی و در نهایت به مفهوم اجتماعی آن ، رهایی انسان در معنی عام و مطلق دیده می شود .

در این پژوهش،ادبیات نوکودکان دردور? قاجار در پنج گروه ادبیات داستانی نو،پندنامه ها،باز نویسی متون ادبی،ترجمه وبازنویسی متون ادبی غیر فارسی وکتابهای درسی وتعلیمی دارای مضامین تربیتی، از منظر تربیتی مورد مطالعه وبررسی قرار گرفته اند؛امّا تاکید بحث ما بر چهاراثر خاص بوده است.مثنوی الاطفال واخلاق اساسی جلد1و2که به ترتیب مهذّب کلیله ودمنه ومهذّب مرزبان نامه نامیده شده اند؛درواقع بازنویسی وتلخیص متون کهن فارسی است که رویکرد تعلیمی دارند وعمد?روشهای تربیتی مورد استفاده در آنها،پند ونصیحت غیر مستقیم در قالب قصه وحکایت است.

یک از کهن ترین سوژه ها برای آفرینش آثار متعددی در زمین? ادبیات و هنر مفهوم «زن» است که در ادبیات گذشته به دلیل سنت ها و محدودیت ها بیشتر بار معشوق بودن را به دوش می کشید و در دوران معاصر همگام با تحولات اجتماعی چهر? وی نیز متحول شد. هرچند که هنوز موقعیت و وظیف? سنتی او نمی گذارد کاملاً از پوست? محدودیت ها بیرون بیاید، اما به هر حال جایگاه کنونی او در ادبیات معاصر با ادبیات کلاسیک ایران متفاوت شده است. در این پژوهش نگاه چهار زن شاعر و مطرح در ادبیات معاصر به زن و موارد مرتبط با آن به تصویر کشیده شده است. اشعار ابتدا از زوایای مختلف و در سای? تحلیل چندین سوژ? مجزا مورد بررسی قرار گرفته و پس از آن نگاه شاعر به زن نشان داده شده است. در پایان اضافه می کنیم که موضوع مد نظر به طور یکسان و یکنواخت در این شاعران توزیع نشده است؛ اما فراز و فرود آن به نوعی در شعر هرکدام دیده می شود. گویا تمامی آنها تصمیم داشتند با واژه و خیال، به جنگ دنیای مردسالار بروند و باید اعتراف کرد که از همان روز نخستینی که دست به قلم برده و اولین کلام شاعران? خود را به روی کاغذ آوردند، در این مبارز? نابرابر به پیروزی دست یافته بودند. در نهایت با مقایس? دیدگاه های این شاعران توانستیم چهره ای کلی از این موضوع در پهن? اشعار این بزرگان ارائه دهیم و به نتیجه گیری بپردازیم.