سراج منیر نام اثری باقی مانده از عالم دینی، قاضی و شاعر برجسته قرن یازدهم، محمد شریف بن شمس الدین محمد معروف به کاشف شیرازی است. وی معاصر شاه عباس اول صفوی بود. از این رساله نسخه های خطی فراوان به جای مانده که نشانگر اهمیت این کتاب است. این کتاب به لحاظ نوع ادبی تعلیمی و به لحاظ محتوایی اخلاقی است. کاشف در توضیح فضایل اخلاقی، مباحث عرفانی، مذهبی، اجتماعی، حکمت ... را بیان کرده و یک اثر تلفیقی بسیار ارزشمند از خود برجای گذاشته است. با توجه به این که در نظریات کاشف مولفه های اخلاق فضیلت(تأکید بر چگونه بودن تا بر چگونه عمل نمودن، اهمیت قدیس اخلاقی، نقش نیت و انگیزه و ...) دیده می شود می توان کتاب سراج منیر را در نظام اخلاقی اخلاق فضیلت جای داد. از امتیازات و ویژگی های این کتاب که این اثر را جاوید و ماندگار کرده: بهره گیری از آیات و احادیث، به کارگیری امثال رایج فارسی، استفاده از تمثیل، داستان ها و اشعار جذاب و مناسب با موضوعات متن و برخورداری از سخنان بزرگان است. این نوشتار در پی آن است که ضمن تصحیح انتقادی مقدمه و نه لمعه اثرِ حاضر، اندیشه های اخلاقی نویسنده را بیان نماید.