نام پژوهشگر: نسیم قربانمهر
نسیم قربانمهر سید جواد مولی
امروزه شناسایی مارکرهای تشخیصی سرطان با حساسیت و دقت بالا یکی از زمینه های مورد توجه و علاقه محققان است. مارکرها مولکولهایی هستند که از طریق آنها می توان حضور یک تومور را قبل از آنکه با روشهای دیگر قابل شناسایی باشند تشخیص داد. فوائد تشخیص زود هنگام یک سرطان به وضوح روشن بوده و یک فاکتور کلیدی در افزایش عمر و بقای بیمار است. متاسفانه در حال حاضر اکثر روشهای آزمایشگاهی و تشخیصی سرطان سخت، پر هزینه و وقت گیر می باشند و این موضوع مانع عمده ای برای تشخیص زود هنگام سرطان است. سرطان مثانه و پروستات از جمله سرطان های شایع و با درصد مرگ و میر بالا در مردان است. در این دو نوع سرطان نیز تشخیص بیشتر متکی بر روشهای تهاجمی مانند نمونه برداری می باشد که به دلیل درد و آسیبی که وارد می سازد عموما بیماران تا مراحل پیشرفته تمایلی به انجام آن ندارند. اخیرا و به دنبال کشف mirna ها و شناسایی نقش های متنوع و مهم آنها در فرآیندهای زیستی مانند تمایز، تکثیر و سرطان، گروهی از محققان 20 نوع سرطان مختلف را مورد بررسی قرار دادند و متوجه شدند که هر نوع سرطان الگوی بیان mirna مخصوص به خود را دارا می باشد. با پیشرفت تحقیقات در این زمینه مشخص شد که الگوی بیان mirnaهای مربوط به هر نوع سرطان را می توان در خون مبتلایان نیز ردیابی نمود. براساس این یافته ها mirna ها را می توان در گروه مارکرهای تشخیصی سرطان قرار داد. خون و ادرار نمونه هایی هستند که به دلیل سهولت تهیه در مطالعات تشخصی بسیار مورد توجه هستند. در صورت ردیابی این مارکرهای تشخیصی در خون و ادرار بیماران مبتلا به سرطان مثانه و پروستات می توان امیدوار بود که تشخیص سریع و آسان این سرطانها به کاهش درد و رنج و هزینه ناشی از سرطان کمک کرده و طول عمر بیماران را افزایش دهد. در این مطالعه ابتدا تلاش ما در راه اندازی روشی آسان و تکرارپذیر برای بررسی mirnaهای موجود در ادرار و سرم بیماران مبتلا به سرطان مثانه و پروستات بود. در مرحله بعد حضور چهار mirna mir-205. mir-21 و mir-127 که تغییرات آنها در بافتهای توموری این سرطانها به اثبات رسیده بود به روش qrt-pcr در ادرار و سرم بیماران (27 نمونه سرم سرطان مثانه، 25 نمونه سرم سرطان پروستات، 45 نمونه ادرار سرطان مثانه، 23 نمونه ادرار سرطان پروستات و 34 نمونه ادرار و سرم نرمال) بررسی شد و در بررسی های تکمیلی ارتباط بین سطح بیان این mirna ها با حضور یا عدم حضور تومور با روش کمی real – time مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان دادند که با استفاده از محلول تریزول ls با اعمال تغییراتی در دستورالعمل کمپانی سازنده و افزودن یک مرحله تمیار با آنزیم پروتئیناز k می توان rna تام حاوی rnaهای کوچک مولکول را استخراج نمود. حضور mir-141- mir 21 و mir-205 در نمونه های ادرار و سرم بیماران و افراد نرمال به اثبات رسید و مشخص شد که mir-127 در هیچ یک از گروههای مورد مطالعه قابل ردیابی نیست. بررسی سطح بیان mirna های مذکور در سرم نشان دهنده اختلاف معنی داری در بین افراد بیمار و نرمال جز در مورد mir-141 نبود. mir-141 در سرم افراد مبتلا به سرطان پروستات کاهش معنی داری را نسبت به افراد نرمال نشان می داد (p<0.05). بررسی بر روی نمونه های ادرار نشان دهنده اختلاف معنی دار در سطح این mirna ها بین افراد مبتلا به سرطان مثانه و پروستات با افراد نرمال بود. آنالیزهای آماری و ترسیم roc curve نشان دهنده دقت، حساسیت و قدرت تشخیص بالای mir-141 در تفکیک بیماران مبتلا به سرطان پروستات و مثانه از افراد نرمال و mir-21 در تفکیک بیماران مبتلا به سرطان پروستات از طریق نمونه ادرار افراد بود (p<0.05) بطور کلی نتایج بیانگر این موضوع اند که سطح mirna های مذکور در نمونه های ادرار مارکر بهتری نسبت به سرم برای تشخیص سرطان می باشد. در ضمن این تغییرات در ادرار بیماران مبتلا به سرطان پروستات واضح تر از سرطان مثانه است.
شکریه احسانی مژده صالح نیا
مقدمه: تاثیر فاکتور مهار کننده لوسمی بر تکثیر سلولهای بنیادی آندومتر تاکنون بررسی نشده است. در این مطالعه ما سعی بر بررسی این اثرات داریم. مواد و روشها: سلولهای بنیادی آندومتر استخراج شد. سپس سلول¬ها در محیط کشت dmem+f12 کشت شدند. در گروه آزمون یک، 10 ng/ml lif به محیط کشت اضافه شد و در گروه آزمون دو، سول¬های لوله فالوپ موش با میتومایسین c غیر فعال شدند و برای هم¬کشتی با سلول¬های بنیادی آندومتر استفاده شدند. .ماهیت سلولهای رسیده به پاساژ4 برای بروز مارکر cd90 قبل از تیمار با lif و بعد از تیمار با lif توسط تکنیک فلوسایتومتری بررسی شدند. نرخ تکثیر در هر دو گروه آزمون و گروه شاهد (سلول¬های بنیادی آندومتر بدون حضور lif ( با استفاده از آزمون mtt بررسی شدند. بیان ژنهای پرتوانی oct4 و nanog، ژن شاخص تکثیری pcna و ژن lifr با روش کمی real time rt-pcr مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: نرخ تکثیر در سلولهای بنیادی آندومتر تیمار شده با lif، سلولهای بنیادی تحت همکشتی و سلولهای بنیادی در غیاب lif به ترتیب به قرار زیر بود 06/0 ± 6/1،1/0 ± 1/1 و 01/0 ± 1/1. نرخ سلول¬های cd90 مثبت قبل از تیمار با lif معادل 94% (05/0p≤) بود ، بعد از تیمار با lif این درصد به 99% ) 05/0p≤(. رسید. میزان بیان تمام ژنهای هدف در گروه تیمار شده باlif بالاتر از گروه تیمار در غیاب lif بود. )05/0p≤(. نتیجه گیری: تکثیر سلول¬های بنیادی و سلول¬های cd90 مثبت و بیان ژن¬های nanog,oct4، pcna و lifr در حضور lif افزایش می¬یابد. هم¬کشتی با سلول¬های لوله فالوپ موش اثری بر تکثیر سلول¬های بنیادی آندومتر ندارد. کلمات کلیدی: فاکتور مهارکننده لوسمی، سلولهای بنیادی آندومترانسانی، سلولهای لوله فالوپ موش