انسان ذاتاً علاقه دارد خوبی ها را ستایش کند و بدی ها را نکوهش . در جهان عرفا آزادگی و وارستگی و اعتراض درست و به جا یکی از عالی ترین صفات اخلاقی است ؛ عطّار هم به عنوان انسانی فرزانه و عارف در روزگار خویش با استفاده از هنر سخنوری و شاعری در آثارش به ناراستی ها و نادرستی ها اعتراض کرده و همچنین درستی ها و راستی ها را تأیید و ترویج کرده است. این فرایند در پژوهش حاضر آزادگی و ادب اعتراض نام گرفته است . ادب اعتراض رفتاری است که خاص عطّار نبوده ، بلکه از شاعران قبل از عطّار بزرگانی چون : ناصر خسرو ، سنایی، نظامی ، خاقانی ، مولانا و ... گویندگانی پس از این نیز در این وادی سخن را به کار گرفته اند ؛ شاعرانی چون : سعدی ، حافظ ، جامی ، صائب ، ملک الشعرای بهار ، تا روزگار ما اخوان ثالث و شفیعی کدکنی و..... قصد نگارنده در طول این پژوهش ، شناساندن عارف و شاعر بزرگ عطّار نیشابوری از طریق افکار و اندیشه های اوست و بر آن است تا ابعاد فکری و زبانی عطّار را در زمینه ی آزادگی و ادب اعتراض استخراج نماید و به تجزیه و تحلیل آن بپردازد .