نام پژوهشگر: احمد فروزانفر
فاطمه سلیمان پور غفار برج ساز
رساله ی حاضر، پژوهشی است پیرامون 30 شعر عاشورایی معاصر منتخب که از دیدگاه معنی شناسی و بر پایه ی نظریه ی حوزه های معنایی انجام گرفته است. مبنای کار بر گزینش پر بسامد ترین واژگان، به عنوان متغیرهای این تحقیق، گذاشته شده است. بر این اساس، 7 متغیر به ترتیب بیشترین کاربرد: (دست، سر، آب، خون، نیزه، لب، تیر)، به طور جداگانه، بررسی شده اند. متغیرهای برگزیده با توجه به باهم آیی های آن ها، با ذکر عوامل ایجاد هم حوزگی در سطوح مختلف آوایی، زبانی، ادبی و روابط مفهومی در سطح واژگان به طور مجزا مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این تحقیق، ضمن معرفی بهترین نمونه های اشعار عاشورایی این دوره، مشخص کردن حوزه های معنایی شعر عاشورایی معاصر است و در آن، به مهم ترین عوامل و روابط معنایی دخیل در هم حوزگی هر یک از این حوزه ها پرداخته شده است. از دیدگاه سابقه ی تحقیق، در این زمینه جز در مواردی نادر که مربوط به مطالعات قرآنی می شود، تا به حال پژوهشی صورت نگرفته است. نتیجه ی حاصل نشان می دهد، که اصلی ترین حوزه های معنایی شعر عاشورایی در این دوره، حوزه ی اعضای بدن و عناصر طبیعت است که اولی از طریق رابطه ی جزء واژگی، و دومی به واسطه ی رابطه ی شمول معنایی، بین اجزای آن ها، هم حوزگی ایجاد شده است. طبق بررسی صورت گرفته، اغلب هم حوزگی های این متغیرها، در سطوح زبانی و ادبی به وقوع پیوسته است. در نتیجه، این نوع شعر در این دوره، در سطوح آوایی و معنایی، هم حوزگی واژگانی قابل توجهی ندارد. کلید واژه ها: غزل معاصر، عاشورا، واژگان عاشورایی، حوزه ی معنایی، سطح زبانی، سطح ادبی، سطح آوایی، روابط مفهومی.