چکیده کلیدواژه ها oct4b1، سلول های بنیادی جنینی ، موش تراریخت ، پرتوانی ، خودبازسازی oct4 یکی از فاکتورهای رونویسی خانواده pou، با نقش کلیدی در تنظیم حالت خودبازسازی و پرتوانی سلولی در سلول های بنیادی جنینی و سلول های سرطانی جنینی، به عنوان تنظیم کننده کلیدی و مارکر ویژه سلول های پرتوان در in vitro و in vivo شناخته شده است و بیان آن برای رشد و تکوین جنینی پستانداران ضروری است. oct4 انسانی دارای سه واریانت بالقوه oct4a،oct4b و oct4b1می باشد. در بررسی های آزمایشگاهی که تاکنون بر روی واریانت جدید oct4b1 صورت گرفته، کاهش بیان آن در طی تمایز و ارتباط آن با آپوپتوز و تومورزایی گزارش شده است. از آنجائیکه بررسی عملکرد یک ژن در یک موجود کامل (in vivo)، بهترین شیوه مطالعه و نتایج حاصل از آن معتبرتر از روش های آزمایشگاهی (in vitro) است، هدف ما در این تحقیق، تلاش برای تولید موش تراریختی با بیش بیان oct4b1، به عنوان مدلی برای رفع بسیاری از ابهامات موجود در عملکرد oct4b1 در مراحل تکوین و همچنین بررسی نقش این واریانت در سرطانزایی در شرایط in vivo بود. بدین منظور، ابتدا دو سازهpcmv–oct4b1cdna و pmmtv–oct4b1cdna طراحی و تهیه گردید. سپس سازه ها با روش الکتروپوریشن به سلول های بنیادی جنینی انتقال یافت تا از این سلول ها در تولید کایمرا استفاده شود. اما ترانسفکشن سلول های es موشی با هیچ یک از دو سازه مذکور به ایجاد رده سلولی پایداری با بیش بیان oct4b1 منتهی نشد. نتایج qrt-pcrو وسترن بلات حاکی از کاهش چشمگیر بیان oct4 اندوژنوس در این سلول ها بود و این احتمالا به دلیل تداخل بیان oct4b1 با oct4 اندوژنوس بوده است. همچنین پس از میکرواینجکشن سازه ها به پیش هسته نر تخمک لقاح یافته و انتقال آنها به اویداکت موش حامله کاذب، با غربالگری در سطح dna ژنومی و رونویسی، موش های تراریخت جداسازی شدند. به این ترتیب مدل موشی دارای بیش بیان oct4b1 برای مطالعات بعدی در دسترس قرار گرفت.

سلول¬های پرتوان از جمله سلول¬های بنیادی جنینی، ابزار ارزشمندی جهت پژوهش هستند و می¬توانند به¬ عنوان منبعی برای سلول¬درمانی به¬کار روند. سلول¬های سوماتیک انسانی با استفاده از چهار فاکتور رونویسی (cmyc، klf4، sox2، oct4)، به طور مستقیم باز برنامه ریزی شده و تبدیل به سلول¬های بنیادی پرتوان القا شده (ips) می¬شوند، که این سلول¬های پرتوان ایجاد شده مشکلات اخلاقی سلول¬های بنیادی جنینی را ندارند و چون از خود فرد بیمار گرفته شده¬اند، مشکل رد پیوند را نیز نخواهند داشت. با بازبرنامه¬ریزی موفق سلول¬های سوماتیک انسانی به حالت پرتوان، می¬توان سلول¬های بنیادی اختصاصی بیمار را تولید کرد. در این پروژه سلول¬های فیبروبلاست گرفته شده از بیمار دیابتی با لنتی¬ویروس¬های غیر داخل شونده به ژنوم ، حامل ژن¬های پرتوانی که شامل sox2، oct4، klf4 و cmyc (sokm) به¬صورت پلی¬سیسترونیک می¬باشند، آلوده¬سازی شدند. این آلوده-سازی منجر به تمایززدایی سلول¬های فیبروبلاست به سلول¬های پرتوان ips (سلول بنیادی پرتوان القا شده) با امید تمایز به سلول¬های تولید کننده انسولین گردید. در ادامه، پرتوانی سلول¬های ips با انجام تست¬های آلکالین فسفاتاز، pcr، real-time pcr، ایمنوسیتوشیمی، ساخت اجسام شبه جنینی و تمایز خودبه¬خودی در شرایط آزمایشگاه تأیید شد.

در سال های اخیر استفاده از سلول درمانی به عنوان نقطه عطفی در پزشکی ترمیمی و درمان بیماری های تخریبی و صعب العلاج مطرح شده است. سلول های بنیادی با منشاء جنینی و بافت های بالغ به عنوان بهترین منبع سلولی به این منظور معرفی شده اند. اما به لحاظ وجود مشکلاتی نظیر تومور زایی، محدودیت های اخلاقی استفاده از جنین انسان و ...، امروزه استفاده از سلول های بنیادی مشتق از بافت های بالغ ارجهیت یافته اند و برای کاربردهای بالینی و آزمون های بالینی از منبع سلول های بنیادی بالغ استفاده می شود. در این تحقیق با هدف بهبود شرایط رشد، ضمن استخراج و کشت سلول های بنیادی بالغ مشتق از چربی، از یک بستر مناسب زیست سازگار استخراج شده از جلبک قهوه ای (آلژینات)، پارامترهای رشد سلول ها در شرایط ریز پوشینه کردن سلول ها و کشت سه بعدی در مقایسه با شرایط کشت متداول دو بعدی مورد بررسی قرار گرفتند.