در اکثر مسابقات باشگاهی فوتبال دهه ی اخیر در ایران، رفتارهای پرخاشگرانه و به کارگیری الفاظ توهین آمیز تماشاگران در ورزشگاه ها و در زمان برگزاری مسابقات افزایش یافته است. بر اساس مشاهدات، مدارک و گزارش های مستند در برخی موارد، مصادیقی از رفتار خشونت آمیز و پرخاشگرانه ی تماشاگران و طرفداران تیم تراکتورسازی تبریز در زمان برگزاری بازی های این تیم خسارات جانی و مالی چشم گیری برای مشارکت کنندگان ورزشی و باشگاه تراکتورسازی در برداشته است. در این پژوهش به منظور شناسایی عوامل بروز این رفتارهای ناهنجار در بین تماشاگران تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز و تعیین اولویت این عامل ها تلاش گردید با یک روش توصیفی اطلاعاتی برای مدیران ورزشی مهیا شود. به این منظور از بین 45 هزار تماشاگر تیم تراکتورسازی تبریز، تعداد 386 نفر به صورت تصادفی انتخاب شد. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه ی محقق ساخته استفاده شد. پس از جمع آوری اطلاعات و تحلیل نتایج در نرم افزار spss با استفاده از آزمون های تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک طرفه و رتبه بندی فریدمن در سطح معناداری 05/0 ? ? انجام گرفت. بر اساس یافته های این تحقیق در ارتباط با ویژگی های جمعیت شناختی نمونه ی آماری، میانگین سنی تماشاگران 27 سال بود و 94/26 دانشجو، 5/21 درصد دارای تحصیلات لیسانس، 29/58 درصد ساکن تبریز و 27/22 درصد از لحاظ درآمد وابسته به خانواده بودند. همچنین 63/39 درصد از پاسخگویان عنوان کرده اند که پدرانشان دارای شغل آزاد می باشند. در خصوص رابطه ی ویژگی های دموگرافیک و بروز خشونت و پرخاشگری نتایج ذیل به دست آمد: بین سن و میزان انجام اعمال خشونت آمیز و پرخاشگرانه رابطه ی همبستگی منفی و معنادار (14/0-r=) به دست آمد. همچنین تفاوت میانگین خشونت و پرخاشگری پاسخگویان به تفکیک سطح تحصیلات (72/2f= ،013/0 (p=، درآمد ماهیانه (017/6f=،001/0 (p=، شغل پدر (48/2f=، 031/0 (p= و شهر محل سکونت (66/10f=، 001/0 (p= معنی دار می باشد، ولی میانگین خشونت و پرخاشگری، بر اساس شغل پاسخگویان (027/0f=، 92/0 (p=، معنی دار نمی باشد. بین شرایط وضعیتی (t=3/45،001/0 (p= و نحوه ی عملکرد رسانه ها (t=4/67،001/0(p= با بروز خشونت و پرخاشگری تماشاگران رابطه ی معنادار مشاهده شد، ولی رابطه ی مدیریت مسابقات و میزان بروز رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشگرانه از دیدگاه پاسخگویان معنادار نبود 51)/t=0،606 /0(p=. در مورد ابعاد متغیر شرایط وضعیتی، به ترتیب مربیان، داوران، بازیکنان و اهمیت و حساسیت مسابقه از اولویت بالاتری در بروز خشونت و پرخاشگری برخوردار بودند و اولویت بندی پاسخگویان از ابعاد شرایط وضعیتی متفاوت بود (69/177x2=). همچنین متغیرهای شرایط وضعیتی، نحوه ی عملکرد رسانه ها و مدیریت مسابقات؛ به ترتیب، اولویت بالاتری در بروز خشونت و پرخاشگری را داشتند و اولویت بندی پاسخگویان از نقش این سه متغیر نیز متفاوت بود (36/111x2=).