نام پژوهشگر: ناصر جهانیان

مقایسه مبانی نظری توسعه اقتصادی در غرب و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1376
  ناصر جهانیان   محمدناصر شرافت

این تحقیق از یک طرف به منظور شناخت تحلیلی و واقعی توسعه غرب ، و استفاده از نکات مثبت آن، و از طرف دیگر برای نقد و بررسی مبانی نظری توسعه اقتصادی غرب ، و در نهایت ، به منظور لزوم توجه بیشتر به مبانی نظری توسعه اقتصادی از دیدگاه اسلام با لحاظ نمودن اصل قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، طراحی شده است . و برای دستیابی به اهداف فوق، بخشهای سه گانه زیر را سامان داده ایم: در بخش اول به بررسی مبانی غیر اقتصادی توسعه اقتصادی غرب پرداخته و در سه فصل، این مبانی را تحلیل نمودیم. فصل اول، که درباره مبانی خداشناسی است ، علت مهم "دنیاگرایی" غریبان را در "خشونتهای کلیسا" و "نارسایی مفاهیم کلیسای در مورد خدا و ماوراء الطبیعه" دانسته که منجر به نوع خاصی از خداشناسی طبیعی "دئیسم" شده است و این جهان بینی نیز موجب پیدایش تفکر لیبرالیسم اقتصادی و رواج آن توسط نخبگان پولی "بورژواها" و نخبگان فکری "روشنفکران" شده است . در ادامه این فصل، خداشناسی طبیعی به نقد کشیده می شود. در فصل دوم، مبانی انسان شناختی را از دیدگاه فردگرایی ذره ای و فردگرایی اخلاقی بررسی نموده ایم. فردگرایی ذره ای که مبتنی بر انسان محوری است ، تجربه فرد را سنگ محک حقیقت دانسته و عمل تجربی و شناخت حسی را تنها معیار اندیشه مفید و تغییر دهنده جهان می داند. فردگرایی اخلاقی "لذت گرایی یا فایده گرایی" نیز که توسط "بنتام" نظریه پردازی شد، فلسفه زندگی را به دنیا و ارزشهای حسی محدود نموده و ارزشهای متعالی را لحاظ نمی کند. بهر تقدیر این دو مبنا نیز بررسی انتقادی می گردد. اما فصل سوم، درباره مبانی سیاسی - اجتماعی است که ابتدا تاریخچه سیاسی اجتماعی غرب بررسی می گردد، سپس سکولاریسم "جدایی دین از سیاست "، ناسیونالیسم و آزادی اجتماعی، نقد و بررسی می شود. بخش دوم درباره مبانی اقتصادی توسعه اقتصادی غرب است که از یک مقدمه و یک فصل تشکیل می شود. در مقدمه سه تعریف از توسعه اقتصادی بیان شده و نتیجه گیری می کنیم که توسعه اقتصادی سرمایه داری همان رشد اقتصادی است و بنابراین مبانی اقتصادی این رشد را که مالیکیت خصوصی، آزادی اقتصادی و عدم مداخله دولت و مسئله توزیع ناعادلانه است و در فصل چهارم، از جهت تاریخی و برهانی بحث می کنیم. بخش سوم که مقایسه مبانی نظری توسعه اقتصادی در غرب و در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است ، ضمن مروری اجمالی و نقادانه بر مبانی نظری غرب ، و بیان محدودیتها و نقائص آن، مبانی نظری ارائه شده در قانون اساسی را بیان نموده، و مترقی بودن آنها را نسبت به مبانی غربی نمایان می کنیم. در پایان، مطالب پیشنهادی برای الگوی توسعه اقتصادی ایران بر اساس اصول قانون اساسی ارائه می گردد.