نام پژوهشگر: محمدرضا جعفر زاده
عبدالقادر پیروزه عبداللطیف قلی زاده
هدف از اجرای این آزمایش مطالعه فعالیت و تکثیر کرم خاکی (افزایش سریع زیست توده) توسط مکمل غذایی شکر و اسیدآمینه در بستر کود گاوی خالص بود. برای این منظور آزمایشیبه صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در سال 1393 در شرایط آزمایشگاه در دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. فاکتور اول غلظت شکر در چهار سطح (0، 5، 10 و 20 گرم در لیتر) و فاکتور دوم غلظتاسیدآمینه در چهار سطح (0، 1، 2 و 3 گرم در لیتر) بود. پس از گذشت 100 روز کرم های خاکی را از ورمی کمپوست حاصل تفکیک نموده و سپس صفات تعداد و وزن کرم خاکیبالغ، جوان، نوزاد و تعداد نهایی کرم ها و تعداد کوکون ها و وزن کمپوست تولیدی و تغییرات شیمیایی ورمی کمپوست تولیدی ازجمله میزان ecو phاولیه و انتهایی و میزان کربن و ازت کل اندازه گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارها ازلحاظ آماری اختلاف معنی داری مشاهده گردید. همچنین بنا بر نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بسترهای رشدی کرم های خاکی تیمارشده با اسیدآمینه و شکر تأثیر زیادی را نسبت به تیمار شاهد بر روی تعداد کرم ها داشتند و تیمارهای سه گرم اسیدآمینه و بدون شکر و یک گرم اسیدآمینه و 20 گرم شکر بهترین نتایج را ازلحاظ افزایش تعداد کرم بالغ، نوزاد، تعداد نهایی و تعداد کوکوندر پی داشتند. بسترهای رشدی کرم خاکی تیمار شده با شکر خالص، اسیدآمینه خالص و ترکیب این دو باهم در نسبت های مختلف اثرات معنی داری را روی وزن کرم ها داشته است. همچنین، بر اساس تجزیه واریانس تغییرات شیمیایی ورمی کمپوست حاصل بین تیمارها ازلحاظ آماری ازنظر میزان هدایت الکتریکی (ec)، درصد کربن آلی و نسبت کربن به ازت اختلاف معنی داری داشت ولی از نظرphو درصد ازت اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. بیشترین و کمترین افزایش در ecبه ترتیب مربوط به تیمار شاهد و یک کرم اسیدآمینه و 20 گرم شکر بود. بیشترین میزان نسبت کربن به ازت در تیمار دو گرم اسیدآمینه و 20 گرم شکر مشاهده شد. درمجموع نتایج این مطالعه نشان داد که اعمال فاکتورهای اسیدآمینه و شکر بر روی بستر رشد کرم خاکی باعث افزایش چشمگیری در جمعیت کرم های خاکی می شود و سرعت رشد کرم ها بستگی به کیفیت و کمیت مواد غذایی قابل دسترس دارد.