نام پژوهشگر: شهریار نفیسی

بررسی شاخص سطح انرژی (atp/adp ratio) و فعالیت کمپلکس i میتوکندریایی در بیماران مبتلا به als و کلونینگ و بررسی تغییرات توالی ژن sod1 در فرد سالم و فرد مبتلا به als
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  پریسا غیاثی قروه   شهریار نفیسی

als (amyotrophic lateral sclerosis) یک بیماری از بین برنده نورون ها است که نشانه های بالینی آن ضعف پیشرونده عضلانی ، آتروفی ، و اسپاسم است که منعکس کننده انحطاط و مرگ نورون های حرکتی درقشر ، ساقه مغز و طناب نخاعی می باشد. علل مرگ نورون های حرکتی در als هنوز ناشناخته است اما اختلالات میتوکندریایی ممکن است در پاتوژنز این بیماری نقش داشته باشند. بنابراین فعالیت کمپلکس i و نسبت atp/adp در لنفوسیت های این بیماران مورد بررسی قرار گرفت و با افراد سالم مقایسه شد. به علاوه تغییرات توالی ژن sod1 در یک فرد سالم ویک فرد بیمار نیز مورد مقایسه قرار گرفت و مشخص شد که نوکلئوتید شمار در 21ژن فرد مبتلا به als تغییر یافته که باعث تغییر کدون tgc به tgg می شود ودر نتیجه اسیدآمینه cys بهtrp تغییر یافته است و از ناحیه 72 تا 169( یعنی 97 نوکلئوتید) دچار حذف شده است. نکته قابل توجه این است که حذف از ابتدا تا انتهای دومین اگزون رخ داده است. از طرف دیگر فعالیت کمپلکس i (nadh- ferricyanide reductase)و مقدار درون سلولی atpوadp در لنفوسیت های 13 بیمار مبتلا به als و 25 فرد سالم مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری atp با استفاده از لومینومترو آنزیم لوسیفراز (firefly luciferase) انجام شد واندازه گیری adp دردو مرحله آنزیمی انجام گرفت : (1) فسفوریلاسیون adp به atp توسط پیروات کیناز (2) و سپس اندازه گیری atp کل. در لنفوسیت های بیماران als فعالیت کمپلکس i و نسبت atp/adp در مقایسه با افراد سالم کاهش یافته بود. این مطالعه پیشنهاد می کند که هر گونه نقص در فعالیت کمپلکس i ویا تغییرنسبت atp/adp در سلول میتواند یک عامل مستعد کننده در پیشرفت بیماری als باشد.

بررسی جهش ها در اگزون 22 ژن scn4a در بیماران ایرانی با سندرم میوتونی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده علوم پایه 1392
  فائزه حسامی ذکایی   محمد مهدی حیدری

بیماری ارثی کانال های یونی، ناهنجاری های نادر عضلات اسکلتی هستند. میوتونی خصوصیت رایج اما نه همیشگی این بیماری ها است. میوتونی غیر دیستروفیک در اثر ناهنجاری در عملکرد کانال های سدیم، کلراید و کلسیم ایجاد می شود. جهش در ژن کد کننده زیر واحد ? کانال سدیم حساس به ولتاژ (scn4a) و ژن کد کننده کانال کلراید (clcn1) با تغییر در تحریک پذیری سارکولما، با گروهی از بیمار ها که از لحاظ بالینی با هم همپوشان هستند، مرتبط می باشد. در این پژوهش 28 بیمار ایرانی با میوتونی غیر دیستروفیک به منظور بررسی اگزون 22 ژن scn4a و اگزون 8 ژن clcn1، با تکنیکpcr-sscp مورد بررسی قرار گرفتند و الگوهای دارای شیفت باندی تعیین توالی شدند. بررسی ها در اگزون 22 ژن scn4a، منجر به یافتن، یک جهش در موقعیت ژنی 29073g>c در یکی از بیماران شد. این جهش باعث تغییر اسیدآمینه گلایسین به آلانین در کدان 1306 می شود. این جهش در موقعیت لوپ سیتوپلاسمی بین دمین iii و iv زیرواحد ? کانال سدیم حساس به ولتاژ قرار گرفته است. در بررسی اگزون 8 ژن clcn1 بیماران، جهشی شناسایی نشد. با توجه به نتایج حاصل از تحقیقات گذشته و نتایج همردیفی چندگانه می توان نتیجه گرفت که کدان 1306 در طی تکامل در بین موجودات حفاظت شده است و همچنین شواهد نشان می دهد گلایسین 1306 حفاظت شده، در ناحیه ای از پروتئین قرار گرفته که از نظر عملکردی مهم است. در واقع لوپ سیتوپلاسمی بین دمین iii و iv از طریق مسدود کردن دهانه داخلی کانال، برای غیر فعال شدن سریع کانال نقش حیاتی دارد.

بررسی بیان ژنهای میتوکندریایی و تعدادی از ژنهای هستهای کمپلکس یک میتوکندری در افراد مبتلا به بیماری فردریش آتاکسیا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده زیست شناسی 1392
  محمد حسین صالحی   سید مسعود هوشمند

میتوکندری، نقشی حیاتی در متابولیسم سلولی و تولید انرژی دارد. که درون غشاء داخلی میتوکندری با کمک 5 مجموعه آنزیمی و طی روند فسفریلاسیون اکسیداتیو انجام می شود. این زنجیره تنفسی از زیرواحدهای پروتئینی تشکیل شده که برخی توسط dna میتوکندری و برخی هم توسط dna هسته رمز می شوند . کمپلکس i، پیچیده ترین و بزرگترین کمپلکس زنجیره تنفسی است که زیرواحدهای آن توسط dna میتوکندریایی و dna هسته رمز می گردد. نقص در این کمپلکس به تنهایی و یا با اشتراک با دیگر کمپلکسها فراوانترین نقص در زنجیره تنفسی گزارش شده است. فردریش آتاکسیا (frda) شایعترین آتاکسیای وراثتی است که دارای الگوی اتوزومال مغلوب است که محصول ژن frda بنام فراتاکسین در سلولهای غنی از میتوکندری بیان می شود. گسترش تکرارهای سه نوکلئوتیدی gaa در اینترون اول ژن frda بر روی کروموزوم شماره 9 سبب کاهش بیان mrna فراتاکسین و در نتیجه کاهش پروتئین فراتاکسین می شود. فقدان فراتاکسین باعث افزایش آهن میتوکندریایی می شود و به دنبال آن ایجاد رادیکالهای آزاد در میتوکندری افزایش می یابد و باعث صدمه به کمپلکس های زنجیره تنفسی خصوصا کمپلکس i می شود. نقص در کمپلکس i زنجیره تنفسی و استرس اکسیداتیوی میتوکندریایی در این بیماری گزارش شده است و اختلال در ژنهای هسته ای و میتوکندریایی کدکننده این کمپلکس، کاندیدی برای تاثیرگذاری بر این بیماری می باشند که استرس اکسیداتیو بنظر میرسد در بیماریزایی نقش دارد. ما در این مطالعه، نقص در زیرواحدهای میتوکندریایی و تعدادی از زیرواحدهای هسته‎ای کمپلکس i در بیماری فردریش آتاکسیا به تعداد 21 بیمار (12 مرد و 9 زن) را بررسی نمودیم و الگوی بیان ژنی بیماران را در قیاس با افراد کنترل به تعداد 24 کنترل آنالیز کردیم که در این پژوهش، از روش نسبی کمیت سنجی مبتنی بر استفاده از ژن reference و با استفاده از تکنیک real time pcr برای بررسی میزان بیان ژنهای هسته‎ای و میتوکندریایی در افراد مبتلا به بیماری فردریش آتاکسیا استفاده گردید. مطالعات ما در چهار ژن از این ژنهای مورد مطالعه کمبود بیان مشاهده شده را گزارش نمودیم که این ژنها عبارتند از: ژنهای nd2, nd4l و nd6 از ژنهای میتوکندریایی و ژن ndufa1 از ژنهای هسته ای که میزان کاهش بیان این ژنها از لحاظ آماری t تست و مقدار p<0.05 معنی دار است. آنالیز آماری بوسیله برنامه graphpad prism انجام گرفت. نتایج همچنین تغییرات بیانی در سایر ژنها را نیز نشان می‎دهد اما با توجه به مقدار p این تغییرات معنی دار نیستند. همچنین زیرواحدهای میتوکندریایی کمپلکس i نسبت به زیرواحدهای هسته ای این کمپلکس، الگوی بیانی متفاوتی را نشان داد. الگوی بیانی ژنهای میتوکندریایی و هسته ای اشاره به تاثیر تخریب میتوکندریایی و تخریب عصبی بیماری فردریش آتاکسیا دارد. در این آزمایش همچنین ارتباط این بیماری با بیومارکر fgf21 به همراه دو گروه یکی گروهی که مشکلات میتوکندریایی ندارند به عنوان کنترل منفی و یک گروهی که مشکلات میتوکندریایی دارند به عنوان کنترل مثبت بوسیله تست الایزا مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج تست مشخص کرد که میزان این بیومارکر در افراد فردریش بطور معنی داری (p<0.05) پایینتر از افراد کنترل مثبت و در حد نرمال بود. میزان آن نزدیک به افراد کنترل منفی می باشد و تغییراتی نسبت به افراد نرمال دیده نشده است. همچنین در میان افراد کنترل مثبت که مشکلات میتوکندریایی دارند هم میزان غلظت این بیومارکر در زنها به مقدار قابل ملاحظه ای بیشتر از مردان بدست آمد. در نهایت می توان گفت که بیومارکر fgf21 گزینه مناسبی برای بیماریهای میتوکندریایی می باشد اما بیومارکر مناسبی برای بیماری فردریش آتاکسیا نمی باشد.

بررسی ارتباط بین گسترش تکرار gaa در ژن frda با تغییرات ژنتیکی و بیوشیمیایی کمپلکس i زنجیره تنفسی میتوکندریایی در بیماران فردریش آتاکسیا (fa)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پایه 1387
  محمدمهدی حیدری   شهریار نفیسی

چکیده ندارد.