نام پژوهشگر: زهرا جعفرزاده کرمانی
سامی دودکانلو محمود سالاری
هدف: پژوهش حاضر، به مطالعه تطبیقی سنجش کیفیت عملکرد مدیریت در کتابخانه¬های آستان قدس رضوی و کتابخانه-های عمومی زیر پوشش نهاد کتابخانه¬های عمومی کشور در شهر مشهد بر اساس الگوی تعالی سازمانی ای.اف.کیو.ام. می-پردازد. در این پژوهش، سطح تعالی و تعیین نقاط قوت و نواحی قابل بهبود در کیفیت عملکرد مدیریت کتابخانه¬های آستان قدس رضوی و کتابخانه¬های نهاد ، با توجه به خرده معیارهای مدل ای.اف.کیو.ام. مورد بررسی قرار می¬گیرد. روش: پژوهش حاضر، از نوع کاربردی و با رویکرد پیمایشی_توصیفی است که با استفاده از ابزار اصلی گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد مدل ای.اف.کیو.ام. اطلاعات جمع¬آوری شد. جامعه مورد پژوهش 53 نفر از مدیران و مسئولان کتابخانه¬های آستان قدس رضوی و کتابخانه¬های نهاد در شهر مشهد بودند که همه به پرسشنامه پاسخ دادند. یافته¬ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که کتابخانه¬های آستان قدس رضوی، با امتیاز 5/612 از 1000 بالاترین سطح تعالی را کسب کرد که در میان سطوح تقدیر مدل تعالی، شرایط دریافت تندیس بلورین را دارد. کتابخانه¬های آستان قدس رضوی در معیار نتایج کارکنان با کسب امتیاز 93 از 100 دارای بالاترین امتیاز و معیار نتایج جامعه با کسب 58 از 100 دارای کمترین امتیاز شد. کتابخانه¬های نهاد، با امتیاز 5/461 از 1000 پایین¬ترین سطح تعالی را کسب کرد که در میان سطوح تقدیر این مدل، شرایط دریافت تقدیرنامه را دارد. در معیار نتایج کلیدی آن با کسب 6/60 از 150 دارای بالاترین امتیاز و معیار نتایج جامعه 40 از 100 دارای کمترین را کسب کرد. بنابراین کیفیت عملکرد مدیریت کتابخانه¬های نهاد در مقایسه با کیفیت عملکرد مدیریت کتابخانه¬های آستان قدس رضوی از سطح پایین¬تری در تمام معیارهای مدل ای.اف.کیو.ام. برخوردار است. نتیجه¬گیری: با توجه به اینکه کتابخانه¬های عمومی نقش اصلی در رسیدن به اهداف فرهنگی جامعه ایفا می¬کنند، مدیریت صحیح این کتابخانه¬ها نیز در جوامع پیشرفته امروزه اهمیتی ویژه یافته است. پژوهش حاضر، با ترسیم تصویر روشنی از کیفیت عملکرد مدیریت کتابخانه¬های آستان قدس رضوی و کتابخانه¬های نهاد عمومی، مبنای مستعدی برای اقدامات لازم در جهت ارتقای نظام مدیریتی این کتابخانه¬ها فراهم آورده است.
روح اله حکم آبادی محمد حسن زاده
پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه بین فرهنگ سازمانی و کیفیت خدمات در کتابخانه¬های وابسته به نهاد کتابخانه¬های عمومی کشور در شهرستان مشهد انجام گرفته است. این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش توصیفی پیمایشی انجام پذیرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل کتابداران و کاربران این کتابخانه¬ها می¬باشد. به دلیل معناداری پژوهش، پژوهش حاضر در کتابخانه¬هایی که تعداد کتابداران آن بیش از 3 نفر بودند، انجام پذیرفت. بنابراین، با توجه به اطلاعات دریافتی از اداره کتابخانه¬های عمومی شهرستان مشهد، از میان کتابخانه¬های عمومی 16 باب کتابخانه انتخاب شد. تعداد کتابداران این کتابخانه¬ها 56 نفر بوده است که تمامی کتابداران به روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. از میان کاربران، با توجه به بزرگ بودن جامعه آماری، با استفاده از روش نمونه¬¬گیری تصادفی سهمیه¬¬ای و بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 379 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. داده¬های پژوهش با استفاده از دو پرسشنامه استاندارد گردآوری گردید. بدین منظور، پرسشنامه فرهنگ سازمانی بر اساس مدل دنیسون و پرسشنامه کیفیت خدمات بر اساس مدل لایب¬کوال استفاده شد. یافته¬های پژوهش نشان داد در کتابخانه¬های عمومی مشهد فرهنگ سازمانی هر چند بالاتر از ناحیه آسیب¬پذیری قرار داشته، اما با شرایط آرمانی فاصله دارد. بر اساس یافته¬های پژوهش، تمامی ویژگی¬های فرهنگ سازمانی دنیسون (درگیر کار شدن، یکپارچگی، سازگاری و مأموریت) پایین¬تر از حد متوسط قرار دارند. در میان شاخص¬های فرهنگی نیز تنها شاخص توانمندسازی بالاتر از حد متوسط قرار دارد. در مورد کیفیت خدمات در این کتابخانه¬ها، دو بعد تأثیرگذاری خدمات و کتابخانه به عنوان یک مکان بالاتر از حد متوسط بوده و بعد کنترل اطلاعات پایین¬تر از حد متوسط قرار دارد. با این وجود، یافته¬ها نشان داد بین خدمات ارائه شده و خدمات مورد انتظار از دیدگاه کاربران تفاوت وجود دارد. براساس میانگین¬ها مشخص می¬شود، کتابخانه¬های عمومی نتوانسته¬اند انتظارات کاربران خود را برآورده سازند. بررسی رابطه میان فرهنگ سازمانی و کیفیت خدمات نشان داد، در کتابخانه¬های عمومی مشهد میان ویژگی¬های فرهنگ سازمانی و ابعاد کیفیت خدمات رابطه معناداری وجود ندارد. تنها رابطه مشاهده شده رابطه معکوسی است که بین ویژگی یکپارچگی و بعد کنترل اطلاعات و کیفیت خدمات کلی وجود دارد. در حالت کلی نیز رابطه¬ای میان فرهنگ سازمانی و کیفیت خدمات در کتابخانه¬های عمومی مشهد وجود ندارد.
فرزانه روحانی قادیکلایی افشین موسوی چلک
هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل تاثیر گذار بر فرسودگی شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی مازندران است . روش مورد استفاده در این پژوهش پیمایشی است . جامعه پژوهش شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی مازندران است . ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه مسلاچ وجکسون است که سه بعد فرسودگی شغلی شامل خستگی عاطفی ، مسخ شخصیت وعملکرد فردی را مورد سنجش قرار می دهد .و از طریق مراجعه حضوری در اختیار کتابداران قرار داده شده است . تجزیه وتحلیل آماری بر روی 113پرسشنامه ی پاسخ داده شده انجام گرفت .اطلاعات بدست آمده با استفاده از روش آماری توصیفی وتحلیلی وبا به کار گیری نرم افزار اس .پی .اس.اس انجام شد . نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که خستگی عاطفی با میانگین رتبه (34/2 ) از لحاظ تاثیر گذاری در رتبه اول وشاخص احساس کفایت شغلی با میانگین رتبه (08/2 ) در رتبه دوم وشاخص مسخ شخصیت با میانگین رتبه (49/1 ) در رتبه سوم تاثیر گذاری است .آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که بین میانگین فرسودگی شغلی کتابداران مرد وزن وبر حسب گروههای سنی ، سطح تحصیلات ، متاهل ومجرد بودن و سابقه کار تفاوت معنی داری وجود ندارد
الهام رئوفی زهرا جعفرزاده کرمانی
پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان سرمایه اجتماعی کارکنان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی انجام پذیرفته است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که بر اساس پرسشنامه ناهاپیت و گوشال(1998) طراحی شده است. جامعه آماری آن را کلیه کمک کتابداران، کتابداران و مدیران(126 نفر) شاغل در معاونت هماهنگی کتابخانه مرکزی تشکیل می¬دهند، که از این تعداد 120 نفر(95%) به پرسشنامه حاضر پاسخ دادند. برای آزمون فرضیه¬ها از آزمون¬های تی- تست دو نمونه¬ای مستقل(t-test)، تحلیل واریانس(anova)، یومن ویتنی، همبستگی اسپیرمن و پیرسون و فریدمن استفاده گردید. نتایج نشان داد: وضعیت سرمایه اجتماعی کارکنان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در تمام ابعاد سرمایه اجتماعی، بعد رابطه¬ای (17/3)، بعد ساختاری(35/3) و بعد شناختی(30/3) در سطح متوسط قرار دارد. همچنین میزان سرمایه اجتماعی آنان به طور کل نیز در سطح متوسط قرار دارد(23/3). نتایج آزمون فریدمن نیز نشان داد که بین میزان سرمایه اجتماعی کارکنان در سه بعد رابطه¬ای، ساختاری و شناختی تفاوت معناداری وجود دارد. به طوری که در رتبه بندی این سه بعد، بعد ساختاری با نمره 10/2 و بعد رابطه¬ای با نمره 85/1 بیشترین و کمترین امتیاز را کسب کرده¬اند. نتایج آزمون فرضیه¬ها نیز نشان داد بین میزان سرمایه اجتماعی کارکنان کتابخانه مرکزی و فعالیت¬های حرفه¬ای آنان رابطه معناداری وجود دارد. بین میزان سرمایه اجتماعی کارکنان کتابخانه مرکزی بر حسب سطح تحصیلات آنان تفاوت معناداری وجود دارد. بین میزان سرمایه اجتماعی کارکنان زن نسبت به همکاران مرد تفاوت معناداری وجود دارد. بین میزان سرمایه اجتماعی کارکنان کتابخانه مرکزی و سواد اطلاعاتی آنان رابطه معناداری وجود ندارد. بین میزان سرمایه اجتماعی کارکنان مجرد نسبت به همکاران متاهل و کارکنانی که در رشته علم اطلاعات و دانش¬شناسی تحصیل کرده¬اند نسبت به سایر همکاران تفاوت معناداری وجود ندارد. بین میزان سرمایه اجتماعی کارکنان کتابخانه مرکزی بر حسب سابقه کار، سن و وضعیت استخدامی تفاوت معناداری وجود ندارد.