نام پژوهشگر: صادق هدایتی

پیش بینی درآمد مالیات بر ارزش افزوده: رویکردی بر روش دو مرحله ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی 1392
  صادق هدایتی   یگانه موسوی جهرمی

یکی از اساسی ترین و محوری ترین بحث های نظام مالیاتی، برآورد ظرفیت مالیاتی و پش بینی درآمدهای مالیاتی قابل وصول و همچنین محاسبه علمی ظرفیت بالقوه مالیاتی است. آگاهی از درآمد بالقوه مالیاتی کشور به ویژه مالیات بر ارزش افزوده می تواند دولت ها را در دستیابی به اهداف کلان اقتصادی و تدوین بوجه سالیانه دقیق تر یاری رساند .گستردگی پایه مالیاتی و سایرویژگی های مالیات برارزش افزوده موجب شده که این مالیات مورد اقبال اکثر کشورهای جهان قرارگرفته است.در ایران نیز از مهر ماه سال1387اجرایی گردیده و در سند چشم انداز توجه ویژه ای به بحث مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یک سیستم مالیاتی جدید شده است. از این رو، در این تحقیق پیش بینی مالیات بر ارزش افزوده بالقوه در ایران مدنظر قرار گرفته که برای این منظور از روشی دو مرحله ای و مبتنی بر اطلاعات بودجه خانوارهای ایرانی استفاده شده است. بدین نحو که ابتدا مخارج پولی صرف شده روی گروه های کالایی مشمول مالیات بر ارزش افزوده به عنوان پایه مالیاتی معرفی و با استفاده از سیستم تقاضای تقریباً ایده آل و روش رگرسیون(معادلات) ظاهراً نامرتبط(sur) در دهک های مختلف هزینه ای طی سالهای 1380-1389برآورد و سپس برای سال های 1390-1394 پیش بینی شده است. پس از برآورد الگوی مذکور و به دست آوردن مخارج مصرفی خانوار برای گروههای کالایی مختلف و پیش بینی آن، مالیات بر ارزش افزوده قابل وصول در این سالها با تبیین نرخ های مالیاتی، پیش بینی شده است. نتایج نشان می دهد که اولاً روند درآمد مالیاتی ناشی از مالیات بر ارزش افزوده در سالهای مورد بررسی افزایشی بوده است و ثانیاً بررسی درصد تحقق سالانه مالیات برارزش افزوده در بودجه سنواتی گذشته و مقایسه آن با نتایج تحقیق نشان دهنده مقتضی بودن روش مخارج مصرفی خانوارها به عنوان پایه مالیاتی مناسب جهت پیش بینی مالیات بر ارزش افزوده است. کلیدواژه¬ها: پیش بینی مالیات بر ارزش افزوده، سیستم تقاضای تقریباً ایده آل، داده های تابلویی