یکی از مباحث مهم که در حوز? زبان و ادب فارسی از گذشته های دور مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده، تاثیر شاعران و نویسندگان نواحی مختلف در زبان رسمی بوده است. این موضوع تا بدانجا قابل اهمیّت است، که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت. در ادبیات معاصر، شاعرانی مثل نیما، اخوان و شفیعی کدکنی با حضور خود نشان داده اند که اقلیم و فرهنگ بومی و محلی تا چه حد در زبان معیار، تاثیر گذاشته اند. در گذشته های دور هم می توان آثار فرهنگها و گویشهای شاعران بومی را ردیابی و جستجو کرد. جلال الدین محمد بلخی به یقین واژگانی از سرزمین مادری و فرهنگ بومی خود را در شعر و هنر خویش نمایانده است. فردوسی نیز بسیاری از واژگان خراسانی را در شاهنام? خود برای همیشه زنده نگه داشته است. مدام دیرّی یکی از شاعران محلی است که در استان بوشهر می زیسته است. پیشین? شعر و ادب مکتوب در استان بوشهر، به صد و پنجاه سال پیش، یعنی دور? قاجار برمی گردد. در سالهای 1250تا 1300 هـ .ق شاعران بسیاری در مناطق مختلف استان بوشهر پا به عرص? شعر و شاعری می گذارند و بیشتر آنها در قالب دوبیتی ، آلام خود و مردم دیارشان را به تصویر می کشند . استان بوشهر، از دور? قاجار به این سو، از فرهنگی غنی ودرخشان برخوردار بوده است؛ویژگی های قومی و ملّی ساکنان این دیار که از قومیت های مختلف و متنوّع ایرانی؛ مهاجرین لر وکرد، عرب و حتی سیاهان آفریقا تشکیل شده، سبب نوعی تضارب فرهنگی شده است که در کمتر جای کشور این تنوّع جمعیتی و فرهنگی را می توان یافت. 1 از میان شاعرانی که در سال های 1250تا 1300 هـ .ق می زیسته اند، بی گمان معروفترین آنها فایز است که بیشترین توجه علاقه مندان به شعر بوشهر را به خود جلب کرده است. سبب توجه و علاقه به فایز و سروده های او این است که، شعر مورد علاق? مردم استان بوشهر ، دوبیتی است و فایز با توانایی و استعدادی که در سرودن این نوع شعر داشته، گوی سبقت را از همگنان ربوده است و بعد از بابا طاهر همه را متوجه خود کرده است .البتّه در این دوره شاعران توانایی مانند ملاحسن کبگانی ، محمد خان دشتی و .... می زیسته اند که به واسط? ذوق و قریحه ای که در شعر و شاعری داشته اند، این دوره از ادوار طلایی شعر استان بوشهر محسوب می شود. در این دور? طلایی که شاعران و نویسندگان زیادی در جای جای استان بوشهر، به عنوان شاعر و نویسنده پا به عرصه می گذارند سید عبدالقاهر موسوی حسینی متخلّص به مدام دیّری نیز در بندر دیّر، یکی از بنادر استان بوشهر، به عنوان شاعری صاحب ذوق، ظهور می کند. این شاعر بزرگ و توانای دیّری چون به دریانوردی و ملوانی اشتغال داشته، بیشتر اوقات عمر خود را در سفر گذرانده و شمال خلیج فارس، بصره و عراق تا دریای عمان، هندوستان و کشورهای عرب حوز? خلیج فارس را درنوردیده و سالیانی را در هندوستان اقامت کرده است. ایشان در بندر لنگه، در کنار مهم ترین ممدوح خود، سید محمد لنگه ای، به عنوان یکی از شاعران توانای این خطه، شهر? زبانها بوده است. امّا همین مدام دیّری در منطق? خود گمنام است، و اگر کتاب سرزمین های شمالی خلیج فارس و دریای عمان سدید السلطن? بندرعباسی نبود، چه بسا، مدام دیّری از یادها رفته بود و هیچ کس کوچکترین اطلاعی از وی نداشت . علاوه بر کتاب سدید السلطنه، در سال 1378هـ.ش صندوقچه ای در انبار حسینی? متعلق به نوادگان مدام دیّری پیدا شد که قسمتی از دیوان مدام دیّری همراه با کتاب کشکول، به همت نوادگان آن مرحوم به دست آمد که دوباره نام مدام را بر سر زبانها انداخت. و یکی دیگر از شاعران این خطّه و آثار او از دستبرد فراموشی رهایی یافت و آثار ادبی او به جامع? ادبی ایران و استان بوشهر معرفی شد. و این نوشته در ادام? پاسداشت زنده نگه داشتن نام و آثار وی است. در اینجا لازم است که به یکی از پرسش های مفروض پاسخ دهم وآن اینکه چرا از میان شاعران بومی به مدام دیرّی پرداخته ام؛ برای پاسخ به این پرسش چند دلیل، قابل اعتنا و توجه است. 1- از سال 1383 که دیوان مدام دیّری به زیور نشر آراسته شده و در دسترس علاقه مندان به شعر و ادبیات استان بوشهر و جامع? ادبی ایران قرار گرفت، به جز چند مقاله که در نشریات محلی استان بوشهر دربار? مدام چاپ شد، پژوهش چشمگیر دیگری که در جایی چاپ شود، یا به اتفاق خاصّی منجر شود، انجام نشده است. و نگارنده با توجه به مطالع? مختصری که در دیوان مدام دیرّی انجام داده و یکی از کارهای پژوهشی دور? کارشناسی ارشدم را به زیبایی های ادبی شعر مدام، اختصاص داده ام ، لازم دیدم که به بررسی زندگی و شعر این شاعر توانا و گمنام همشهریم بپردازم، تا شروعی برای بررسی های مفصّل دیگران در این زمینه شود . 2- همان طور که می دانیم زبان فارسی یکی از عوامل مهم و عمد? وحدت ملی و پیوند میان قومیت ها در گستر? سرزمین ایران بوده و هست . بر این اساس پرداختن به شاعران بومی که در گوشه و کنار این مرز و بوم بالیده اند و هنر و اندیش? خویش را در ظرف زبان و ادب فارسی ارائه کرده اند، یکی از ضروریات روزگار ما محسوب می شود. این نوشته و مکتوباتی از این دست می تواند جهات مختلف فرهنگ و زبان فارسی را در نزد اقوام و خرده فرهنگها به مخاطبین بنمایاند. بدیهی است که هرچه آثاری از این نوع به جامع? ادبی ایران عرضه شود، زوایای بیشتری از جایگاه و تاثیر و تاثّر متقابل فرهنگ های بومی وزبان فارسی آشکارتر و روشن تر خواهد شد. 3- توجه به آثار شاعران بومی باعث می شود که به جنبه های مشترک زبان رسمی و معیار با لهجه ها و گویش ها پی ببریم.ونیز واژگانی که ممکن است در زبان اصلی به دست فراموشی سپرده شده باشند، دوباره در عرص? زبان پدیدار شوند. این امر ضمن اینکه موجب تقویت و گسترش زبان فارسی می شود، از طریق آن می توان معادلهای زبانی برای موضوعات نوپدید استخراج کرد . علاوه بر اینها می توان فرضیات زیر را به عنوان دیگر دلایل این پژوهش برشمرد: 1- به نظر می رسد که از طریق شعر شاعران بومی می توانیم جنبه های مشترک فرهنگ ها و زبانها را بیابیم 2- با بررسی آثار شاعران بومی می توان به تاثیر ادبیات سنتی و اندیشه های شاعران بزرگ و ملی بر شاعران بومی پی برد . 3- شاید بتوان گفت که مبانی اندیشه های شاعران بومی، علاوه بر دریافتها و آموخته های شخصی، می تواند ریشه در ادبیات سنتی و شاعران گذشته نیز داشته باشد. برای رسیدن به پاسخی درخور اعتنا و توضیح و اثبات آنچه طرح کردم، مجموع? این پژوهش را به چهار فصل تقسیم کرده ام،که در ادامه کلیات آن طرح می شود. فصل اوّل، که با نام زندگی و روزگار شاعراست، تلاش کرده ام با استفاده از منابع موجود، بخصوص دیوان شاعر، به زندگی، آثار و احوال شاعر ومعاصران و ممدوحان وی بپردازم و وضعیت اقنصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی استان بوشهر در زمان وی را شرح دهم. از این فصل می توان نتیجه گرفت که معرفی معاصران، ممدوحان و وضعیت اقنصادی، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی استان بوشهر در زمان شاعر به ما کمک می کند تا از زندگی و دور? او ذهنیت بهتر و روشن تری داشته باشیم. فصل دوم، با اندیشه های مدام آشنا می شویم که ، در چهار بخش تنظیم شده است. دربخش اول، آیات و احادیثی را که مدام به آنها استناد نموده و یا به آنها اشاره کرده است ، ذکر کرده ام. در بخش دوم، به نقش چهارده معصوم در شعر مدام پرداخته ام و ابیاتی را که در منقبت آن بزرگان سروده است ذکر کرده ام.در بخش سوم، به شرح مختصری دربار? عرفان و فلسفه در میان مسلمانان و نکاتی پیرامون عرفان و فلسفه در شعر مدام پرداخته ام و در ادامه واژگان واصطلاحات عرفانی و فلسفی را که در شعر مدام به کار رفته اند، به طور مختصر شرح داده ام. در بخش چهارم به تاثیر ادبیات سنتی و شاعران بزرگ فارسی بر شعر وی پرداخته ام.در این بخش نکت? بسیار زیبایی که توجه مرا به خود جلب نمود، این بود که وقتی برای معنی برخی از واژه های کهن سبک خراسانی به لغت نام? دهخدا مراجعه کردم، در کنار برخی از آنها نوشته شده بود که شاهدی برای آن یافت نشد و وآن واژه، در دیوان مدام موجود بود. از این فصل این گونه می توان نتیجه گرفت که با توجه به مسلمان و شیعه بودن مدام و آشنایی وی با زبان عربی، از آیات و احادیث ، خصوصاً احادیث شیعی در اشعار خود بهره برده است وهمچنین در اشعار خود از چهارده معصوم نام می برد و اعتقاد قلبی خود را به این بزرگان نشان می دهد و بارها از ولایت حضرت امیر(ع) سخن می گوید. مدام با توجه به مطالع?آثار گذشتگان و تاثیر از ادبیات گذشته در آثار خود از اصطلاحات عرفانی و فلسفی نیز استفاده نموده است، اما این بدان معنی نیست که مدام عارف و یا فیلسوف است. مدام در سرودن اشعار خود متاثر از شاعران بزرگ زبان فارسی از سبک خراسانی تا سبک هندی، خصوصاً نظامی و حافظ است فصل سوم که با نام عناصر و ویژگی های شعر مدام و در دو بخش است، به تاثیر محیط در شعر مدام و همچنین علوم مختلف، از جمله: نجوم ، موسیقی و عربی را در شعر مدام مطالعه کرده و به کنکاش دربار? آن پرداخته ام. در بخش علوم، اصطلاحات و واژه های نجومی و موسیقیایی را در شعر مدام استخراج کرده و با توجه به منابع اصیل به شرح این اصطلاحات پرداخته ام. به عنوان نتیجه گیری از این فصل می توان گفت که در شعر مدام می توان به تاثیر محیط شاعر بر شعر وی اشاره کرد و با توجه به بندری بودن مدام و داشتن شغل دریانوردی، واژه های دریا، کشتی، موج و اصطلاحات دریایی در دیوان شاعر بسآمد بالایی دارد. وی با توجه به تاثیر از ادبیات سنتی، از اصطلاحات نجومی و موسیقیایی در اشعار خود استفاده نموده و با توجه به تسلّطی که بر زبان عربی داشته است، واژه های عربی را بیش از حد معمول به کار برده است. فصل چهارم که با نام برخی زیبایی های هنری و آرایه های ادبی و در سه قسمت است، ابتدا کلیاتی از خیال را مطرح کرده ام. در ادامه به بحث بیان وصورخیال در شعر مدام پرداخته ام، سپس آرایه های لفظی را در شعر مدام بررسی نموده ام. در بحث بیان مدام توجه خاصی به تشبیه بلیغ داشته اند و در آرایه های لفظی به جناس بیشتر توجه کرده اند و با استفاده از جناس به خلق زیبایی های ادبی پرداخته اند . نتیجه ای که از این فصل می توان گرفت، این که مدام شاعری تشبیه گراست و از تصاویر عینی بیش از تصاویر ذهنی و انتزاعی استفاده نموده است و در بحث آرایه های لفظی ، به زیبایی های لفظی علاقه خاصی داشته است. شیو? کار من در نوشتن این پژوهش، بیشتر تحلیلی– توصیفی است. در ترجم? آیات قرآن از ترجم? بهاءالدین خرمشاهی استفاده نموده ام. ترجمه ها را در کنار آیات آورده ام و نام سوره و شمار? آیه رادر ضمن متن نوشته ام . یادداشتهای هر فصل را در پایان آن فصل ذکر کرده ام ودر ارجاع به دیوان مدام دیری از ذکر نام دیوان خودداری کرده ام و فقط شمار? صفحه و شمار? بیت را به ترتیب از سمت راست به چپ ذکر کرده ام.برای ارجاع ابیات دیگر شاعران، از ارجاع درون متنی استفاده کرده ام و به این ترتیب، ابتدا نام خانوادگی شاعر، تاریخ چاپ اثر و شمار? صفحه را نوشته ام . درآغازکار ازکمبود منابع آگاه بودم، مستندات آغازین این نوشته را بر اساس کتاب سرزمین های شمالی خلیج فارس و دریای عمان سدیدالسلطن? بندرعباسی و دیوان اشعار مدام دیری انجام دادم. مقالاتی راکه در نشریات محلی استان بوشهر دربار? مدام چاپ شده بود، ونیز ویژه نامه ای که آموزش و پرورش شهرستان دیّرتهیه کرده بود، جمع آوری کردم، به مطالع? آنها پرداختم؛ امّا این نوشته ها از پاسخ گویی به بسیاری از سوالاتم ناتوان بودند، به نوادگان مدام دیّری، خصوصاً سید فخرالدین قاهری مراجعه کردم و ایشان در حد توان به سوالات من پاسخ گفتند و شجره نامه و آثار مهر و دستنوشته های مدام را در اختیار اینجانب قرار دادند که کمک بسیار بزرگی بود. با هم? این موارد و کمبود منابع در مورد مدام و کمبود منابع در شهرستان محل زندگیم، بارها دیوان مدام را مطالعه کردم و از هم? کسانی که منابع و اطلاعاتی داشتند، کمک گرفتم تا این نوشته به شکل امروزین خویش ارائه شد. در اینجا از هم? استادان بزرگوار دانشگاه ایلام، خصوصاً آقایان دکتر سلطانی و دکتر بیگ زاده که بذل عنایت فرموده، با راهنمایی ها و هدایت های دلسوزان? خویش مرا در این راه یاری کرده اند، تشکر می کنم. و از هم? کسانی که به نحوی در آماده نمودن این نوشته مرا یاری داده اند، از مسئولین و کارکنان کتابخانه های دانشگاه ایلام، کتابخان? عمومی شهرستان دیّر، دوستان و همکاران فرهنگیم، خانواد? مدام دیّری و خانوده ام تشکر و قدردانی می کنم. در این نوشته هرجا بحث و مطلب به خوبی ارائه شده است، از لطف و عنایت خداوند متعال و راهنمایی های استادان بزرگوارم بوده است. بی شک این نوشته از کاستی ها خالی نیست که امیدوارم استادان ارجمند و مخاطبان گرامی مرا در رفع این نواقص یاری نمایند. غلامرضا زارعی تیرماه 1388

چکیده : شمایل روسی، هنر بیان اندیشه های مذهب ارتدوکس، همراه با خلق کیفیتهای زیبایی شناختی خاص ، زبان ویژه بصری و تقیّد به سنتهای کلیسایی است. از این رو خصوصیتی مناسکی، نیایشی وتعلیمی دارد و هنری معنوی به شمار می رود . این هنر تصویری ، برخاسته از مذهب وسنت مقدس ، مناسکی دینی است که از تجلی مقدسات به ویژه چهره های معصومین ومقدسین پدیدار گشته است. این پژوهش به منظور شناخت و بررسی این هنر ، اصول و مفاهیم عمیق اعتقادی وجلوه های بصری آن از منظر مناسکی انجام پذیرفته است. مهم ترین فرض این رساله آموزه? تجسد است ، که محوریت اعتقادی مسیحیت ارتدوکس بر آن استوار گردیده است . بدین سان، پژوهشگر باگذری ازمبانی و اصول اعتقادی وتمام مو?لفه های اساسی به ویژه مو?لفه? آموزه? تجسد( که شمایل نگاری روسی بدان وسیله تعریف می شود) به منظور ارتباط این آموزه با شمایل ، به بیان مفهومی این هنر و ارتباط آن با مذهب و وجهه مناسکی وتحولات صوری آن در روسیه پرداخته است . بدین سان به یک جمع بندی مبنی براین که ، سنت وکتاب مقدس، براساس آموزه تجسد ، کلیه وجوه شمایلهای روسی را چه از لحاظ فرمی وچه از لحاظ صوری ، خالقان آثار ، مواد انتخابی و جنبه? مناسکی آفرینش آن را معین می سازند؛ دست یافته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که، بر اساس تبعات اعتقاد به آموزه تجسد است که، شمایلهای روسی نه تنها عنصر جدایی ناپذیراعمال عبادی وشعایر مذهبی به شمار می رود؛ بلکه خود از جایگاه مناسکی ویژه ای نیز برخوردار است، بنابر این شمایل نگاری روسی به عنوان یک آیین و مناسک مقدس ، به منزله? آینه? تمام نمای حکمت و الهیات ارتدوکسی محسوب می شود. روش گرد آوری اطلاعات بر مبنای تحقیق کتابخانه ای صورت پذیرفته است . واژگان کلیدی: شمایل ، شمایل نگاری ،تمثال ،هنرمذهبی روسی ،، هنر معنوی، هنرسنتی ، هنرمقدس ، هنر مناسکی ، مسیحیت ارتدوکس.

گل نیلوفر آبی یکی از شاخصترین نمادهای گیاهی و باستانی است و با توجه به بررسی های انجام شده ، در کشورهای ایران ، مصر ،هند و چین بیشتر از سایر کشورها مورد توجه قرار گرفته است. نظر به اینکه اکثر مقالات و کتب به زبان فارسی شامل پژوهش در حیطه گل نیلوفر در ایران است ، بررسی این گل در کشورهای دیگر ضروری به نظر می رسد. ازطرف دیگر بیان دقیق مفاهیم گل نیلوفر آبی در ایران نیز می تواند به زنده نگاه داشتن این نقوش در هنر های معاصر کمک کند. مطالعه نقوش گل نیلوفر آبی در کنارمفاهیم نمادین آن حائز اهمیت است که می تواند به طور مجزا یا همزمان بررسی شود.هدف از این تحقیق ، بررسی جنبه های مختلف این نماد در اقوام مختلف و ارتباط آن با ادیان و آداب مذهبی کشورها و مشاهده ارتباط این گل با مفاهیم باز زایی، فراوانی و صلح است. همچنین می توان به ارتباط این گل با عناصر طبیعی مانند خورشید، آب و خاک نیزاشاره کرد. در این پایان نامه ، ابتدا منابع فارسی که شامل کتب و مقالات و پایان نامه های دانشگاهی و کتب موجود و مجلات چاپ شده در پنجاه سال اخیر مورد استفاده قرار گرفته است .در راستای تکمیل داده ها، از منابع خارجی به صورت کتب و همچنین مقالات ، از طریق اینترنت بهره گرفته شده است و مطالب مرتبط جمع آوری و با توجه به اهمیت آن دسته بندی گردیده است. با توجه به مطالب به دست آمده، به اهمیت گل نیلوفر آبی به خصوص در کشورهای مورد بحث بالاخص در مصر و هند پی برده شد. در مصر باستان از این گل برای آئین تدفین و زندگی پس ازمرگ استفاده می شد و در کشورهای هند و چین با الهه گان و خدایان ارتباط داشته است . در ایران نیز با توجه به پیوند آن با آفتاب و آب، معمولاً همراه با الهه های میترا و آناهیتا معرفی می شود. اَشکال گل نیلوفر در مصر باستان اغلب به صورت نیمه باز و در هند به طور شکفته و در ایران و چین به هر دو صورت نیمه باز و شکفته دیده می شود . در ایران این گل جایگاه خاصی نزد پادشاهان پارسی داشته و به طور کلی می توان گفت که در تمام کشورهای مذکور رد پای گل نیلوفر در فرهنگ و ادیان و آداب و رسوم آنها وجود دارد.

هنر شرق آن چنان دارای عمق، پیچیدگی و رمز و راز است که تا کنون دنیای مبهم محمد سیاه قلم و حتی هویتش در پرده ابهام مانده است. موضوع این پایان نامه به بررسی آثار محمد سیاه قلم و به خصوص جهان هیولایی این نقاش گمنام اختصاص دارد. این پایان نامه از نظر ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی و توصیفی و روش گردآوری اطلاعات آن کتابخانه ای است که در شش فصل تهیه و تنظیم شده است. فصل اول به کلیاتی در مورد نگارگری دوره ی تیموری اختصاص دارد. در ادامه به بررسی شخصیت و هویت نقاش در فصل دوم و بررسی محتوایی و تکنیکی آثار او در فصل سوم پرداخته شده است. جهان هیولایی آثار او موضوع مهمی است که در فصل چهارم بررسی شده است و نهایتاً در فصل پنجم این تحقیق می کوشد تا به کلیه جنبه های نوآوری و خلاقیت در آثار وی بپردازد. بررسی ها نشان می دهد در مورد این نقاش( خوشنویس و مبتکر و سفالگر ) قرن نهم هجری تحقیقات ضد و نقیضی(از سال 1912 میلادی که اولین آثار او منتشر شد تا مجموعه مقالات منتشر شده 2004 استانبول ) در صد سال اخیر صورت گرفته است. اینکه او را مولانا حاجی محمد هروی، محمد بخشی سمرقندی، مالک بخشی، محمد بن محمود شاه خیام و یا غیاث الدین محمد نقاش هروی بنامیم یا نه؟ موضوع دیگری است که ذهن محققان بسیاری را به خود مشغول داشته است. دیدگاه طنز پردازانه با نگاهی منتقدانه به موضوعات اجتماعی(گروتسک)، فضا سازی متفاوت و خلاقانه، پرداختی متفاوت به موضوعات خیالی و وهمی، طراحی آزادانه، فعال و پویا، دیدگاه های کوبیستی(طراحی از چند زاویه)، خطوط اکسپرسیو و حالت گرا، گاهاً برخوردی امپرسیونیستی (در طراحی ها- دو اثر موجود درآمریکا) ویژگی های مهمی است که بعضی از آنها تا این زمان در نگارگری ایران بی سابقه و در هنر اروپا کم نظیر بوده است.

انسان کامل، ستون فقرات عرفان اسلامی و یکی از بنیادهای استوار در ادب عرفانی است که در گذر زمان به دلایل مختلف و با نام های گوناگون ، مورد توجّه و تمجید همه ی ادیان و آیین ها بوده است. انسان کامل از نگاه عارف بزرگ، شیخ محمود شبستری انسانی است که از تعلقات مادی و جسمانی رهیده و دیو منیّت و ریا را زندانی کرده است. انسان کامل برای رسیدن به این نام نیکو باید به عنایت الهی و مجاهده بشری در سلوک طریقت گام نهاده و با جذبه الهی و ریاضت سلوک به منزل مقصود نائل آید. ریشه گرایش انسان به کمال او را به پیروی انسان کامل وا می دارد و برای اصلاح و بهبود ضعف های درونی به پیروی پیری راه شناس فرا می خواند. این پایان نامه با عنوان «سیمای انسان کامل در گلشن راز شیخ محمود شبستری» بر آن است تا سیمای انسان کامل را از نگاه شیخ محمود شبستری معرفی کند و به ضرورت پیروی سالک طریقت از انسان کامل بپردازد. بر این پایه در شش فصل تنظیم شده که فصل اول: در بیان مسأله، فرضیات، تاریخچه ی تحقیق، هدف و پیشینه ی آن، فصل دوم: سابقه ی انسان کامل در آیین ها و ادیان پیش از اسلام، فصل سوم: انسان کامل در عرفان اسلامی و بیان دیدگاه های برخی عرفای اسلامی درباره ی او، فصل چهارم: سالک و سلوک طریقت، ولایت از نگاه اسلام، ولی و نبی، فرق ولی و نبی و تفضیل نبی بر ولی، فصل پنجم: وجوه برجسته فکری و عرفانی شیخ محمود شبستری و فصل ششم: انسان کامل از نگاه شیخ محمود شبستری، ضرورت پیروی سالک از انسان کامل و راههای کمال گرایی را بررسی کرده است.

توصیف عناصر و زیبائی های عالم هستی از کارهای فطری و غریزی انسان است. شاعران به واسطه ی نیروی تخیّل و عاطفه ی خود، نگاهی شاعرانه و هنری نسبت به طبیعت و پدیده های آن دارند. نظامی گنجوی، بزرگ ترین داستان پرداز سده ی ششم هجری است که در این زمینه، نگاهی ویژه به طبیعت ومظاهر آن دارد. وی ضمن توصیف طبیعت، مظاهر آن را چون ابزاری برای القای مفاهیم و اندیشه های گوناگون خود به کار می گیرد. این رساله در چهار فصل به موضوع جلوه های طبیعت در آثار نظامی پرداخته است. فصل اول دربردارنده ی مقدمه و کلیات است. فصل دوم به زندگی، آثار، اندیشه و هنر شاعری نظامی اختصاص یافته است. فصل دوم، نگاهی اجمالی به کاربرد طبیعت و مظاهر آن در شعر شاعران صاحب سبک دارد. در فصل سوم– که قسمت اصلی این پژوهش است – با مشخص نمودن مقاصد کاربرد طبیعت و مظاهر آن در خمسه ی نظامی، به تحلیل صوری و محتوایی اشعاری که به این مقوله مربوط است؛ پرداخته شده و در ادامه ی این فصل، با رسم جدول ها و نمودارها، بسامد هریک از پدیده های به کار رفته در آثار نظامی مشخص گردیده است. در فصل چهارم نیز به تصویرآفرینی های حاصل از جلوه های طبیعت، توجه شده است.

انسان و منزلت او در ادب فارسی همیشه مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده است. هم در ادبیات سنتی و هم در ادبیات معاصر، انسان با جلوه های گوناگونی بازیگر و نقش آفرین صحنه ها و عرصه های ادبی بوده است. در این میان روشن است که آنچه در ادب معاصر در مورد انسان سروده یا نوشته شده، با ادب سنتی از جهات مختلف متفاوت است. در این پایان نامه، جایگاه و منزلت انسان و جلوه های حیات او در شعر دو شاعر برجست? معاصر(سهراب سپهری و فروغ فرخزاد) بررسی شده است. عمد? مباحث مربوط به پایان نامه در سه بخش و ده فصل تنظیم شده که بخش اول شامل کلیات است که انسان در ادیان و مکاتب، زندگی، شعر و اندیش? سپهری و زندگی، شعر و اندیش? فروغ را بررسی کرده است. در بخش دوم که شامل پنج فصل است که انسان و خدا، انسان آرمانی، انسان و اخلاق، انسان و اجتماع و انسان و طبیعت را در شعر سپهری، بررسی کرده و در بخش سوم نیز که شامل دو فصل بوده، که انسان و خدا و انسان و اجتماع را در شعر فروغ بررسی نموده است. انسان شعر سپهری، انسانی است با خدا و هستی و طبیعت مرتبط و نزدیک است. نگرش او از یک دیدگاه عرفانی نشأت گرفته که هر چیزی را در جایگاه خوبی و زیبایی می داند. بیشتر توجه سپهری به مفاهیم آرمانی، متعالی و عرفانی است و انسان شعر او، توصیف انسان است؛ آن گونه که باید باشد. انسان شعر فروغ، یک زن و یک مادر است که در اغلب موارد با نظام مردسالارانه در ستیز است. در حقیقت اندیشه فروغ بیشتر حول محور انسان اجتماعی و اخلاقی است.

توصیف از آرایه های کلام و از جمله عوامل برجسته زیبایی آن محسوب می شود که همواره از دید شاعران و نویسندگان دور نمانده است و هر یک از آنان در ادوار مختلف ادب فارسی، آثار خویش را با صفاتی زیبا آراسته اند تا آن چه بر خوانندگان عرضه می کنند لذت درک زیبایی را برایشان ملموس تر کند. فردوسی به عنوان بزرگترین شاعر حماسه سرای ایران و خواجو به عنوان یکی از شاعران سرآمد قرن هشتم به شیوه خاص خود به این امر پرداخته اند. رساله حاضر به منظور بررسی و تطبیق توصیف و شخصیت های داستانی در همای و همایون خواجو و بیژن و منیژه فردوسی، در سه بخش و سه فصل فراهم آمده است: بخش اول، با دو فصل به زندگی نامه فردوسی و خواجو، نحوه سرودن و وجوه اشتراک دو اثر، اختصاص یافته است. بخش دوم، دارای سه فصل می باشد که در فصل اول اشاراتی مختصر در مورد توصیف و انواع آن و در فصل دوم توصیف در سبک خراسانی و عراقی، توصیف از نظر فردوسی و خواجو و همچنین توصیف در بیژن و منیژه و همای و همایون بیان گردیده است و در فصل سوم، توصیفات به کار رفته در دو اثر، تطبیق و بررسی شده است. در بخش سوم، پس از ذکر مطالبی مختصر درباره شخصیت، شخصیت های به کار رفته در هر دو اثر مورد تطبیق و بررسی قرار گرفته است. دیگر این که هر چند بیژن و منیژه و همای و همایون آثاری عاشقانه با رگه های حماسی اند؛ امّا به وضوح می توان غلبه روح حماسی در بیژن و منیژه و غلبه روح غنایی در همای و همایون را مشاهده کرد. آنچه از مباحث مذکور می توان نتیجه گرفت این است که خواجو در سرودن همای و همایون، از نظر مضمون و محتوا، از بیژن و منیژه تأثیر پذیرفته است و توصیفات فردوسی از وقایع و حوادث در حد ایجاز است؛ امّا خواجو در این مورد به اطناب گرائیده است. همچنین هر چند بیژن و منیژه و همای و همایون، آثاری عاشقانه با رگه های حماسی اند؛ امّا به وضوح می توان غلبه روح غنایی در همای و همایون را مشاهده کرد.

چکیده خرید و فروش آثار هنری به عنوان یکی از مباحث اصلی مورد توجه اقتصاد هنر و همچنین یکی از معدود راه های معاش هنرمندان، موضوعی است که در این پایان نامه مورد بررسی قرار میگیرد. متأسفانه از عمر پژوهش پیرامون مسئله ی اقتصاد هنر در کشورمان بیش از یک دهه نمی گذرد و این پژوهش ها بسیار پراکنده و غیر منسجم و ناکارآمد بوده است، بنابراین مسئله خرید و فروش آثار هنری در کشورمان تا به اینجا دچار وضعیتی نابسامان و تابعی از مسائل اقتصادی نامربوط به هنر و بازار هنر برون مرزی بوده است . در این پایانامه سعی شده برای آشنایی بیشتر با مسئله اقتصاد هنر و به طور اخص خرید و فروش آثار هنری، کلیتی از مباحث اصلی و مباحث فرعی پیرامون آن مطرح شود. ازآنجا که هیچ کدام از کتاب های مربوط به این حوزه از اقتصاد به زبان فارسی ترجمه نشده و همچنین متن این کتاب ها، بسیار تخصصی در رشته اقتصاد می باشد، به ناچار به مقالات داخلی و همچنین مقالات ترجمه شده به زبان فارسی، در حدی که برای آشنایی هنرمندان با این مقوله لازم است، اکتفا شده است. در فصل اول کلیات و مفاهیم و تعاریف مورد توجه در حوزه اقتصاد هنر به جهت ورود به مبحث اصلی و همچنین آشنایی با ادبیات این حوزه مطرح گردیده است. در فصل دوم به مبحث هنرپروری طی تاریخ هنر ایران به عنوان تنها دریچه پیش روی هنرمندان برای کسب معاش پرداخته شده و سیر فراز و فرودهای آن مورد توجه قرار گرفته. در فصل سوم مسائل مربوط به سیاست های دولتی و تأثیر آن بر مسائل مربوط به معیشت هنرمندان و وضعیت فرهنگی جامعه به عنوان مخاطبان ماجرای هنر و همچنین مصرف کنندگان کالای هنری بررسی شده است، و بیان تاثیرات منفی راه کارهای نا مناسب و ذکر راه کارهایی مناسب پیرامون این مسئله از اهداف این فصل است. در فصل چهارم به حراجی ها و اکسپوهای هنری به عنوان بازارهای پر رونق خرید و فروش، پرداخته شده است. و در فصل پنجم به گالری ها به عنوان مکان های مشخص خرید و فروش آثار پرداخته شده . در انتها متن کوتاهی پیرامون روند کاری و روحی خودم در حین شکل گیری نقاشی هایم آورده ام.

تاریخ مناسبت زن و مرد مشحون به نزاع و ستیز است و مرد می کوشد تا زن را از میدان به در برده، فرمانروای مطلق العنان باشد و به همین جهت رابطه ی دوسویه آنان که مکمل هم بودند آسیب می بیند و دوران مردسالاری مطلق آغاز می شود. در این دوران زن غالباً برخوردار از هوشی سرشار برای ویرانگری اندیشه ی نظان اجتماعی، با کمال خونسردی و نیزنگ سازی است. ستیز مرد با زن از اینجا آغاز می شود. و در این شرح تقابل این دو را در مکتب هرات به نظاره خواهیم نشست. و اینکه مکتب نگارگری هرات، مکتبی متضاد است. مکتبی با حضور دو هویت فرهنگی تاجیک و ترک، مغولی و اسلامی . مکتبی که میراث خوار دو ساحت متفاوت هنری ست. ایرانی و چینی. که درهم می آمیزد و بیان جدیدی را برای هنر ایران به ارمغان می آورد. نگاهر های دوره پسین مکتب هرات به لحاظ حرکت و فضابندی سه بعدی، در تقابل چشمگیر با نگاره های ایستا و شمایل گونه دوره پیشین این مکتب هستند. این نگاره ها باوجود نوعی ناتورالیسم، هنوز از قراردادها و اصول نگارگری سنتی ایران پیروی می کردند. نکته چالش برانگیز در این مکتب، موضوعیتی است که برنگاره ها وارد می شود، در نگاره های این دوره در کنار تصویر نبردهای قهرمانی و صحته های عاطفی و عاشقانه ی پیشین، عشق عارفانه یوسف و زلیخا تصویر می گردد. همچنین صحنه های روزمره زندگی نظیر عمارت سازی، فعالیت های کشاورزی و مجالس میگساری درباریان به شکلی جدید به تصویر درمی آید. مکتب نگارگری هرات بیان اکسپرسیو خود را در شخصیتهای انسانی به منصه ظهور رساند. انسان، زن و مرد آشکارا زاده توهمی می شوند که مبین جهانی محسوس و عینی ست. و این، چیزی ست که برای اولین بار در سیطره تاریخ نگارگری ایران، موجودیتی جدید یافته است.

بررسی دقیق آثار صوفیه معلوم می دارد صوفیانی که حقیقت وجود را اراده خودآگاه یافتند مثل شقیق بلخی،رابعه عدویه یا آنان که حقیقت وجود را زیبایی شمردند یا گروهی که آن را معرفت یا نور نام نهادند همه مکمل هم بودند.اینان در پی کمال بودند که با زیبایی و دریافت و درک آن برابر است. عرفا با سلوک و پرورش روح بصیرت می یابند که زیبایی حق را فراتر از مخلوقات و آثار دنیا ببینند هرچند در بیان آن زیبایی قاصرند. توجه به زیبایی خداوند در آثار ابتدایی عرفانی یا صورت نگرفته و یا بسیار اندک است. جمال گرایی در قرن ششم وهفتم به اوج خود می رسد. عارف پس از قرب در می یابد که هدف این بوده که در دریای زیبایی خداوند فنا شود تا به بقا دست یابد. نکته مهم دیگری که در این پایان نامه به آن توجه شده رابطه زیبایی و عشق در متون عرفانی است. عشق نخستین فرزند زیبایی است. هیچ یک از عرفا منکر وجود زیبایی حق نشده اند. در میان همه عرفا عین القضات و بهاولد نگاهی عاشقانه تر به زیبایی خداوند داشته اند. دریافت زیبایی رابطه مستقیم با مراتب سلوک دارد. گاه سلوک زمینه دریافت زیبایی مطلق را فراهم می کند و یا تجلی زیبایی خداوندی راه کمال و فنای عارف را به او می نماید.

چکیده ایجاد تصاویر متحرک بر اصل توهم حرکت استوار است. بدین گونه که تصاویر ثابت بر روی یک نوار تصویری در کنار هم چیده شده و پشت سر هم نمایش داده می شوند. به این ترتیب و بر اساس خطای دید انسان، توهم حرکت ایجاد شده و تصاویر، متحرک دیده می شوند. ابزار و وسایل نمایش حرکات بسیار متفاوت و متنوع بوده و در شیوه متحرک بینی بسیار حائز اهمیت می باشند: گاه نوار تصویری شامل تصاویری ثابت از روند یک داستان می باشد که چشم انسان با دنبال کردن تصاویر، آن ها را متصل به هم می پندارد؛ چیزی که آن را با عنوان کمیک استریپ می شناسیم. گاه این نوار تصویری به چندین تک تصویر ثابت از اجزای یک حرکت در اسباب بازی های بصری خلاصه شده و با وارد کردن نیرو و ایجاد چرخش در آن ها، ایجاد توهم حرکت شده و تصاویر متحرک دیده می شوند. حال اگر تکنولوژی فیلمبرداری و دستگاه نمایش فیلم را با روند داستانی کمیک استریپ و تولید حرکت اسباب بازی های بصری ترکیب کنیم، صنعت سینما و انیمیشن پدیدار می شوند. حال اگر بر مبنای یک ایده خلاقانه، ابزار و وسایل متحرک سازی را توسعه داده و مخاطب متحرک امروزی را به عنوان یک ابزار متحرک سازی در نظر بگیریم، می توانیم با یک رشته تصاویر ثابت از یک روند حرکتی که کنار هم چیده شده اند، به واسطه مخاطب متحرکی که از کنار تصاویر عبور می کند، به ایجاد توهم حرکت بپردازیم. بنابراین جایگاه تصاویر بسته به جایگاه مخاطب متحرک -که می تواند در حال پیاده روی در خیابان، سوار بر وسایل نقلیه ای چون اتوبوس و اتومبیل، در حال عبور از زیرگذر یک پل و یا در یک قطار زیرزمینی مترو و در حال عبور از داخل تونل تاریک باشد- متفاوت خواهد بود. البته نباید فراموش کرد که این شیوه متحرک بینی، مستلزم یک زمان بندی دقیق براساس سرعت حرکت مخاطب و مدت زمان نمایش تصاویر خواهد بود. واژگان کلیدی: تصویر- حرکت- تصاویر ثابت- مخاطب متحرک- توهم حرکت- خطای دید- سینما- انیمیشن- مترو- زمان بندی

طنز، زیرکانه ترین شیوه ی انتقاد از مسائل نامطلوب جامعه است که با زبان غیرمستقیم و چاشنی شوخی و خنده ضمن فراهم آوردن شرایط اعتراض بر کاستی ها و پلیدی ها، اصلاح آنها را دنبال می کند. هوشنگ مرادی کرمانی در حیطه ی طنز داستانی، نویسنده ای موفق و پرآوازه است که آثارش مورد اقتباس سینمایی قرار گرفته، مرزها را درنوردیده وبه زبان های بسیاری ترجمه شده و جوایز داخلی و خارجی ارزشمندی را به خود اختصاص داده است. محبوبیت هنری او، به میزان زیادی مرهون روایت ساده، صمیمانه و شوخ طبعانه ی زندگی خود اوست که در قالب حکایت های تلخ، پرده از فقر و محرومیت های اجتماعی برمی دارد. در این پایان نامه سعی شده است با توجه به ارزش طنزپردازی در ادبیات و جایگاه سازنده ی آن در جامعه، نخست مفهوم طنز به طور کلی و سپس طنز مرادی کرمانی به طور اخص مورد بررسی و تحلیل قرارگیرد. حاصل این پژوهش اثبات این نظریه است که مرادی کرمانی با استفاده از طنز در داستان بهترین شیوه ی مبارزه با فقر و محرومیت را در پیش گرفته است. واژه های کلیدی: طنز، داستان، هوشنگ مرادی کرمانی، محرومیت.

مثنوی به عنوان یکی از مهم ترین آثار عرفانی منظوم زبان فارسی از جنبه های مختلف شایست? بررسی است. مولانا در مثنوی بسیار از آیات قرآن بهره گرفته است و یکی از شگردهای مهمّ مولانا در برخورد با آیات قرآن کریم تأویل و تفسیر ذوقی و عاشقان? آن هاست. تأویل در فرهنگ اسلامی و به خصوص در ادب عرفانی، اصطلاحی معروف است که تحت عنوان تفسیر باطنی و یا از ظاهر به باطن رفتن به کار برده می شود. اصولاً اعتقاد به باطن امور در مرکز تفکّر مولاناست؛ به همین دلیل به تأویل توجّهی ویژه دارد. او معتقد است که قرآن کریم دارای باطنی است که در زیر ظاهر الفاظ پنهان است. تأویل آیات قرآن کریم در مثنوی شیوه ای از تفسیرست که باطن را از ورای ظاهر و با معیار عشق و ذوق بیرون می آورد ولی ظاهر را نفی نمی کند. یکی از مهم ترین شرایط تأویل از نگاه او، تأویل خویش است که خودشناسی و تزکی? نفس را ضروری می کند و لازم? آن دوری از هوی و هوس است. دومین و شاید اصلی ترین مولّف? تأویل از نگاه مولانا اثر و نتیج? آن است؛ به این معنی که تأویل باید آدمی را به رحمت خداوند امیدوار کند. موضوع این رساله بررسی تأویل های عاشقان? مولانا از آیات قرآن کریم است که در دو بخش تدوین شده است: بخش اوّل در چهار فصل؛ شامل: مختصری در احوال مولانا، بررسی تأویل و سیر تحوّل آن و نیز بررسی هرمنوتیک در یافته های اخیر، تأویل در قرآن و سیر تأویل در آثار عرفانی، بخش دوم هم شامل دو فصل است: تأویل و شرایط آن در مثنوی از نگاه مولانا و تأویل های عاشقان? مولانا از آیات قرآن کریم که در حقیقت بخش اصلی پایان نامه است.

چکیده تنکه یا تنبان نطعی پوشاک مخصوص ورزش باستانی و پهلوانان زورخانه است، دهخدا در تعریف تنکه می گوید: «تنبان چرمی که تا سر زانو باشد و وقت کشتی گرفتن پوشند». جنس آن ترکیبی از ماهوت و چرم با آستری از کرباس است، و بین رویه و آستر آن لایه ای از پنبه قراردارد. این شلوارک بخشی از فرهنگ مادی زورخانه به شمار می رود و اشتراکات بسیاری با تن پوش های رزمی و ورزشی ایران باستان دارد. ایرانیان باستان به پرورش جسم به عنوان محمل روح اعتقاد داشته و کودکان خود را از خردسالی به انجام حرکات ورزشی ترغیب می نمودند. به این ترتیب پوشاکی ویژه ی این تمرینات شکل گرفت، که در عین سادگی دست ورزشکار را برای انجام هر نوع حرکت باز می گذاشت. این پوشش بنا به سنت های باستانی ایران، سوزندوزی شده با جنسی از چرم و کوتاه است و نقش آن بسته به محل قرارگیری اجزای مختلف تنکه اشکال متنوع دارد. تزئینات تنکه یادگاری از رمزگرایی و باطنی گری ایرانیان باستان است که در دوره اسلامی شکلی خاص یافت. استفاده از نقوشی که صفات پهلوانی را القاء می کند یکی از همین یادگارهاست. نقش درخت و مرغ، انواع سرو و در آخر بته جقه باقیمانده این نقوش در دوره معاصرهستند. هرکدام از این نقوش سابقه ای به قدمت نقش در تمدن ایرانی دارند و تعابیر ویژه ای داشته که با فرهنگ پهلوانی ایران باستان و سپس دوران اسلامی تطبیق دارد. نقوش مذکور از جمله سرو نمادی از آزادگی، شهادت، جوانمردی و ... بوده و از نقش برجسته های تخت جمشید، ادوات رزمی، پرچم و درفش های ساسانی گرفته تا علامت های عاشورایی در مراسم مذهبی به چشم می خورد. کیفیت نقوش تنکه در دوره معاصر سیر نزولی داشته و به انواع نقش بته جقه با اشکال ناقص و بی شکلی منتهی می شوند که تنها نام بته جقه را یدک می کشد. این نقش اگرچه شکل تغییر یافته سرو در گذر روزگار است، نقشی است که بدون توجه به مفاهیم آیینی و مذهبی آن بر سطوح اشیاء کاربردی دوره قاجار دیده می شود. نقوش تنکه های کنونی نیز ظاهراً تقلیدی سطحی از شکل بته جقه است و به نظر می رسد تولید کنندگان فعلی بدون شناخت ریشه و سابقه ی این نقوش از بته جقه به شکل ناموزون بر روی تنکه ها استفاده می کنند. بی شک رمزگشایی از نقوش به جامانده بر تنکه های قاجاری راهگشای تبیین فلسفه استفاده از آنها و شناخت سایر جنبه های فرهنگ زورخانه خواهد بود. کلید واژه: تزئینات، تنکه، نطعی، پهلوان، زورخانه.

بخش اول باعنوان کلیات که شامل عصر شاعر و قالب های متداول این عصر است. زندگی قیصر از زبان خود او که برگرفته از آخرین مصاحبه شاعر است و همچنین معرفی توصیفی آثار«قیصر» که مورد بررسی قرار گرفته است. بخش دوم اندیشه های شاعر است که در چهار فصل تنظیم شده با این عناوین: محتوای آثار، اعتراض و انتقاد، غم غربت و شعر کودک و نوجوان. بخش سوم با عنوان جنبه های هنری که شامل چهار فصل است: 1. زبان و تخیل 2. قالب های شعری 3. رنگ 4. تصانیف و در نهایت یک پیوست که شامل ترانه ها و ترنم هایی است که درغم از دست دادن این شاعر مردمی بر قلم ها جاری شده است و تحت عنوان سوگواره ها تنظیم شده است.

موتیف (بن مایه) از اصطلاحات رایج در حوزه هنر و ادب است. مهم ترین ویژگی آن تکرار شوندگی، معنی افزایی، معنی آفرینی و ... است. به کمک موتیف می توان جنبه های صوری و محتوایی آثار ادبی را نقد و تحلیل نمود. تأثیر قرآن کریم در شعر فارسی از مباحث مهمی است که تاکنون از این دیدگاه بررسی نشده است. در میان شاعران ادبیات فارسی، مولوی، سعدی و حافظ بسیار تحت تأثیر قرآن کریم بوده اند که این تأثیر در تلمیحات قرآنی آنان نمود بارزی یافته است. در این پژوهش موتیفهای تلمیحی قرآنی در غزل این شاعران بررسی شده است. بدین منظور در فصل اول از بخش اول پایان نامه موتیف، تعاریف ، عناصر و کارکردهای آن، ارتباط آن با ناخودآگاه، موتیف تلمیحی و ... به طور کامل بررسی شده است. در فصل دوم نسبت ویژگیهای هنری شعر شاعران با موتیفهای تلمیحی قرآنی تحلیل شده است. فصل سوم به کارکردهای معنایی موتیفهای تلمیحی قرآنی در غزل سه شاعر به طور مستقل پرداخته و در فصل چهارم این کارکردها در شعر شاعران مذکور مقایسه شده است. در بخش دوم تمامی موتیفهای تلمیحی قرآنی سه شاعر مبتنی بر قصص قرآن بصورت الفبایی تدوین شده است. نگاه این شاعران به موتیفهای قرآنی، نگاه تلمیحی صرف نیست و هر یک از این شاعران بسته به مقصودی که در ذهن دارند، آگاهانه یا ناخودآگاه در جهت بیان اندیشه های خود از این موتیفها استفاده می کند. نگاه مولوی به موتیفها نگاهی عرفانی است. او هر یک از شخصیتهای قرآنی و حوادث زندگی آنان را به صورت نمادین در جهت بیان اندیشه های خود به-کار گرفته است. سعدی شاعر عشق و زندگی است. او موتیفهای قرآنی خود را در همین راستا برای بیان احوال شخصی خود در موضوع عشق(انسانی و گاه آسمانی) به کار می گیرد و از این جهت نگاه او به موتیفهای قرآنی با مولانا تفاوت اساسی دارد. حافظ نیز تلفیقی از دیدگاه سعدی و مولوی را در موتیفهای قرآنی مدنظر قرار داده است. او به موتیفهای خود نگاه چندجانبه و منشورگونه دارد؛ گاهی او را در کسوت عاشق می بینیم و گاه عارف. زمانی او منتقد اجتماعی است و اندیشه اش را با طنزی تلخ بیان می کند و گاه نیز به اقتضای شرایط، او را شاعری مداح خواهیم یافت که این امر نشان از اثرپذیری او از اوضاع روزگار خود دارد. واژگان کلیدی: غزل مولوی، سعدی و حافظ، موتیفهای تلمیحی قرآنی، کارکردهای معنایی، اندیشه های شاعران.

این پژوهش در نظر دارد که به بررسی ریشه های باور و فرهنگ عامه در زمینه ی عجایب المخلوقات، موجوداتی نظیر جنیان که قرآن به ماهیت وجودی آنها استناد کرده است و در روایات نیز از آن یاد شده است، بپردازد. دراین پژوهش چگونگی به تصویر کشیده شدن موجودات فوق، توسط هنرمندان هنرهای کاربردی و تجسمی، به خصوص در زمان قاجار مورد بررسی قرار گرفته شده است. تصاویری که تصوّر مردم از این موجودات بوده و باور عامه از آن ها را به نمایش می گذارد در میان کتب مصور چاپ شده به شیوه ی چاپ سنگی در دوران قاجار، عجایب المخلوقات قزوینی جایگاهی ویژه دارد که از بین سایر نسخ مصور، انتخاب و مورد تحلیل تصویری قرار گرفته است. واژگان کلیدی: جن، پری، فرهنگ عامه، دوره ی قاجار، عجایب المخلوقات

به موجب قانون، احکام صادره از محاکم به دو روش عادی (واخواهی وتجدید نظرخواهی) و فوق العاده (فرجام، اعاده دادرسی و اعتراض ثالث)، قابل اعتراض می باشند. درقانون آئین دادرسی مدنی در مواد 306 و347 آثار واخواهی و تجدیدنظر، مواد 386و389 در آثار فرجام خواهی، ماده 437 آثار اعاده دادرسی و ماده424 آثار اعتراض ثالث بر اجرای حکم بیان شده است. این شکایت ها بعضا، اثرتوقیفی بر اجرای حکم دارند ومانع اجرای حکم می شوند و گاهی هم تأثیری براجرای حکم ندارند. در این پایان نامه با بررسی آثار مذکور و تبیین میزان اثرگذاری هریک ازآنها بر اجرای حکم و مقایسه و ارزیابی آثار با یکدیگر؛ وجوه افتراق و اشتراک آنها بیان خواهد شد و درنهایت با درجه بندی آثار شکایات براجرای حکم؛ نتیجه می گیریم که، قانون گذار در طرق مختلف شکایت از احکام، رویکرد متفاوتی با حقوق اصحاب دعوا داشته؛ که شاید، بعضاً توجیهی هم برآن مترتب نباشد.

نماد یکی از آرایه های ادبی است. ویژگی بارز نماد، ابهام، عدم صراحت، غیر مشروح و غیر مستقیم بودن معنی و مفهوم آن است، به این معنا که مراد و مقصود نهایی در زبان نمادین ظاهر نیست، بلکه فراتر و عمیق تر از ظاهر آن است. در شعر معاصر ایران به دلایل متعددی به نماد توجه شده است، سپهری از شاعران معاصر است که برای بیان اندیشه های عرفانی خود، از زبان نمادین بهره برده و همین امر یکی از رازهای پیچیدگی و ابهام شعر اوست. هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل حوزه مفهومی نمادهای شعر سپهری است و به این منظور، این پایان نامه در چهار بخش تنظیم شده است: بخش اول شامل دو فصل است که در آن، به کلیات، احوال، آثار، زندگی، عرفان سپهری، نماد پردازی در دوران معاصر، مکتب سمبلسیم، خاستگاه و پیشوایان آن به طور خلاصه پرداخته شده است؛ بخش دوم، عناصر طبیعت در سه فصل تقسیم بندی شده است که نمادهای حیوانات (چهارپایان، پرندگان، خزندگان، آبزیان، حشرات)، گیاهان (درختان، گل ها، گیاهان، میوه ها) و نمادهای سایر عناصر طبیعت (نمادهایی که قابلیت تقسیم بندی در ذیل عنوان های ذکر شده را ندارند)، در آن توضیح داده شده اند؛ در بخش سوم طی دو فصل، نمادهای شخصیت ها و نمادهای رنگ ها؛ و در بخش چهارم نیز، در دو فصل، نمادهای ابداعی و نمادهای غیر شخصی شاعر بررسی شده اند. این نمادها اغلب برگرفته از عقاید و اندیشه های عرفانی، فلسفی و به ندرت اجتماعی سپهری است. فرهنگ های مختلف ایران، چین باستان، مسیحیت، یهود و بخصوص بودایی بر شعر و نمادهای شعری او اثر داشته است و باعث شکل گیری نگاه عارفانه او به هستی شده است.

موتیف از اصطلاحات رایج در حوزه ی هنر و ادبیات است و منظور از آن، عناصر تکرار شونده در اثر ادبی است که ویژگی هایی از قبیل تکرار شوندگی و معنی افزایی داشته باشند. یکی از عرصه های تجلی بن مایه های تکرار شونده در شعر فارسی، تصاویر شعری است و این تصاویر بیانگر رویکرد بلاغی و ترجمان ذهن و ضمیر شاعر به حساب می آیند. موضوع تحقیق حاضر بررسی موتیف های تصویری در غزل سعدی و حسین منزوی به عنوان سرآمدان غزل عاشقانه در عرصه ی ادب گذشته و معاصر فارسی است. غزل های ایشان نیز از میان آثارشان جلوه ی خاص دارد و عرصه مناسبی برای مطالعه ی موتیف ها است. روش این پژوهش به صورت کتابخانه ای می باشد. در این تحقیق تمام موتیف های تصویری چون تشبیهی، استعاری، کنایی، اسلوب معادله، تلمیحی و تمثیلی در غزل دو شاعر بررسی شده است. این پژوهش، بیانگر نقش اساسی تصاویر مکرر در شکل گیری غزل دو شاعر است. هر یک از شاعران به اقتضای دیدگاه شخصی و اوضاع زمانه ی خویش، به گونه ی خاصی از تصویر توجه بیشتری نشان داده اند. سعدی توجه ویژه ای به تشبیه داشته و منزوی علاقه مند به استفاده از استعاره بوده است. زمینه ی اصلی ایجاد تصاویر مکرر در غزل سعدی و حسین منزوی عشق است و تجلیّات عمده ی آن از رهگذر توصیف معشوق، اشتیاق عاشق و بیان احوال عاشق و معشوق صورت پذیرفته است.

انسان و شناخت ابعاد وجود او همواره در مرکز معارف بشری قرار داشته است و مکاتب و ادیان به فراخور بینش و غایت تعالیم خویش آرای گوناگونی در باب هستی و فلسف? وجود او عرضه داشته اند. پس از رنسانس نگاه به انسان دچار تغییر اساسی شد به گونه یی که منزلت انسان و شناخت زوایای پیدا و پنهان زندگی او بیش از پیش برجسته شد. یکی از زمینه های تجلی انسان و مفاهیم مرتبط با او ادبیات است و این امر در ادبیات معاصر با توجه به ورود اندیشه های جدید نمود بیشتری دارد. از میان معاصران محمدرضا شفیعی کدکنی (م. سرشک) شاعر و متفکر برجسته، دیدگاهی خاص نسبت به هستی، اجتماع و انسان دارد. در اندیش? او انسان محور هستی است و تمام امور عالم در نسبت با انسان سنجیده می شود. پژوهش حاضر عهده دار بررسی جایگاه و منزلت انسان و جلوه های حیات او در شعر شفیعی-کدکنی است. مباحث پایان نامه در دو بخش و نُه فصل تدوین شده است. بخش اول شامل کلیات تحقیق است و در آن جایگاه انسان در مکاتب و ادیان و دورنمایی از جریان های سیاسی و اجتماعی عصر حاضر و زندگی و اندیش? شفیعی کدکنی بررسی شده است. در بخش دوم که اصل پایان نامه را تشکیل می دهد انسان شعر م. سرشک بررسی شده است. مباحث اصلی این بخش عبارتند از: انسان اجتماعی که برجسته ترین بُعد شخصیتی انسان شعر اوست. انسان و طبیعت که دربرگیرند? حضور نمادین طبیعت در اندیش? انسانی شاعر است، رمزهای پایداری و جاودانگی که وجه نمادین و رمزگرایان? شعر شاعر در ارتباط با مفاهیم انسانی را دربرمی گیرد و در پایان بررسی کیفیت اندیش? انسانی شاعر، تأثیرپذیری شاعر از ادبیات جهانی و به طورکلی سیر اندیش? انسانی شاعر. انسان شعر شفیعی کدکنی انسانی اندیشمند و توانمند است که در تنهایی خویش می اندیشد و در جامع? بزرگ فریاد می زند، ریشه اش در اسطوره است و با حماسه پیوند می یابد چرا که اقتضای روزگار شاعر، وجود انسان حماسی است که علیه ظلم و استبداد بشورد. انسان شعر او در تاریخ جریان دارد. در بطن طبیعت می زید و در لباس برگ و درخت رخ می نماید. طبیعت ابزاری در دست شاعر است تا با بهره گیری از آن آراء و آرمان های بشری را مطرح کند. تمام عناصر شعر او به نوعی در خدمت انسان قرار دارد تا آنجا که می توان گفت بدون حضور انسان چیزی از شعر او برجای نمی ماند.

شناخت انسان به عنوان یکی از مجهولترین پدیده های هستی، همواره مورد توجه متفکران بوده است. ادبیات، به ویژه ادبیات معاصر،رساترین منادی جایگاه انسان و ارزشمندی صفات و نیازهای اوست. شعر معاصر بیانگر نگرش جدیدی به انسان بوده و از سوی شاعران و اندیشمندان بسیاری مورد توجه قرار گرفته است. احمد شاملو از جمله شاعرانی است که بیشترین التفات را به انسان و معرفی شاخصه ها و آلام وی داشته است، به گونه یی که می توان شعر شاملو را پرچمدار انسانیت در شعر معاصر دانست. در این پژوهش، جایگاه و منزلت انسان و جلوه های حیات او در شعر شاملو بررسی شده است. عمده مباحث مربوط به پایان نامه در دو بخش و نُه فصل تنظیم گردیده است. بخش اول در برگیرنده کلیات با عناوینی چون انسان در ادیان و مکاتب؛ زندگی، شعر و آثار شاملو و عوامل موثر بر شعر معاصر است. بخش دوم در شش فصل انسانِ شعر بامداد را تحت عناوینی همچون انسان و جلوه های حیات، انسان اسطوره یی، انسان حماسی، انسان و سرزمین، انسان و مدرنیته، انسان و پایداری بررسی کرده است. انسان شعر شاملو با اجتماع و مناسبات آن پیوند می خورد، انسانی مبارز، معترض و روشنفکر را به تصویر می کشد. عشق، عنصر تفکیک ناپذیرِ انسانِ شعر شاملو است و تحت تأثیر انگاره های اجتماعی وی، رنگ و بوی اجتماع و شاخصه های آنرا می گیرد. انسانِ شعرِ شاملو، مرگ اندیش است، مرگ را سکوت انسان از اندیشه می داند و شکستِ چنین مرگی را فتح زندگی. ریشه های انسانِ شعر شاملو در قلمرو وسیع اسطوره قوت یافته و سیمای آرمانی انسانِ وی در میان اسطوره های کهنِ جهان نمایانگر شده است. قهرمانانِ اسطوره یی او، همان انسان هایِ متعهدوآگاه معاصرِ وی اند که در لباس اساطیرکهن جهان ظاهر شده اند. انسانِ شعرِ شاملو تصویرگرِ حماسه هایِ روحِ انسان و انسان حماسیِ ایرانی، یونانی،...است. روحیه یی مبارز، معترض، آزادی خواه وسرکش دارد، پیوسته بر تیرگی ظلم و جور می شورد. انسانِ او در وهله اول سرزمین و وطنِ خود را دوست می دارد و بعد به جهان وطنی می رسد، چراکه در اندیشه وی، انسان مفهومی عام و فراگیر می یابد و جهان را خانه خود می داند. انسانِ شعرِ شاملو علی رغم آنکه از پشتوانه های فرهنگی و اندیشگی ایران بهره مند است اما تحت تأثیر فرهنگ اروپا به ویژه ادبیات آن، از شاخصه-های مدرنیته نیز بهره مند است. شاملو، رمز را همچون عناصر دیگر، در خدمتِ به تصویر کشیدنِ انسانِ مورد نظرش به کار بسته است. رمزهایی که انسان را در عرصه مبارزه، پایداری و شهادت معنا می دهند. شعر بامداد آیینه تمام نمای انسانی حقیقی در دنیایی حقیقی است که با تمام واقعیتهای تلخ و شیرین این جهان مناسبت می-یابد و بر بلندای شرافت انسانیِ خود پیروزمندانه می ایستد.

چکیده مهمترین شاهکارهای تجلید دوران اسلامی مربوط به دوره های تیموری و صفوی است و بیشتر تجلیدها و کتاب آرایی های مذکور در کتابخانه-کارگاههای سلطنتی انجام شده است؛ خوشنویسی، تصویرسازی، تذهیب، تشعیر، تجلید و فنون مرتبط با آن (حکاکی، ضربی، سوخت، معرق و لاکی) در کارگاه های مذکور توسط هنرمندان به نام آن دوران انجام می گرفت. با این که در ابتدای دوره ی تیموری، نقوش هندسی برای تصویر روی جلد بیشترین کاربرد را داشت اما به مرور نقوش گیاهی، حیوانی، تخیلی و همچنین نقوش انسانی به آن افزوده شد. باید یادآور شد تصاویر انسانی یاد شده با گرایش روزافزون به تولید جلدهای لاکی در دوره ی صفوی بیشتر شد. در رساله ی حاضر پس از بیان تاریخچه ای از تصویرسازی و جلدسازی دوران صفوی و تیموری به بررسی و مقایسه ی تطبیقی تصاویر روی جلد و داخل کتاب در این دوره های پرشکوه جلدسازی ایران پرداخته می شود. در نهایت نیز این نتیجه حاصل می گردد که فنون ظریف تر و پرکارتر تجلید (سوخت، حکاکی و معرق) بیشتر در دوره ی تیموری استفاده می شده است؛ اما به کارگیری فنونی که قابلیت بیشتری برای تولید انبوه داشته اند (ضربی و لاکی) و نیز سرعت اجرای آنها بالاتر بوده است بیشتر به دوره ی صفوی بازمی گردد؛ افزون بر این تصاویر روی جلد و داخل کتاب همواره از مکتب خاص دوران ساخت خود تبعیت می کردند، حتی اگر تصاویر داخل و بیرون کتاب به لحاظ ساختاری ارتباط مستقیمی با یکدیگر برقرار نمی کردند.

سابقه ی تصویرگری نسخه های خطی در ایران به دوران ساسانی و مکتب مانوی باز می گردد؛ از این دوران اثر مصوری باقی نمانده در حالی که تصاویر برخی آثار مانویان در دست است و تأثیر آن را بر مکاتب تصویرگری پس از اسلام می توان مشاهده کرد. در حقیقت هنر تصویر سازی دوره اسلامی تحت تأثیر هنر مانوی، بیزانس و چین شکل گرفت و با ویژگی های بومی درآمیخت و مکاتب تصویرگری در دوره های مختلف آفریده شد. شیوه ی تصویرسازی تا دوره قاجار تک نسخه ای بود اما در این دوره با ورود صنعت چاپ سنگی از اروپا به ایران هنر تصویرسازی دچار تغییرات اساسی گشت؛ باید اشاره کرد نخستین تصاویر چاپ شده برای کودکان عیدی سازی ها بودند که تا پیش از آن کودکان سهمی در آن نداشتند. تصویرگری کودکان در دهه های بعد به شکوفایی رسید. امروزه برخی تصویرگران کتاب کودک با الهام گرفتن از نقش مایه های کهن و تصویرگر ی مکاتب قدیمی و چاپ سنگی به خلق آثار نوین پرداخته اند. رساله ی پیش رو پس از بیان تاریخچه ی مختصری از مکاتب تصویرسازی ایران و بیان ویژگی ها و تأثیرپذیری ها از مکاتب پیشین به معرفی اجمالی سه هنرمند تصویرگر معاصر پرداخته است که در آثار خود از ویژگی های مکاتب تصویرگری قدیم و عناصر بومی بهره گرفته اند و در همین راستا برخی از مهمترین کتاب های ایشان بررسی شده و چگونگی تأثیرپذیری هنرمندان مذکور مورد تحلیل قرار گرفته است.

عوامل و عناصر بسیاری در شکل?گیری اثر تجسمی نقش دارند که برخی از آن?ها در طی مطالعات هنرمندان و پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته است؛ با این حال هنوز دانش نظری دربار? پدیده?های دیداری از توسع? کافی برخوردار نیست و هم?چنان لازم است اطلاعات پراکنده دربار? عوامل و عناصر دیداری فرآوری شده و به دانش نظری در حوز? مطالعات تصویر تبدیل شود. بخش کمتر شناخته شد? عوامل و عناصر موثر بر محتوای تصویر، تمهیدات تجسمی و مفاهیمی همچون: آرایه?های بصری، موقعیت فرضی بیننده و ... در تصویر هستند که معنای ضمنی و درون?مای? پیام را دگرگون می?کنند، اما هنوز اتفاق نظر بر سر قابلیت?های تأثیرگذاری آن?ها بر محتوای تصویر وجود ندارد. در این تحقیق به شیو? کتابخانه?ای به تشریح عوامل فوق که در ساخت و جهت?دهی مفاهیم ضمنی تصویرسازی دخالت می?کنند پرداخته می?شود و با مطالعه موردی چند اثر به شیو? استقرایی، کیفیت?های بصری مداخله کننده در دگرگونی محتوای تصویر را مورد بررسی قرار می?دهیم. در این مرحله با طبقه?بندی این عوامل، سعی می?شود چارچوبی تدوین گردد تا به مثابه معیار، راهنما و ابزار سنجش، پیام تصویری را دقیق تر تحلیل کند.

چکیده جامع? ایران در سده های هفتم و هشتم و در پیِ یورش مغولان و فرمانروایی اعقاب آنان بر این سرزمین دچار تغییر و تحولات اساسی شد. بازتاب این تحولات را می توان در خلال بسیاری از متون نظم و نثر آن روزگار بررسی کرد. از جمل? بهترین منابع و اسناد مطالعه در احوال اجتماع آن روزگار منظوم? جام جم اوحدی مراغه ای (م: 673 ه.ق) است که شاعر در آن تصویری روشن از اجتماع عصر خویش ترسیم کرده است. با مطالع? دقیق این منظومه می توان به بسیاری از مسائل اساسی اجتماع از قبیل؛ طبقات اجتماعی، روابط اجتماعی، شیو? ادار? اجتماع، شیو? زندگی مردم و نظایر آن پی برد. موضوع پژوهش حاضر بررسی سیمای اجتماع در این منظومه است که در سه فصل تدوین شده است. فصل اول شامل کلیات تحقیق است. فصل دوم مشتمل است بر زندگی و روزگار اوحدی و بررسی پیوند اجتماع و ادبیات. فصل سوم که قسمت اصلی و اعظم رساله را دربر می گیرد شامل بررسی اقشار اجتماعی در دور? شاعر است که در شش بخش تدوین شده است. بخش اول شامل بررسی سیمای حاکمان و کارگزاران چون شاه، وزیر، قاضی، سرهنگ و شحنه است. بخش دوم مشتمل است بر بررسی احوال اهل خانقاه و مکتب از قبیلِ فقیه، شیخ، حکیم، واعظ، رند و قلندر. بخش سوم به پیشه وران و ارباب مشاغل چون؛ برزگر، راوی، مطرب، کُناس و ... اختصاص دارد. بخش چهارم دربر گیرند? اقوامی چون ترک، کرد، رومی، هندو و ... است و در بخش پنجم این فصل نظام خانواده و روابط خانوادگی از نظر شاعر تبیین شده است. بخش ششم این فصل نیز شامل آیین ها و رسوم و باورهای اجتماع عصر اوحدی است. از مسائلی که در مثنوی جام جم توجّه شاعر را بیش از همه به خود معطوف کرده است، بحث اصلاح جامعه از طبق? حاکم و بالای جامعه است و شاعر اساس حکومت خوب را بر محور عدالت و حاکمان عادل می داند، اما از قاضیان و عاملان حکومت بسیار ناراضی است. به دلیل رواج عمومی عرفان و ظاهرگرایی عرفا به اهل خانقاه بدبین است اما به احوال مردم فرودست و صاحبان مشاغل بیش از همه پرداخته است و از آنها با احترام یاد کرده است و وجود آنها را بسیار ضروری دانسته است. او به خانواده و تربیت فرزندان و نیز به نحو? نگهداری از آنها و همچنین احترام به زن تأکید فراوان کرده است. در مجموع جام جم آین? تمام نمای اجتماع عصر شاعر و از ارزشمندترین اسناد مطالعه در جامع? ایران در قرن هشتم محسوب می شود.

از دیدگاه مولانا ، انسان اهل ،کسی است که فطرت الهی خود را از شائبه ی رذایل پاک نموده و فضایل اخلاقی را در وجود خود ثابت نموده است . مولانا لازمه ی اهلیّت را خالی شدن از صفاتی چون تکبّر ، بدخلقی ، قــیاس، عیب جویی ، ریا و ... می داند پس از این مرحله آراستگی به صفاتی چون تواضع ، مدارا ، صبر ، توبه و ... . از منظر مولانا ، انسان با فطرت پاک متولّد می شود ولی گروهی این فطرت پاک را با ناپاکی و زشتی آلوده کرده و در زمره ی نااهلان قرار می گیرند . مولانا هم چون پیر و مرشدی تلاش دارد با توصیف ویژگی های مثبت و منفی انسان ، بینش و آگاهی و قدرت تشخیصی به مخاطب خود بدهد که راه درست را برگزیند .

دوران قاجاریه عصر گسترش نقاشی دیواری و تزیینات معماری در خانه ها به عنوان یکی از عمده ترین راهبردهای شکل دادن به فضای معمارانه است.در شهر یزد نیز بواسطه تحولات اجتماعی و اقتصادی و گسترش تجارت طبقه ای از افراد متمول تحت تأثیر ارتباط با غرب تزیینات را در خانه های خود مورد استفاده قرار می دادند. خانه تاریخی ملک التجار به عنوان یکی از نفیس ترین خانه های یزد در این عصر در قلب بافت تاریخی و تجاری شهرحدود یکصد و چهل سال پیش در بازار پنجعلی و در دربندی به همین نام ساخته شده است.فضای داخلی این خانه پوشیده از تزیینات گچبری، آیینه کاری و نقاشی های گل و مرغ روی گچ است. این پژوهش با هدف بیان ویژگی های نقوش تزیینی وارتباط آن با فضای معماری وبررسی تشابهات در طراحی ،ترکیب بندی ،رنگبندی با بهره گیری از روش توصیفی –تحلیلی ومطالعه میدانی وکتابخانه ای به تجزیه وتحلیل کیفی تزیینات داخل خانه پرداخته شده است. نتایج حاکی ازاین است،دگردیسی بافت اجتماعی وشکل گیری طبقه تجار که به نوعی تغییر در ساختار زیبایی شناسی می انجامد.دلایل پیدایش این هنرها گرایش به هنر غربی بوده وخانه ملک التجار به شیوه نقاشی مکتب شیراز انجام شده هر یک از تزیینات به گونه ای هماهنگ در کنار یکدیگر قرار گرفتند.فضاهای وحدت یافته وموزون ،رعایت تناسبات ،تعادل وتقارن وبهره گیری از چیدمان درست در تزیینات خانه شرایطی را مهیا کرده است که زیبایی به این خانه راه یابد.

جبرئیل در قرآن کریم رساننده وحی الهی به پیامبر اکرم است و مقام فرشته پیام رسان را دارد. با توجه به نقش جبرئیل و فرازهایی از سوره نور در قرآن کریم سهروردی عارف و فیلسوف مسلمان قرن پنجم در داستانی تحت عنوان آواز پر جبرئیل همه کائنات را زائیده پر چپ و راست وسیاه سفید جبرئیل معرفی می نماید وبا دیدگاه رمزی به تصویر سازی ذهنی این مضمون پرداخته است . صور خیال یا تصویر در شعر فارسی تصویری است که به کمک کلمات ساخته می شود و یک توصیف و یا استعاره و تمثیل قدرت آن را دارند که تصاویربدیعی درذهن مخاطب بیا فریند . تبدیل این صورذهنی وکلامی به صورتصویری درذهن تصویرگر و نقاش صورت می گیرد. خیال یا تصویردرتصویر سازی و نقاشی ، در قالب فرم و رنگ بر پهنه دو بعدی بوم یا کاغذ ترسیم میشود و تصاویر توسط تصویر گر از صورت خیالی به شکل عینی در می آید . در تصویر سازی آواز پر جبرئیل پرداخت به عالم سایه ها وعالم مثال موجود در عرفان اسلامی .. بهره گیری از دنیای مثالی نگارگری ایرانی ، و توجه خاص به عناصر تصویری موجود در نقش و نگاره های هنرتصویری دوره سلجوقیان وهمچنین المانهای تصویری زرتشتی و ساسانی جهت خلق اثری فاخر مثمر ثمر خواهد بود . بهره گیری از قابلیت بصری خوشنویسی اسلامی که در اصل تصویر کلام است و تلفیق آن با عناصر تصویری سایه وار و ترانسپرنسی تصویر گر را در ارائه اثری در خور توجه یاری می رساند.. برگردان و تفسیر تصویری یک متن رمزی به دلیل نبود مصداق عینی عناصر رمزی دراین عالم .. تصویر گری این اثر را با مشکل مواجه می نماید اما توجه به تعاریف عالم ماوراء وعالم مثال توسط سهروردی و همچنین انتزاع آمیخته با حال و هوای نگار گری ایرانی به تصویر گری داستان آواز پر جبرئیل کمک می نماید .

در دنیایی که در زمان حال در آن زندگی می کنیم انسان امروزی در روزگار دانش به سر می برد و خردگرایی دانشورانه بر ذهن و اندیشه اش چیره شده است. او نسبت به هویت فرهنگی اش بی تفاوت شده و از اهمیت اسطوره ها که همانا می توانند رویکردی نو را نسبت به مسائل زندگی اش نشان دهند به دور مانده است. اگر بیشتر به اسطوره ها بیاندیشیم و ریشه های فرهنگی و اجتماعی آنها را بیابیم متوجه خواهیم شد که این ریشه های مهم چه تاثیرات قابل توجهی در ساختن هویتمان دارند. اگر از زندگی ماشینی و مدرن خود کمی دور شویم درمی یابیم که از بسیاری از ارزش های انسانی و مفاهیم عمیق سرشت خود دور شده ایم. این پژوهش در راستای دستیابی به ارزشهای فرهنگی و انسانی انجام گرفته و بطور کلی پیدایش اسطوره و شناخت آن به انسان امروزی که از ارزش های خود دور شده است و غنی کردن بار آموزشی و فرهنگی برای انتقال مفاهیم اسطوره و نشان دادن ارزش های عمیق و واقعی یک اسطوره به واسطه فنون انیمیشن. در این باب تولید و ارائه فرم ها و بهره گیری از گرافیک تاثیر گذار انیمیشن که تاثیرات آنی و فراموش نشدنی دارد و قادر است مرزهای زبانی را در نوردد ضروری می باشد. با توجه به این که رسانه انیمیشن فرم های دلپذیری را در اختیار ما قرار می دهد می توان با استفاده از آن اسطوره ها را زنده نگه داشت و کمک بسزایی در پیشرفت علمی و فرهنگی مان انجام دهیم.

در این رساله به تاریخچه پوستر، سینما، دفاع مقدس و بررسی سیر تحول پوسترهای سینمایی نگاهی کلی داشته و به تجزیه و بیان تصویری پوسترهای سینمای جنگ ابراهیم حاتمی کیا پرداخته است. هدف از این رساله بررسی و تحلیل کیفیت پوسترهای سینمای دفاع مقدس برگرفته از آثار سینمایی ابراهیم حاتمی کیا، با استفاده از عناصر بصری بود. مطالب این رساله با استفاده از منابع کتابخانه ای، مقالات، مجلات و سایت های اینترنتی گردآوری شد. با بررسی های صورت گرفته بر روی این منابع دریافتیم که پوستر به عنوان وسیله ای ارتباطی با توجه به کارکرد اجتماعی دارای ارزش های فرهنگی و هنری فراوانی می باشد که با بررسی این ارزش ها می توان بخشی از فرهنگ و هنر جامعه را مورد بررسی قرار داد. در پوسترهای حاتمی کیا ما شاهد استفاده ی بیش از حد از عکس و کم رنگ شدن نوشتار هستیم و هنرمندان طراح تنها با ایجاد ترکیب بندی های مناسب و بدون توجه به موضوع، آثارشان را خلق می کردند. هنرمندان به اجرای تکنیک هایی روی آوردند که عناوین خوانایی ممکن و لازم را داشته باشند تا بتوانند ارتباط کافی را با مخاطب برقرار کنند. در نهایت می توان گفت در موج جدید توجه بیشتر طراحان به فرم است تا نوشته.

تصویرگری به عنوان هنری متکی به ادبیات و متن، دارای عناصرِ بسیاری است که آن را با هنر داستان پردازی مرتبط و مشابه می سازد. یکی از این عوامل شخصیت پردازی است. ساخت شخصیت¬هایی که شخصیت های داستان را نمایندگی کنند یکی از مهمترین ارکان تصویرسازی داستان به شمار می رود. این رکن در تصویرسازی به صورت نظری و تئوریک کمتر مورد توجه قرار گرفته است، در حالی که شخصیت در داستان به عنوان مهم ترین رکن داستان تحلیل و ارزیابی می شود. این تحقیق تلاش دارد تا با کنار هم قرار دادن برخی مفاهیم مشترک در حیطه ها ی داستان و تصویرسازی به تعریف و تحلیلی از شخصیت پردازی در تصویرسازی و شیوه های آن دست یابد. مجموعه ای از غنی ترین و ارزشمندترین داستان های فارسی، داستان های شاهنامه ی فردوسی هستند که به عنوان نمونه هایی بسیار قدرتمند در شخصیت پردازی و ساخت شخصیت های ماندگار در فرهنگ و ادبیات ایران همواره مورد توجه بوده اند و در ادوار گوناگون توسط تصویرگران مصور شده اند. یکی از بهترین و همین طور اولین نمونه های مصور شاهنامه، شاهنامه ی بزرگ ایلخانی است که با ویژگی های منحصر به فردش یکی از مهمترین میراث برجای مانده از تلاش برای مصور ساختن شاهنامه است. بررسی خوانش و برداشت هنرمندان دوره ی ایلخانی از شخصیت های شاهنامه، رویکرد سفارش دهندگان مجموعه و همین طور عوامل تاریخی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و تأثیر آن ها بر شکل تصویری شخصیت های داستانی شاهنامه ی بزرگ ایلخانی و میزان پایبندی شان به توصیفات متن از جمله اهداف این تحقیق هستند.

قدرت بی نهایت بیانگر دست در هنر، می تواند مستقیما عواطف شخصی و روحی را علاوه بر ارزش های جمال شناختی و صوری اثر، بیان دارد. دست می تواند به عنوان نماد، پیام خود را انتقال دهد و این وجهه نمادین با تکرار جزئیات آن در اثر هنری ادامه می یابد. نمادگونگی فرم دست ها در آثار نقاشی، چه مذهبی و چه غیر مذهبی، دارای حالت یکسان و مفهومی مشابه اند ولیکن، از سالهای آغازین مسیحیت تا به دوران رنسانس، گاه با وجهی ملکوتی وگاهی با تناسبات کاملاً زمینی اجرا می شدند. هدف از این پژوهش، مطالعه ای بر فرم و حالات مختلف دست و بررسی جایگاه نمادین آن در آثار نقاشی غرب، در سال های آغازین مسیحیت تا اواخر قرن شانزدهم می باشد. در این اثنا با تعریف نماد ، سعی در بازشناسی فرم دست در آثار و نیز روایت گونگی و حس دراماتیک آن در فرهنگ، سنت و نهایتاً هنر این دوران شده است. وجه حرکتی، نمادین و روانی دست، اساس بررسی در این پایان نامه خواهد بود که در کنار آن فرم، ارزش بصری، تناسب و ترکیب بندی نیز در نظر می آیند. حاصل این نگرش، هنری است که در ابتدا فاقد شخصیت فردی و مقید به سنت بود تا افکار و نظرات علمای الهی را به زبان هنر برگرداند، که در این راه، به حدی از تغییر پیش می رود که در دوران رنسانس کاملا زمینی شده و حتی خدا را در قالب انسانی که آفرینش را توسط انگشتان دستش انجام می دهد، می رساند. این پایان نامه با روش ، توصیفی- تحلیلی و شیوه دستیابی به اطلاعات و گردآوری داده ها و تصاویر بر اساس مطالعه منابع کتابخانه ای فارسی و لاتین، مقالات ، پایگاه های اینترنتی و پایان نامه ها، صورت گرفته است.

تجربیات و تاریخ هر ملتی فرهنگ و تمدن آن ملت را در آینده می سازد. تاریخ همیشه به ما درس می دهد. آینده هر تمدنی ریشه در تاریخ و گذشته ی آن دارد، جوامع متمدن امروزی برخاسته از بستر تاریخ غنی و متمدن آن جامعه می باشند. نقش رسانه ها در شکل گیری جوامع مدنی همیشه پر رنگ است. وجود اولین چاپارها برای رساندن نامه های مهم حکومتی ایجاد راه ابریشم برای برقراری ارتباط در تمدن های باستان، تجارت و مبادله معلومات و فرهنگی از طریق راههای زمینی و دریایی نشانه تاریخ غنی و متمدن سرزمین ماست. آنچه که امروز نیز برای پیشرفت هر جامعه ای لازم و ضروری است توانایی تعامل و برقراری ارتباط می باشد که این امر بوسیله رسانه ها ممکن شده است. رسانه های فنی از زمانی که شکل گرفته اند تا به امروز شامل تغییرات و پیشرفت هایی شده اند، اشکال گوناگونی پیدا کرده اند و تنوع زیادی پیدا کرده اند. نگارنده قصد دارد در این پژوهش ابتدا با نگاهی تاریخی به رسانه ها انواع آن را در زمینه هنرهای تجسمی مورد بررسی قرار دهد و ارکان اصلی رسانه های فنی را با اتکا به تئوری های پژوهشگرانی مثل آستین، مایکل مان، ماکس وبر، بودلر و مارکس و ... توضیح داده، و بخشهای مختلف این تئوری ها را بیان نماید. این پایان نامه ابتدا با نگاهی تاریخی به صنعت چاپ که تاریخچه آغاز رسانه های فنی است شروع می شود سپس توضیحاتی درباره رسانه های ارتباطی می دهد. اینکه رسانه های فنی خاصیت بازساخت پذیری دارند یعنی قابلیت کپی شدن و تکثیر را دارا هستند. همچنین در این رساله به قانون کپی رایت در خصوص رسانه های فنی پرداخته می شود و سپس ارزش آثار اصیل که قابلیت تکثیر ندارند بیان می گردد. بعد از این بحث های مقدماتی به مهمترین خاصیت رسانه های فنی اشاره می گردد که سفر در زمان و مکان می باشد، و در نهایت به توانایی های لازم برایرمزگذاری و رمزیابی رسانه ها توسط افراد جامعه پر داخته می شود. اشکال نمادین را نام می بریم و فرآیند تملک این اشکال در قالب رسانه ای و پس از توضیحات اختصاصی دیگری نظیر ایجاد کنش از راه دور توسط رسانه های فنی،این قسمت با یک جمع بندی کلی به پایان می رسد. بخش های بعدی این تحقیق حالتی تخصصی تر می گیرد و با توجه به بستری که درابتدای پایان نامه آورده شده است به جنبه هنری رسانه ها پرداخته می شود و با یک نگاه تاریخی به هنر های چند رسانه ای بحث را با آثار دیجیتالی و ویژگی های آثار تجسمی دیجیتالی به پایان می رسانیم. در نهایت با نقد و بررسی مطالب ارائه شده و نتیجه گیری پژوهش را به پایان می بریم.

مفهوم نفع عمومی یکی از مهمترین مفاهیم در حقوق عمومی و اساسی کشورهای جهان است . حتی در تاریخ یونان و روم باستان نیز این مفهوم مطرح بوده و کاربرد داشته است . تعاریف و تحلیل های گسترده و گوناگونی از این مفهوم در تاریخ اندیشه سیاسی غرب و اسلام به ویژه در مذهب شیعه صورت گرفته است . اما می توان گفت در حقوق عمومی مدرن و معاصر ، منافع عمومی به معنی مشارکت آزاد و برابر مردم یک کشور در ایجاد و اداره دمکراتیک جامعه سازمان یافته سیاسی (دولت)، برای تحقق منافع عمومی ، و خیر مشترک می باشد. به ترتیبی دمکراسی عبارت از حکومت مردم بر مردم برای مردم و برای تامین منافع عمومی می باشد.عموماً چنین می انگارند نفع عمومی و امر عمومی یکی از مهمترین مفاهیم مرتبط با دولت دمکراتیک است که مرجع و مسئول تشخیص و تحقق خیر عمومی است ، چونکه دولت برنامه تحقق خیر عمومی است. بررسی نظریه های مختلف منافع عمومی در حقوق عمومی و اندیشه سیاسی غرب و شناخت مبانی و ضوابط و مراجع تشخیص آنها و تحقیق پیرامون نظریه و مفهوم مصلحت عمومی در فقه شیعه ، و آشنایی با تفاوت های محتوایی و کاربردی این نظریه ها با همدیگر و شناخت میزان تأثیر پذیری نهادهای حکومتی در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران از نظریه های دینی و غیر دینی مذکور ، هدف تحقیق حاضر می باشد. کلمات کلیدی : منافع عمومی ، خیر عمومی ، پراگماتیسم و مصلحت عملی ، مصلحت نظام ، مصالح فقهی ، مصالح عرفی ، عدالت و مصلحت ، حق و مصلحت ، خرد جمعی ، عقلانیت و منافع عمومی، دولت و مصلحت.

کاوش های تپه های باستانی نیشابور منجر به کشف حجم عظیمی از آثار اسلامی شد، که نمایانگر غنای فرهنگی این تمدن است. نقوش منقور بر آثار کشف شده در واقع زبان تصویری هستند که می توانند در بر دارنده ی مفاهیم اعتقادی، آداب و رسوم و ترجمان محیط زیست مردمان این منطقه باشند. از آنجائی که اطلاعات کنونی پیرامون این تمدن ناچیز می باشد، این رساله با نام بررسی مفاهیم نمادین نقوش گیاهی در تپه های باستانی نیشابور است، تا گوشه ای هر چند کوچک از این تمدن غنی را بازنمایاند. از این رو با محدود کردن گستره پژوهش به نقوش گیاهی ابتدا به شناسایی و معرفی این نقوش در آثارمکشوفه، تطابق با گونه های مشابه در دوران گذشته و شناخت مفاهیم پنهان آنها سعی در شناساندن هر چه بهتر این نقوش دارد، حاصل این پژوهش، نقوش گیاهی شکل گرفته بر آثار مکشوفه از تپه های باستانی نیشابور استمرار همان نقوش گیاهی دوره ساسانی در دوره اسلامی است، که این بار در فضایی متعالی و معنوی به پشتوانه اندیشه دینی و اهتمام به ظرفیت های مدنی و فرهنگ بومی ایران احیاء شده است. روش تنظیم مطالب توصیفی، تحلیلی و تاریخی و شیوه گردآوری مطالب و داده ها کتابخانه ای است.

چکیده در این پایان نامه برای انسجام مطالب ارائه شده در خصوص تأثیر تفکرات اجتماعی پس از جنگ بر آثار آلبرتو جاکومتی، به بررسی جنگ در نیمه دوم قرن بیستم پرداخته شده و در مسیر رسیدن به این مقصود پس از توضیح کوتاهی درباره جنگ و معرفی هنرمندان متأثر از آن، شرایط کلی و وضعیت متفاوت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی اروپا پس از جنگ دوم جهانی به طور کامل بسط و شرح داده شد و چگونگی تأثیر آن بر آثار آلبرتو جاکومتی بررسی گردید.

هدف پژوهش حاضرتبیین رابطه نظام 5s با رضایت شغلی و بهره وری کارکنان پالایشگاه شیراز می باشد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری پژوهش که بالغ بر300 نفراز کارکنان پالایشگاه شیراز می باشد. محقق در پژوهش حاضر از میان کارمندان تعداد 169 نفر را به عنوان حجم نمونه تعیین، وپرسشنامه ها را بر اساس نمونه گیری طبقه بندی متناسب و سپس به صورت تصادفی ساده (در دسترس) بین افراد جامعه توزیع کرده است.?ابزار اندازه گیری در این تحقیق شامل سه پرسشنامه 5s، پرسشنامه رضایت شغلی اسمیت، پرسشنامه بهره وری گلد اسمیت بوده است. جهت تجزیه و تحلیل از روشهای آمار توصیفی(میانگین و انحراف استاندارد) و در سطح آمار استنباطی از آزمون همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. که نتایج تحقیق نشان داد بین نظام آراستگی با رضایت شغلی و بهره وری کارکنان رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد، بین مولفه های نظم و ترتیب و پاکیزه سازی با رضایت شغلی رابطه مستقیم و معناداری وجود داردوبین ابعاد نظام آراستگی با بهره وری کارکنان رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.همچنین مولفه های نظام آراستگی سهم معنی داری در پیش بینی رضایت شغلی کارمندان نداردولی ساماندهی پیش بینی کننده ی مثبت و معنادار بهره وری است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

بررسی نحوه ی کاربرد تمثیل در قصاید خاقانی توسط فرشته محمدزاده تمثیل یکی از اصطلاحات پر سابقه، گسترده و پرکاربرد در میان شاعران است. به طوری که بسیاری از شاعران در دوره های مختلف شعر فارسی، بیش و کم آن را به کار برده و آن را به عنوان وسیله ای برای محسوس کردن و قابل درک نمودن اندیشه ها و سخنان خود قرار داده اند. یکی از شعرای توانای زبان فارسی که به شیوه ای بسیار هنرمندانه،این اصطلاح را استعمال نموده و تمثیلات فراوانی را در اشعار خویش آورده ، خاقانی شروانی است. بنابراین نگارنده در این رساله، قصاید خاقانی را از نظر تمثیل مورد بررسی قرار داده و ابیاتی که خاقانی در آنها تمثیل را به کار برده استخراج نموده است. این رساله مشتمل بر چهار فصل است و فصلهای سوم و چهارم خود دارای دو بخش می باشد. فصل اول اختصاص به مقدمه، اهداف، فرضیه ها و روش پژوهش دارد. در فصل دوم به پیشینه ی تمثیل و ذکر انواع آن پرداخته شده و تأثیر وزن و بحر در میزان تمثیل پردازی خاقانی بررسی شده است. فصل سوم به دو بخش تقسیم شده است: در بخش اول به اختصار به شرح حال، زندگی و جایگاه ادبی خاقانی، پرداخته و در بخش دوم نحوه ی بهره مندی شاعران در دوره های مختلف شعر فارسی از تمثیل بررسی شده است. فصل چهارم _که اساس کار ماست_ نیز دارای دو بخش می باشد. در بخش اول اهداف و مقاصد خاقانی از کاربرد تمثیل بیان شده و در بخش دوم عناصر به کار رفته در تمثیلهای دیوان قصاید خاقانی با ذکر شواهد متعدد بیان شده است و در پایان به این نتیجه رسیده ایم که خاقانی برای بیان اهداف و اغراض متنوع خود به تمثیل پردازی نگاهی ویژه دارد و از عناصر متعددی در تمثیل پردازی خود سود جسته است. برای آگاهی بیشتر جدول ها و نمودارهای فراوانی مربوط به اهداف و مقاصد و عناصر به کار رفته در تمثیلها آورده شده است. واژه های کلیدی: تمثیل، خاقانی، قصاید، اهداف، عناصر

زندان نامه؛ بیان حال و شکوه و فغان شاعر در سوگ آزادی خویش و به عبارتی دیگر، آیینه ی تمام نمای روزگار اختناق و افشاگر روزهای تلخ اسیری شاعر است. در زندان نامه، شاعر با سخنان تلخ و غم آمیز خود، از ستم حاکمان خودکامه و امرای بدطینت، ناله و شکایت سر می دهد. این نوع ادبی را می توان خالص ترین وصمیمانه ترین نوع شعر دانست؛ زیرا از عواطف و احساسات پاک شاعری دردمند و دل سوخته، سرچشمه می گیرد. در طول تاریخ ادبیّات فارسی وعربی، شاعران بسیاری به دلایل مختلف به زندان رفته اند و طعم حبس و اسارت را چشیده اند و با قدرت بیان، به ثبت لحظه های سخت و اندوهبار خویش پرداخته اند. دراین پژوهش، زندان نامه های فارسی و عربی با دید تطبیقی، از جهات گوناگون بررسی شده است. نگارنده در این پژوهش؛ ضمن پرداختن به موضوع ادبیّات تطبیقی، به بررسی، تطبیق و تحلیل زندان نامه های فارسی و عربی، جهت آشکار نمودن وجوه تشابه و افتراق آن ها پرداخته است. سپس دو شاعر سرآمد این نوع ادبی را (مسعود سعد سلمان و ابوفراس حمدانی) از جوانب مختلف با هم مقایسه کرده است.