نام پژوهشگر: مرتضی فرشته نژاد

طرح مرمت و احیاء کاروانسرای گدوک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده حفاظت، مرمت اشیاء و ابنیه تاریخی 1391
  امین محمدی گل افشانی   مرتضی فرشته نژاد

اقامتگاه های بین راهی علاوه بر ارزش سکونتی و هنری، از دیدگاه مسایل اجتماعی و فرهنگی نیز حایز اهمیت می باشند. کاروانسراها در طول زمان و بر حسب نیازهای محیطی و ضرورت اجتماعی شان موقعیتی فراتر از یک توقفگاه یا منزلگاه یافته اند. در دوره صفویه احداث کاروانسراها بیشتر رایج شد به طوری که شاه عباس صفوی به نقل از منابع آن دوره 999 کاروانسرا را در مسیرهای خاص به وجود آورد . کاروانسرای گدوک به عنوان یک کاروانسرای برون شهری کوهستانی در منطقه مازندران نمونه ای شاخص به حساب می آید. به علت تخریب های گسترده در بنا به دلیل کهولت مصالح و مخاطرات طبیعی و همچنین آسیب های انسانی که باعث از بین رفتن قسمت هایی از بنا وایجاد الحاقات در آن شده است در این طرح سعی بر آن شده تا به درک و شناخت مدلی از کاروانسراهای کوهستانی و آسیب شناسی عارضه های ایجاد شده و درمانهای مناسب برای آنها در بنا رسید و در پایان روشهایی برای احیاء و زنده نگهداشتن و فعال بودن بنا به همراه حفظ تمامیت و موجودیت بنا بر پایه اصول حفاظت و مرمت ارائه شد. بدین منظور از روش های کتابخانه ای و مطالعات میدانی در جهت جمع آوری اطلاعات و تجزیه تحلیل کیفی آنها استفاده شد . با تکیه به نتایج به دست آمده می توان این نتایج را الگویی برای احیای بناهای مشابه و توجه بیشتر به کاروانسراهای برون شهری و به جریان انداختن زندگی مجدد در آنها و همچنین باعث رونق بیشتر کاربری های مرتبط با گردشگری در مسیرهای ارتباطی دانست.

طرح مرمت و احیای خانه تاریخی شریف بندرعباس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنر 1389
  لاله حسین پور اصطهباناتی   مرتضی فرشته نژاد

خانه تاریخی شریف واقع در محله شهناز شهر بندرعباس یکی از چند واحد مسکونی باقیمانده این شهر است که ارزش ها و ویژگی های معماری بومی خود را بویژه در فرم پلان، مصالح و فضاسازی معماری حفظ نموده است، ملات بکار رفته در ساخت بنا با استفاده از تکنیک ها و مصالح بوم آورد محلی در نوع خود خاص می باشد که به وفور در نمای خارجی بناهای حاشیه¬ی خلیج فارس استفاده شده است. متاسفانه در حال حاضر این خانه و سایر خانه های مشابه بدنبال متروک و خالی از سکنه شدن بصورت کاملا مخروبه یا نیمه مخروبه درآمده اند و در آستانه نابودی کامل قرار گرفته اند. از آنجا که این نمونه ها آخرین نمونه های معماری بومی بندرعباس در نوع خود می باشند توجه بیش از پیش را می طلبد تا بتوان ردپائی از آنها را برای نسل های بعد باقی گذاشت. تا کنون تحقیقات کامل و جامعی در این خصوص و در یک نگاه کل نگر به مساکن این خطه از خلیج فارس (حاشیه بندر عباس) صورت نگرفته است که این موارد باعث شده است نگارنده به عنوان یک مساله مهم به آن بپردازد و با تهیه طرح مرمت و احیای خانه تاریخی شریف با توجه به قابلیت¬های اثر و بررسی الحاقات اضافه شده در عرصه اثر (ساختمان جدید الاحداث محدوده جنوب غرب اثر) به ارائه راهکارهایی جهت حدف الحاقات و تجدید تمامیت معماری بنا و یکپارچگی اثر وتهیه طرح ساماندهی محوطه عرصه بنا بپردازد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش مورد کاوی می باشد و در آن سعی نگارنده بر این است تا از روش یافته اندوزی (روش گردآوری داده ها) بصورت کتابخانه ای ، میدانی، آزمایشگاهی و روش تجزیه و تحلیل بصورت توصیفی، تاریخی، تطبیقی و تحلیلی به نتایج مناسب جهت ارائه راهکارهایی به منظور طرح مرمت و احیاء و برگرداندن اصالت به اثر و حفظ موقعیت آن دست یابد.