گندم از مهمترین محصولات زراعی کشور بوده و تامین کننده اصلی جیره غذایی و قسمت اعظم پروتئین و کالری مورد نیاز جامعه می باشد. ازت از عناصر مهم و ضروری برای گندم است که از نظر تغذیه گیاهی به عنوان یک عنصر غذایی پر مصرف شناخته شده است. این عنصر در ساختمان اسیدهای آمینه و کلروفیل نقش بسیار مهمی دارد. اندازه ازت در اندام های گیاهی، بعد از کربن، اکسیژن و هیدروژن حداکثر بوده و همچنین نخستین عنصر غذایی است که کمبود آن در خاکهای مناطق خشک و نیمه خشک مطرح می شود. بدین جهت تامین ازت لازم برای تغذیه گندم از نظر زمان مصرف و مقدار مصرف آن به جهت نقشی که در افزایش عملکرد و کیفیت محصول دارد، اهمیت فراوانی داشته و رعایت مصرف بهینه آن به لحاظ اقتصادی و محیط زیست بسیار مهم می باشد. استفاده از دستگاه کلروفیل متر، روش جدیدی برای تسریع در انجام توصیه های کود ازت است. در شرایط موجود برای تعیین نیاز سرک کودهای ازته در محصولات زراعی، به یک فرآیند طولانی نیاز است ولی استفاده از این دستگاه باعث تسریع در تعیین کود ازته می شود. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح پایه کاملا تصادفی شامل شش تیمار ازت از منبع اوره (صفر، 50، 100، 150، 200، 250 کیلوگرم بر هکتار) در 9 تکرار در شرایط کنترل شده گلخانه ای انجام شد. از شروع رشد گیاه تا مرحله برداشت آزمایشهای ازت گیاه و خاک و نیترات گیاه و خاک صورت گرفت. همزمان با نمونه برداری و انجام این آزمایشات قرائت کلروفیل از برگها نیز صورت گرفت.قرائت با دستگاه کلروفیل مترروی اولین برگ تکامل یافته از بالای گیاه صورت گرفت و این قرائت باید در قسمت وسط پهنک یعنی در فاصله بین نوک برگ و یقه برگ باشد. نتایج تجزیه شیمیایی برگها و مقایسه آن با قرائت کلروفیل متر نشان می دهد که مقادیر مختلف کود ازته با درجه سبزینگی گندم همبستگی مثبت و معنی داری دارد. بهترین عدد کلروفیل متر جهت توصیه کودی در شرایط آزمایش انجام شده در مرحله ساقه دهی،48/5 می باشد. در این آزمایش بالاترین سطح عملکرد با به کار بردن 100 کیلوگرم بر هکتار کود ازته از منبع اوره ایجاد شد.

اساس توسعه کشاورزی دقیق علم بر خصوصیات خاک در هر نقطه و اعمال مدیریت ویژه می باشد. بنابراین، آگاهی از ساختار وابسنگی مکانی ویژگی های مختلف خاک وحد بحرانی عناصر غذایی در مزارع برای دستیابی به تولید بیشتر و مدیریت بهتر حائز اهمیت می باشد. زمین آمار یکی از روش هایی است که امروزه برای بررسی وضعیت پارامترهای خاک بکار می رود. در این تحقیق 188 نمونه خاک سطحی از شرق استان مازندران جمع آوری و متغیرهای اسیدیته (ph)، کربن آلی (oc)، کربنات کلسیم معادل (tnv)، فسفر (p)، پتاسیم (k)، آهن (fe)، منگنز (mn)، روی (zn)، مس (cu) و بافت خاک اندازه گیری گردید. همبستگی مکانی هر متغیر با واریوگرام مشخص و بهترین مدل برازش داده شده برای هر متغیر انتخاب شد. دامنه موثر برای متغیرهای ph، oc، tnv، p، k، fe، mn، zn، cu، clay، silt و sand به ترتیب 11، 58، 98، 26، 58، 5، 58، 40، 3، 24، 93 و 8 کیلومتر بدست آمد. با استفاده از روش های درون یابی،کریجینگ با/بدون متغیر کمکی، میانگین متحرک وزن دار (idw) و اسپلاین با استفاده از نرم افزارهای arcgis و gs+ درون یابی انجام و میزان دقت نقشه پراکنش این متغیرها به کمک معیارهای آماری دقت (mae) و انحراف (mbe) محاسبه گردید. برای کاربردی تر شدن نقشه های تولیدی براساس نیاز غذایی گیاه، از 29 مزرعه که حاوی غلظت های متفاوت zn بودند، نمونه خاک تهیه و کشت سویا (glycine max l.) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار (174 گلدان 5 کیلوگرمی) اجرا شد. فاکتور اول شامل دو سطح zn (0 و 10 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) و فاکتور دوم شامل 29 نوع خاک بود. پس از برداشت و تعیین عملکرد نسبی، حد بحرانی این عنصر برای عملکرد نسبی 95 درصد با روش کیت نلسون برابر1/4 میلی گرم بر کیلوگرم بدست آمد. با تعیین غلظت حد بحرانی zn در خاک های زراعی منطقه و استفاده از نقشه احتمال آن مشخص شد که حدود 80 درصد از اراضی منطقه دچار کمبود zn بودند. بنابراین، برای افزایش عملکرد کمی و کیفی سویا در خاک های زراعی منطقه، نیاز مبرم به مصرف کودهای محتوی zn می باشد. جهت تعیین دقیق حد بحرانی zn، انجام آزمایش مزرعه ای پیشنهاد می گردد.

چکیده ندارد.