چکیده : در این تحقیق کرم های خاکی قرمز (lumbricus rubellus; lumbricidae) به عنوان یک مدل جانوری در بررسی اثر استرس های فیزیکوشیمیایی مورد استفاده قرار گرفتند. کرم های خاکی از جهت فراوانی و دارا بودن سیستم ایمنی منحصر بفرد، به عنوان یکی از مناسب ترین مدل ها در تحقیقات ایمونوتاکسیکولوژی کاربرد فراوان دارند. در بدن کرم های خاکی خانواده لومبریسیده نوعی کمپلکس گلیــکولیپــوپروتـئینی با نام g-90 (در محدوده ی 70-20 کیلودالتون) وجود داشته که دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و نیز میتوتیک است. در این مطالعه، سولفات مس (ld50 = 150 mg/kg soil) با غلظت های 25 ، 50 و 100 میلی گرم در هر کیلوگرم خاک مصنوعی و میدان های الکتریکی با ولتاژهای12 ، 24 و 48 ولت و خشکی ( کم آبی با آبدهی روزانه 4،8و12 میلی لیتر) به عنوان استرسورهای فیزیکوشیمیایی، به مدت دو هفته مورد استفاده قرار گرفتند. آنالیز الگوی پروتئینی مایع سیلومی توسط روش الکتروفورز از نوع sds-page و توان آنتی اکسیدانی مایع سلومی کرم های خاکی قرمز توسط روش frap (سنجش قدرت آنتی اکسیدانی به کمک احیاء آهن فریک) به انجام رسیدند. نتایج حاصله از روش الکتروفورز (به کمک نرم افزار image j) در مقایسه با مارکرهای پروتئینی استاندارد نشان داد که، تقریبا در تمامی تیمارهای سولفات مس و میدان های الکتریکی باندهای پروتئینی موجود در محدوده ی 20 تا 70 کیلودالتون ژل های الکتروفورزی از رنگ و پهنای بیش تری نسبت به گروه کنترل برخوردار بودند. در آنالیز الگوی پروتئین های مایع سلومی کرم خاکی در شرایط استرس کم آبی، مشخص شد که بسیاری از باند های پروتئینی در مقایسه با گروه شاهد کاهش شده است. نتایج به دست آمده از روش frap نیز نشان داد که تیمارهای سولفات مس و میدان های الکتریکی به ترتیب به صورت وابسته به غلظت و شدت موجب افزایش توان آنتی اکسیدانی (افزایش میزان عددیfrap) در مایع سلومی کرم های خاکی قرمز می شوند. مقادیر frapمربوط به استرس خشکی تغییر معنی داری را نسبت به گروه شاهد نشان نداد. در مجموع، سولفات مس و میدان های الکتریکی قادر به افزایش میزان و توان کمپلکس گلیـکولیپوپروتئینی g-90 در بدن کرم های خاکی قرمز بوده که به این ترتیب می توان به g-90 موثرتری در درمان بسیاری از بیماری ها دست یافت.

با افزایش کاربرد های نانوذرات صنعتی ، نگرا نی درمورد اثرات آن ها بر سلامت محیط زیست در حال افزایش است. هدف از مطالعه حاضر ، بررسی اثرات احتمالی منفی نانو ذرات نقره بر برخی از جنبه های فیزیولوژیکی در کرم خاکی قرمز بود. در این راستا ، ما نشان دادیم که نانو ذرات نقره می توانند پراکسیداسیون لیپیدی شدید را به صورت افزایش میزان مالون دی آلدیید در هوموژنیت های کرم خاکی، باعث شوند. ما همچنین نشان دادیم که فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز ، گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز تحت تیمار نانوذرات نقره به طور معنی داری افزایش یافته، که این نتیجه افزایش استرس اکسیداتیو در هوموژنتیت های کرم خاکی بود. dna سلوموسیت ها پس از تیمار با نانوذرات به صورت هاله دار دیده شدند. آزمایش گریز از محل نشان داد که نانو ذرات نقره برای کرم های خاکی بسیار سمی می باشند و نیز نشان داده شد که نانوذرات نقره به صورت وابسته به غلظت باعث کاهش شدید در ظرفیت آنتی اکسیدانی تام می شود که در بدن کرم خاکی منجربه استرس اکسیداتیوشده است. با استفاده از تکنیک sds-page و پس از تجزیه و تحلیل توسط نرم افزار image j مشخص شد که تیمار با نانوذرات نقره منجر به تغییر در الگوی پروتئین هوموژنیت های کرم خاکی می گردد.

در فناوری نانو ذرات با اندازه های بین 1 تا 100 نانومتر مورد تحقیق و بررسی قرار می گیرند به دلیل نوع ساختار ، اندازه ی کوچک و شکل خاص ، این ذرات از خود خواص جدید ی را به نمایش نهاده که بدین سبب کاربردهای فراوانی در پزشکی ، الکترونیک و در زمینه های محیط زیست از خود به نمایش می گذارند. گرچه مزیت های زیادی برای محصولات فناوری نانو در نظر گرفته می شود ، اما خطرات احتمالی این ذرات در زندگی و سلامت انسان ها و دیگر موجودات زنده نیز می بایست لحاظ گردد. تحقیقات نشان داده است که برخی از اثرات مضر و منفی برای برخی از نانوذرات وجود دارد. نانو ذرات فریت کبالت و روی به عنوان یک نانوذره ی بسیار متداول در مصارف پزشکی به عنوان عوامل افزایش کنتراست در عکس برداری ها به خصوص mri و سیستم های تحویل رسانی دارو ها کاربرد های فراوانی دارد. این ذرات می توانند به راحتی از محل اصلی خود جداشده و به درون اکوسیستم ها راه یافته و موجب ایجاد سمیت در محیط زیست جانداران گردد.در همین ارتباط پژوهش حاضر طراحی گردید تا اثرات سمی احتمالی نانو ذرات فریت کبالت و روی بر برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی کرم خاکی قرمز ، به عنوان یک بیواندیکاتور مهم در خاک ، مورد بررسی قرار گیرد. اول از هرچیز به مشخص سازی میزان حدکشندگی (ld50) نانو ذرات فریت کبالت و روی برای کرم های خاکی قرمز پرداختیم و مشخص گردید که میزانppm 1650? ld50 بوده و براین اساس جهت انجام آزمایش ها از سه غلظت زیر حد کشندگی ppm 1200و1000،.800 استفاده شد. غلظت های مختلف نانو ذرات فریت کبالت و روی با غذای کرم های خاکی مخلوط شد و به مدت 14 روز دوره ی تیمار به طول انجامید. پس از انقضای این مدت از کرم های خاکی هوموژنیت تهیه شد و میزان پراکسیداسیون لیپید ها (lpo/mda) ، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز ، گلوتاتیون پر اکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز ، هم چنین میزان آسیب به dna ، آزمایش گریز از محل ، تعیین میزان ظرفیت تام آنتی اکسیدانی مایع سلومی و بررسی تغییرات الگوی پروتئینی بدن کرم های خاکی به کمک روش sds-page ، مورد سنجش قرار گرفتند . بر طبق نتایج حاصله دریافتیم نانو ذرات فریت کبالت و روی موجب ایجاد القاء استرس اکسیداتیو و افزایش پراکسیداسیون لیپید ها در بدن کرم های قرمز شده و از سویی دیگر موجب افزایش میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان گردیدند. هم چنین مشخص گردید که نانو ذرات فریت کبالت و روی موجب آسیب به dna شده که در واقع در این جا نانو ذرات فریت کبالت و روی باعث افزایش درصد تعداد سلول های آپوپتاتیک گردیدند . بررسی ها مشخص نمود که نانو ذرات فریت کبالت و روی موجب کاهش توان آنتی اکسیدانی مایع سلومی کرم ها شده و هم چنین کرم های خاکی به سرعت از خاک های آلوده به نانو ذرات فریت کبالت و روی دور گشته که در واقع نشان دهنده ی anr% بسیار مثبت می باشند.داده های حاصل از الکتروفورز نشان داد که نانو ذرات فریت کبالت و روی موجب افزایش وسعت برخی ازباند های پروتئینی در ژل های تهیه شده از هوموژنیت کرم های خاکی می شوند. در مجموع بررسی ما نشان می دهد که نانو ذرات فریت کبالت و روی موجب بروز صدمات بسیار خطرناک و کشنده در بی مهرگان خاک زی نظیر کرم های خاکی شده لذا در استفاده از آنان می بایست حداکثر احتیاط را لحاظ نمود. کلید واژه ها : فناوری نانو ، نانو مواد ، نانو ذرات ، فریت کبالت و روی ، لومبریکوس روبللوس ، استرس اکسیداتیو ، تخریب dna ، تست گریز از محل.

چکیده:تحقیقات حاضر نشان داده است که برخی از اثرات مضر ومنفی برای برخی از نانوذرات وجوددارد.دی اکسیدتیتانیوم(tio2) به عنوان یک نانوذره ی بسیار متداول در بسیاری از محصولات صنعتی نظیر کرم های محافظ پوست،پوشش های موادغذایی و ابزار آلات خودتمیزکننده موردکابرد دارد.این ذرات می توانند به راحتی ازمحل اصلی خود جداشده و به درون اکوسیستم راه یافته و موجب ایجادسمیت در محیط زیست جانداران گردد. درهمین ارتباط پژوهش حاضر طراحی گردید تا اثرات سمی احتمالی نانوذرات دی اکسید تیتانیوم بر برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی کرم خاکی قرمز،به عنوان یک بیواندیکاتور مهم درخاک ،مورد بررسی قرارگیرد.اول از هرچیز به مشخص سازی میزان حد کشندگی نانوذرات دی اکسید تیتانیوم ld50برای کرم های قرمز پرداختیم و مشخص شد که میزان ld50 > ppm 1560 بوده و بر این اساس جهت انجام آزمایش ها از سه غلظت زیرحدکشندگی800, 1000 و ppm 1200 استفاده شد. غلظت های مختلف از نانوذرات دی اکسید تیتانیوم با غذای کرم های خاکی مخلوط شد و به مدت 14 روزدوره تیمار به طول انجامید.پس از انقضای این مدت از کرم های خاکی هوموژنیت تهیه شدومیزان پراکسیداسیون لیپید(lpo/mda)، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز،گلوتاتیون پراکسیدازوسوپراکسیددیسموتاز،همچنین میزان آسیب بهdna ،آزمایش گریز از محل،تعیین میزان ظرفیت تام آنتی اکسیدانی مایع سلومی و بررسی الگوی پروتئینی بدن کرم های خاکی به روشsds-page ،مورد سنجش قرار گرفتند.برطبق نتایج حاصله دریافتیم نانوذرات دی اکسید تیتانیوم موجب ایجاد القاء استرس اکسیداتیو و افزایش پراکسیداسیون لیپیدها در بدن کرم های قرمز شده و از سویی ریگرموجب افزایش میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی گردیدند.همچنین مشخص گردید که نانوذرات دی اکسید تیتانیوم موجب آسیب بهdna شده که درواقع در این جا نانوذرات باعث افزایش درصد تعدادسلول های آپوپتاتیک شده اند. بررسی ها مشخص نمود که نانوذرات دی اکسید تیتانیوم موجب کاهش توان آنتی اکسیدانی مایع سلومی کرم ها شده و همچنین کرم های خاکی به سرعت از خاک آلوده به نانوذرات دی اکسید تیتانیوم دورگشته که در واقع نشان دهندهanr% مثبت می باشند.داده های حاصل از الکتروفورز نشان داد که نانوذرات دی اکسید تیتانیوم موجب افزایش وسعت برخی از باند های پروتئینی در ژل های تهیه شده از هوموژنیت کرم های خاکی می شوند.نتیجه می گیریم که نانوذرات دی اکسید تیتانیوم موجب بروز صدمات بسیار خطرناک و کشنده در بی مهرگان خاک زی نظیر کرم های خاکی شده اند لذا در استفاده از آنان می بایست حداکثر احتیاط را به خرج داد

چکیده درچندین مطالعه اثرات مثبت ورمی کمپوست بر رشد، عملکرد و مهار بیماری های خاص گیاهی گزارش شده-است. بنابر این 2 آزمایش در این تحقیق برای بررسی اثر ورمی کمپوست بر رشد، محتوای اسانس و مهار بیماری بوته میری گیاهچه های آویشن انجام شد. آزمایش اول بصورت یک طرح کاملا تصادفی با 4 سطح از ورمی کمپوست (0، 25، 50، 75 درصد) و در 3 تکرار اجرا شد. 30 عدد بذر آویشن باغی در گلدان ها کاشته شد و گلدان ها در معرض دمای 22 درجه سانتی گراد روز و 16درجه شب و رطوبت نسبی 50% در گلخانه قرار داده شدند. تعداد ظهور دانه رست ها تا 15 روز بطور روزانه ثبت شد و بر اساس آن ها شاخص های ظهور مانند درصد ظهور، انرژی ظهور، ایندکس ظهور، میانگین زمان ظهور، ضریب ظهور، نرخ ظهور محاسبه شد. بعد از 15 روز، تعداد گیاهان در هر گلدان به 10 عدد کاهش داده شد. فلورسانس کلروفیل روی دومین برگ ساقه، بوسیله دستگاه mini-pam دستی اندازه گیری شد. همچنین محتوای کلروفیل a، b و کارتنوئید، طول، وزن تر و خشک ریشه و بخش هوائی گیاهان هر گلدان و میزان اسانس درگیاهان 3 ماهه اندازه گیری شد. در آزمایش دوم اثر کود ورمی کمپوست بر شیوع بیماری بوته میری تحقیق شد. آزمایش بصورت فاکتوریل با طرح کاملا تصادفی با 4 سطح ورمی کمپوست ( 0، 25، 50، 75 درصد) و 4 سطح آلودگی قارچی (شاهد، فوزاریوم، فیتوفترا، و مخلوط فوزاریوم و فیتوفترا) در 3 تکرار اجرا شد. 70 بذر آویشن در هر گلدان کاشته شد و پس از 1 ماه تعداد گیاهان در همه گلدان ها به 50 گیاهچه کاهش داده شد و آلوده سازی به قارچ های فوزاریوم، فیتوفترا و مخلوط فوزاریوم و فیتوفترا انجام شد و در گلدان های شاهد هیچ تلقیح قارچی انجام نشد. شیوع بیماری و درصد بقای گیاهان آویشن هر گلدان 10، 20، 30 روز پس از آلودگی یادداشت شد. در پایان میزان ترکیبات فنلی و فعالیت آنزیم های پلی فنل اکسیداز، فنیل آلانین آمونیالیاز، ?- 1و3 گلوکوناز و پراکسیداز در بخش هوایی آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بهترین شاخص های ظهور در 25% ورمی کمپوست و بالاترین شاخص های رشد، کفایت فتوسنتز، محتوای رنگیزه ها و میزان اسانس در 50% ورمی کمپوست ایجاد شد. در 75% ورمی کمپوست این پاسخ ها کاهش یافت. نتایج آزمایش دوم نشان داد که ورمی کمپوست توانست بیماری بوته میری القا شده بوسیله فوزاریوم یا فیتوفترا را مهار کند. بیشترین میزان ترکیبات فنلی و فعالیت آنزیم های دفاعی در سطح 75% ورمی-کمپوست به دست آمد. بنابراین، می توان نتیجه گیری کرد که ورمی کمپوست یک کود قابل توصیه برای کشت آویشن و کنترل بیماری بوته میری در این گیاه است.

ترمیم زخم فرایند ست که به دنبال جراحت در پوست و یا سایر بافت ها رخ می دهد. به دنبال بروز آسیب به ناحیه ای از پوست، پاسخ های التهابی رخ داده و افزایش تولید کلاژن توسط سلول های ناحیه درم آغاز می شود. به دنبال آن بافت اپیتلیالی بازارایی می گردد. به طور کلی ترمیم زخم شامل سه مرحله : التهابی ، تکثیر و بازآرایی می باشد. کمپلکس گلیکولیپوپروتیینی استخراج شده از بافت های کرم خاکی g90 نامیده شده و دارای توانایی تاثیر در فعالیت های متفاوت ناشناخته از قبیل خاصیت میتوژنیک، افزایش سلول های فیبروبلاستی وخواصی هم چون ضد انعقادی ، ضد باکتریایی ، آنتی اکسیدانی می باشد. هم چنین کمپلکس g90 سنتز tgf و egf را تحریک نموده و می تواند باعث تسریع فرایند ترمیم زخم شود. فعالیت میتوژنیک کمپلکس g90 مسئول تکثیر سلول های فیبروبلاستی و اندوتلیالی در ناحیه زخم می باشد. هدف از تحقیق حاضر مطالعه تاثیرات کمپلکس g90 (در دوز های متفاوت ) بر روی بیان ژن های igf و رسپتور egf در زخم های پوست موش (برداشت پوست به طور کامل) برای 8 و 16 روز بوده است . به علاوه مطالعات بافت شناسی سطح زخم و میزان mda تولید شده در سروم خون نیز انجام گردید. افزایش بیان ژن ها به کمک تکنیک rt-pcr بررسی شد و نتایج این بررسی نشان داد که تیمار g90 بیان ژن های igf و رسپتور egf را در محل زخم افزایش می دهد. هم چنین تیمار g90 میزان سطح زخم و mda موجود در سروم را به طور معنی داری نسبت به گروه های شم و کنترول 8 و 16 روز کاهش می دهد. مطالعات هیستوپاتولوژیک نشان داد که تیمار g90 باعث افزایش بازسازی مجدد اپیتلیوم ، تولید کلاژن ، تکثیر فیبروبلاست ها و آنژیوژنز در ناحیه زخم می شود. به طور خلاصه g90 استخراج شده از بافت های جانوری بسیار مفید بوده و می تواند به عنوان یک کاندیدای بسیار پرقدرت برای ترمیم زخم در انسان و جانوران به کار رود.

پوست ارگانی بوده که مسولیت حمایت بدن در برابر عوامل استرس زا را بر عهده دارد. ساختار پوست شامل سه لایه اپیدرم ، درم و هایپودرم می باشد. آسیب وارد شده به پوست با آبشاری از رخدادهای سلولی آغاز شده و شامل التهاب ، شکل گیری بافت جدید و بازسازی می باشد که در نهایت منجر به بازسازی ناحیه آسیب دیده می گردد.کمپلکس گلیکو لیپوپروتیینی استخراج شده از بافت های کرم خاکی g-90 نامیده شده و دارای توانایی تاثیر در فعالیت های متفاوت ناشناخته از قبیل خاصیت میتوژنیک، افزایش سلول های فیبروبلاستی وخواصی هم چون ضد انعقادی ، ضد باکتریایی ، آنتی اکسیدانی می باشد. هم چنین کمپلکس g-90 سنتز tgf و egf را تحریک کرده و می تواند باعث تسریع فرایند ترمیم زخم شود. فعالیت میتوژنیک کمپلکس g-90 مسئول تکثیر سلول های فیبروبلاستی و اندوتلیالی در ناحیه زخم می باشد. هدف از تحقیق حاضر مطالعه تاثیرات کمپلکس g-90 (در دوز های متفاوت ) روی بیان ژن های tgf? و رسپتور fgf در زخم های پوست موش (برداشت پوست به طور کامل) برای 8 و 16 روز می باشد. به علاوه مطالعات بافت شناسی سطح زخم و سطح mda تولید شده در سروم خون نیز انجام گردید. افزایش بیان ژن ها به کمک تکنیک rt-pcr بررسی شد و نتایج این بررسی نشان داد که تیمار g-90 بیان ژن های tgf? و رسپتور fgf را در محل زخم افزایش می دهد. هم چنین تیمار g-90 میزان سطح زخم و mda موجود در سروم را به طور معنا داری نسبت به گروه های شم و کنترول 8 و 16 روز کاهش می دهد. مطالعات هیستوپاتولوژیک نشان داد که تیمار g-90 باعث افزایش بازسازی مجدد اپیتلیوم ، تولید کلاژن ، تکثیر فیبروبلاست ها و آنژیوژنز در ناحیه زخم می شود. به طور خلاصه g-90 استخراج شده از بافت های جانوری بسیار مفید بوده و می تواند به عنوان یک کاندیدای مفید برای ترمیم زخم انسان و جانوران به کار رود.

پوست دارای نقش محوری در ارتباط با ساختار های بدن بسیاری از گونه های آبزی جانوری بوده این نقش محوری در ارتباط با سیستم ایمنی، تنظیم فشار اسمزی بدن و هم چنین به عنوان یک سد فیزیکی می باشد. فرایند ترمیم زخم شامل یک توالی پیچیده و برنامه ریزی شده از فرایند های مولکولی و سلولی بوده که شامل مراحل التهاب ،مهاجرت سلولی، رگ زایی،سنتز ماتریکس خارج سلولی موقتی،رسوب کلاژن و دوباره سازی اپی تلیوم می باشد. فرایند ترمیم زخم نیازمند ارتباط ظریف و دقیقی بین سلول های التهابی، واسطه های بیوشیمیایی، ماتریکس خارج سلولی و سایر جمعیت های سلولی در محل زخم است.تمامی این رویداد ها توسط تعداد بسیار زیادی از فاکتور های میتوژنیک و کیموتاکسیک مورد تحریک قرار می گیرند. امروزه نیاز به تحقیق در ارتباط با ترمیم زخم در ماهیان بیشتر احساس شده و در این ارتباط تحقیق حاضر پیرامون توانایی کمپلکس g90 مشتق شده از بدن کرم خاکی در جهت درمان زخم های پوست در ماهی طلایی carassius auratusطراحی شده است. گروه های جانوری که مورد استفاده قرار گرفته اند شامل موارد زیر می باشند: 1) گروه کنترل منفی 2) شم 3) تیمار با غلظت یک میلی گرم g90 4) تیمار با غلظت ده میلی گرم g90 5) گروه سه همراه با غذایی دارای پودر کرم خاکی 6) گروه چهار همراه با غذایی دارای پودر کرم خاکی. نتایج ما نشان داد که تیمار گروه سه دارای بهترین نتیجه در ترمیم زخم پس از 14 روز در مقایسه با سایر گروه ها بود. هم چنین نشان داده شد که قطر اپیتلیوم ، رگ زایی و میزان کلاژن افزایش داشت اما، میزان ادم بسیار کم بود.از طرف دیگر میزان درصد ترمیم زخم در گروه سه بیشتر از سایر گروه ها بود.به علاوه نتایج ما نشان می دهد که فعالیت لیزوزیمی نیز در سروم خون ماهیان گروه سه بیشتر از سایر گروه ها بود. میزان پراکسیداسیون لیپیدی در سروم خون در ماهیان درون گروه سه، نسبت به شم به طور معنی داری کاهش پیدا کرده بود. در مجموع می توان کمپلکس g90 را به عنوان یک کاندید مناسب برای استفاده های پزشکی در فرایند ترمیم زخم پوست جانوران آبزی و سایر جانوران در نظر گرفت.

نانوذرات نقره پس از مدتی از جای اصلی خود جدا می شوند و وارد آب های سطحی و زیر زمینی میگردند و بر موجودات این ناحیه اثر میگذارند ما در این مطالعه به بررسی اثرات سمی نانوذرات نقره بر فعالیت بیومارکر های کبدی و بیو مارکر های استرس اکسیداتیو در کبد و کلیه و خون می پردازیم.

پرندگان از جمله مدل های جانوری مناسب در مطالعات اکوتاکسیکولوژی به شمار می روند. از آن جایی که نانو ذرات پس از مدتی از محل اصلی خود جدا می شوند، لذا می توانند از طریق آب های سطحی و زیر زمینی، به چرخه زندگی و بافت های بدن انسان و سایر موجودات زنده از جمله پرندگان اهلی و نیز وحشی وارد شده و تاثیرات منفی خود را بر جای گذارند. نانو مواد نسبت به انواع درشت تر خود از سطح واکنش دهنده بیش تری برخوردار بوده، لذا به راحتی به درون سلول ها و بدن موجودات زنده وارد شده و در آن نواحی تجمع می یابند. در تحقیق حاضر اثرات توام نانوذرات نقره (ag-np) و دی اکسید تیتانیوم (tio2-np) در غلظت های ppm 75و 150، در کبوتر اهلی، در طی یک دوره 14روزه، مورد ارزیابی قرار گرفت. غلظت های مورد نظر از نانوذرات روزانه سه بار به روش خوراکی و به کمک گاواژ به کبوترها خورانده شد. آب و غذا به طور نامحدود در اختیار پرندگان قرار داده شد. بیومارکرهای استرس اکسیداتیو یعنی میزان پراکسیداسیون لیپیدها (میزانmda ) و فعالیت آنزیم های کاتالاز و گلوتاتیون -s ترانسفراز (gst) در کبد، کلیه و خون کبوترها مورد سنجش قرار گرفتند. هم چنین، فعالیت های آنزیمی لاکتات دهیدروژناز (ldh) و آلانین آمینوترانسفراز (alt) به ترتیب به عنوان بیو مارکرهای مرگ سلولی و نکروز کبدی در نمونه های خون کبوترها اندازه گیری شدند. بررسی های بافتی نیز بر روی کبد و کلیه به انجام رسید. نتایج حاصله نشان داد که نانو ذرات نقره و دی اکسید تیتانیوم در هر دو غلظت واجد سمیت بوده به طوری که موجب افزایش میزان فعالیت بیومارکرهای استرس اکسیداتیو در نمونه های کبد، کلیه و خون کبوترها گردیدند. هم چنین سمیت این نانو ذرات در کبد و بر عملکرد آن مشهود بوده به طوری که با افزایش فعالیت ldh وalt در نمونه های تیمار شده مشخص گردید که نانوذرات مورد نظر با اثر تخریبی خود (نکروز و مرگ سلولی) موجب آزاد شدن این سیستم های آنزیمی از هپاتوسیت ها به درون جریان خون شده است. از سوی دیگر مطالعات بافتی به عمل آمده از کبد و کلیه ها نشان داد که اثر توام این نانوذرات موجب القاء شدید تخریب بافتی در این دو اندام شده است. خلاصه این که به محض ورود نانو ذرات نقره و دی اکسید تیتانیوم به سیستم های زیستی تغییرات شدید فیزیولوژیکی و بافتی در جانوران مقیم در آنان به ویژه کبوترها، مشاهده خواهد شد.

سیستم کشاورزی سنتی با مصرف زیاد کودهای شیمیایی موجب کاهش مقدار مواد آلی خاک شده است که منجر به کاهش کیفیت خاک و محصولات خوراکی می شود. بنابراین استفاده از کشاورزی ارگانیک با کودهای آلی در خاک به عنوان مواد مغذی در حال افزایش است و یک عمل جایگزین برای حفظ تولید محصولی است که از لحاظ اقتصادی با دوام و با حداقل آلودگی محیطی باشد. در میان کودهای آلی، ورمی کمپوست کود حیوانی می تواند کاربردهای بالقوه در کشاورزی داشته باشد. چون تولید ورمی-کمپوست یک فرآیند ارزان است که می تواند مقادیر زیادی از زباله های آلی را تجزیه کند. کود حیوانی در طی این فرآیند، تجزیه و خواص فیزیکی و شیمیایی آن ها تغییر یافته است و با استفاده از کربن آلی قابل احیا اکسید و پایدار شده است. ورمی کمپوست، مواد مشابه پیت با تخلخل بالا است و می تواند رشد و عملکرد گیاه را افزایش دهد. بنابراین در این پژوهش، اثر ورمی کمپوست کود حیوانی بر جوانه زنی بذر، رشد گیاه، مقدار اسانس و فعالیت آنتی اکسیدانتی گیاه سیاهدانه در کشت گلدانی بررسی شد. در این تحقیق، یک مطالعه آزمایشگاهی برای بررسی اثر غلظت های 0، 20، 40، 60، 80 و 100 درصد حجمی از عصاره ورمی کمپوست بر روی پارامترهای جوانه زنی و رشد دانه رست انجام شد. همچنین در آزمایش دوم، آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 سطح ورمی کمپوست و 5 تکرار انجام شد. تیمارها از ترکیب حجمی خاک و ورمی-کمپوست به نسبت 0، 25، 50 و 75 درصد تهیه شدند. ظهور گیاهچه در طول بیست روز یادداشت شد و شاخص های ظهور از قبیل زمان ظهور، ضریب ظهور و نرخ ظهور محاسبه شد. بعد از آن تعداد گیاهان به 30 عدد در هر گلدان کاهش یافت. وزن تر و خشک گیاهان در هر تیمار در 1، 2، 3 و 5 ماه بعد از کاشت اندازه گیری شد و سرعت نسبی رشد محاسبه شد. محتوای کلروفیل a، b و کارتنوئید در گیاهان 3 ماهه اندازه گیری شد و همچنین در پایان تعداد گل، تعداد میوه، تعداد دانه در هر کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد محصول، فعالیت آنتی اکسیدانتی و محتوای اسانس اندازه گیری شد. نتایج حاصل از آزمایش اول نشان داد که رقت 20 و 40% عصاره ورمی کمپوست شاخص جوانه زنی دانه و رشد دانه رست را افزایش داد. نتایج آزمایش دوم نشان داد تیمار 25 و 50% ورمی کمپوست شاخص های ظهور و محتوای کلروفیل را بیشتر بهبود داده اما غلظت 50% باعث پارامترهای بهتر رشد، سرعت نسبی رشد، بازده دانه و گل شد. افزایش رشد و بازده به وسیله ورمی کمپوست ممکن است به علت حضور تنظیم کننده های رشد و هیومیک اسید موجود در ورمی کمپوست باشد. علل دیگر ممکن است به علت افزایش غلظت قابل دسترس نیتروژن، فسفر، پتاسیم و بهبود ساختار خاک باشد که محیط مناسبی برای رشد ریشه گیاه فراهم کرده است. همچنین غلظت 50% محتوای اسانس در برگ ، ریشه و دانه را افزایش داده است. ممکن است هورمون ها ،اسید هیومیک و مولکول های بیولوژیکی دیگر و میکروارگانیسم ها به عنوان محرک های زنده و غیرزنده عمل کنند که فعالیت پاکسازی dpph، قدرت احیا کنندگی و فعالیت کلات کنندگی آهن را تحریک کرده است که در تیمار 50% ورمی کمپوست بالاتر از سایر تیمارها بود. اثر ورمی کمپوست روی ظرفیت آنتی اکسیدانتی سیاهدانه ممکن است تاثیر پیچیده ای باشد چون چندین فاکتور فیزیکی و شیمیایی درگیر شده اند. فاکتورهای اضافی ورمی کمپوست محتوای فنلی بالاتر و فعالیت آنتی اکسیدانتی قوی تر را القا کرده است. دانه های سیاهدانه محتوای ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانتی بالاتر نسبت به ساقه و ریشه را نشان دادند. با توجه به یافته های این مطالعه جایگزینی 25% ورمی کمپوست برای مرحله ظهور و تولید نهال در گلخانه مورد استفاده قرار می گیرد و 50% برای افزایش بیوماس و مقدار اسانس پس از انتقال نهال به مزرعه اعمال شود و جایگزینی بیش از 50% برای سیاهدانه پیشنها نمی شود.

رده ی پرندگان از جمله مدل های جانوری مناسب در مطالعات تاکسیکولوژی (سم شناسی) هستند. نانوذرات واجد این قابلیت بوده که از محل اصلی خود جدا شده و از طریق آب های سطحی و زیرزمینی به چرخه ی زندگی و بافت های بدن انسان و سایر موجودات زنده از جمله پرندگان اهلی و وحشی وارد گردیده و تاثیرات منفی خود را بر جای گذارند. نانو مواد نسبت به انواع درشت تر خود از سطح واکنش دهنده ی بیش تری برخوردار بوده لذا به راحتی به درون سلول ها و بدن موجودات زنده وارد شده و در آن نواحی تجمع می یابند. در این تحقیق اثرات نانوذرات اکسید روی(zno-nps)در دو غلظت ppm 150 و 75 در کبوترهای خانگی در یک دوره ی 14روزه مورد ارزیابی قرار گرفت. غلظت های مورد نظر از zno-nps روزانه سه بار به روش خوراکی و به کمک گاواژ به کبوترها خورانده شد. آب و غذا به طور نامحدود در اختیار پرندگان قرار داده شد. بیومارکرهای استرس اکسیداتیو یعنی میزان پراکسیداسیون لیپیدها(mda/lpo) و فعالیت آنزیم های کاتالاز و گلوتاتیون -s ترانسفراز(gst) در کبد، کلیه و خون کبوترها مورد سنجش قرار گرفتند. هم چنین فعالیت های آنزیمی لاکتات دهیدروژناز (ldh) و آلانین آمینوترانسفراز (alt) (به عنوان بیومارکرهای سلولی و نکروز کبدی) در نمونه های خون کبوترها اندازه گیری شدند. بررسی های بافتی نیز به روش رنگ آمیزی h&e برای بافت های کبد و کلیه کبوترها به عمل آمد.

امروزه روش های سازگار با محیط زیست جهت مهار نماتدهای ریشه گرهی با هدف کاهش اثرات خطرناک سموم شیمیایی از جمله تهدید سلامت بشر، آلودگی محیط زیست، از بین بردن موجودات غیر هدف و پیدایش عوامل بیماری زای مقاوم یک اولویت می باشد. در این راستا استفاده از پتانسیل ضد میکروبی فرآورده های کرم خاکی طی سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش فرآورده های جامد (ورمی کمپوست) و مایع (ورم تی، ورمی-واش، مایع سلومی) کرم خاکی eisenia foetida علیه نماتد ریشه گرهی meloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای بر رقم beit alpha 902 خیار و رقم فلات گوجه فرنگی با 4 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. بر اساس اطلاعات بدست آمده از داده های آزمایشگاهی، به ترتیب ورم تی، مایع سلومی و ورمی واش دارای بیش ترین تاثیر بر ممانعت از تفریخ تخم و به ترتیب مایع سلومی ، ورمی واش و ورم تی دارای بیشترین تاثیر بر مرگ و میر لاروها (j2) می باشند. تیمارهای ورمی کمپوست، ورمی کمپوست+ورم تی 10?، ورمی کمپوست+ورمی واش10?، ورمی واش100%، ورم تی10?، ورم تی 100?، مایع سلومی 10? و آب (به عنوان تیمار بدون تاثیر فرآورده های مشتق شده از کرم خاکی) انتخاب شده اند. با افزودن این فرآورده ها به گلدان های حاوی گیاهان خیار و گوجه فرنگی مشخص شد این فرآورده ها تاثیر مثبتی بر رشد گیاهان و کنترل جمعیت نماتد ریشه گرهی گذاشته اند. بهترین ترکیبات برای کنترل بیماری با توجه به میزان شاخص گال، فاکتور تولید مثلی و تعداد لارو موجود در خاک، ورمی کمپوست به همراه ورم تی 10 درصد و ورم تی 100% می باشند و بیش ترین میزان رشد گیاه مربوط به تیمار ورمی کمپوست همراه با ورمی واش است. نتایج نشان دهند ی این است که، ورمی کمپوست علاوه بر اصلاح کیفیت خاک سبب کنترل خسارت ناشی از این نماتد شده و همراه شدن آن با فرآورده های مایع کرم خاکی باعث هم افزایی تاثیر این فرآورده ها شده است. نتایج کلی این تحقیق حاکی از پتانسیل بالای فرآورده های کرم خاکی در کنترل زیستی نماتدهای ریشه گرهی می باشد.

امروزه کنترل بیولوژیک عوامل مختلف بیماری زای گیاهی از جمله نماتودها به طور وسیع مورد مطالعه قرار گرفته است. در این بررسی، اثر فرآورده های (ورمی کمپوست، ورمی واش، ورم تی و مایع سلومی) کرم خاکی lumbricus rubellus روی نماتود ریشه گرهی meloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای مورد بررسی واقع شد. با استفاده از نقوش کوتیکولی انتهای بدن ماده، مشخصات لارو سن دو (j2) و استفاده از آغازگرهای اختصاصی، نماتود مورد شناسایی قرار گرفت. کرم خاکی l. rubellus نیز با استفاده از خصوصیات مرفولوژی و کلیدlee، شناسایی شد. در مطالعات آزمایشگاهی تاثیر فرآورده های مایع (ورم تی، ورمی واش و مایع سلومی) کرم خاکی l. rubellus روی مرگ و میر لارو سن دو (j2) و تعداد تخم تفریخ شده در سه زمان 24، 48 و 72 ساعت پس از کاربرد غلظت صد در صد، 1-10 و2- 10 رقت از ترکیبات مذکور تعیین شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی اجرا شد. در شرایط گلخانه ای تاثیر فرآورده های مختلف (ورمی کمپوست، ورمی واش، ورم تی و مایع سلومی) کرم خاکی l. rubellus روی فاکتورهای رشدی گیاه گوجه فرنگی، خیار و جمعیت نماتود ریشه گرهی مورد آزمون قرار گرفت و مقایسه میانگین های شاخص های رشدی و آلودگی گیاه گوجه فرنگی و خیار بر اساس آزمون lsd صورت گرفت. نتایج مطالعات آزمایشگاهی نشان داد، ورم تی در غلظت 1-10 بر عدم تفریخ تخم و مرگ و میر لارو سن دو (j2) موثرتر بوده است. بر اساس مطالعات گلخانه ای هم مشخص شد، کمترین آلودگی گیاه خیار مربوط به ورمی کمپوست در تلفیق با ورمی واش و ورم تی و بیشترین افزایش شاخص های رشدی گیاه مذکور مربوط به تیمار ورمی واش و ورمی کمپوست بوده است و در مورد گیاه گوجه فرنگی آلوده به نماتود نیز به ترتیب ورمی کمپوست در کاهش آلودگی و ورمی کمپوست به همراه ورمی واش در افزایش شاخص های رشدی گیاه میزبان موثرتر بوده است. نتایج این بررسی نشان از توانایی بالای فرآورده های کرم خاکی در کنترل نماتود ریشه گرهی دارد.

روند ترمیم زخم (wound healing)فرآیندی ترمیمی بوده که به تدریج در ساختار منطقه آسیب دیده خود را نشان می دهد. پس از ایجاد زخم، واکنش های التهابی شدیدی در آن محل شروع به فعالیت نموده و سپس با افزایش تولید رشته های کلاژن بافت پیوندی و پس از آن بازسازی و بازآرایی (rearrangement) اپی تلیوم ترمیم و بهبود زخم به اتمام خواهد رسید. این روند از جمله روندهای بسیار ظریف و دقیق فیزیولوژیکی بوده و از اهمیت بسیار زیادی در اصول پزشکی (درمان زخم های دیابتی و جراحی) و دامپزشکی (درمان زخم در سطح بدن ماهیان زینتی اکواریومی و نیز ماهیان خاویاری) برخوردار است. علاقه و توجه به درمان هر چه بهتر زخم در ماهیان زینتی که بعضا از ارزش اقتصادی زیادی نیز برخوردار هستند، رو به افزایش بوده، لذا در این میان انتخاب درمان های مناسب تر و در عین حال موثرتر، بسیار مورد توجه محافل علمی قرار دارد (1). درمان زخم های عفونی پس از جراحی در بسیاری از ماهیان زینتی (ornamental) نظیر ماهی طلایی و دیگر ماهیان با ارزش اکواریومی و نیز ماهیان خاویاری بسیار رایج بوده و به کاهش میزان مرگ و می در این ماهیان کمک زیادی می نماید. این زخم های عفونی بیش تر در نواحی باله ها و سر ماهی مشاهده شده که بدون درمان لازم معمولا موجب از کار افتادگی ماهی خواهد شد. برای مثال می توان به بیماری باکتریایی پوسیدگی باله های یا fin rot اشاره نمود که در طی آن باکتری فلاوباکتریوم کلومناره به بافت مورد نظر حمله ور شده و زخم های شدیدی را ایجاد می کند. برای درمان اولیه حتما می بایست بخش عفونی را جراحی نموده و قطع نماییم. در بسیاری از موارد نیز زخم هایی در اثر جابجایی نادرست و غیر اصولی ماهیان ایجاد شده که هجوم میکروبی از نوع آئروموناس آن را تشدید می کند. در هر حال موارد ذکر شده نیاز به ترمیم موثر و سریع زخم دارند (2). تومورهای خارجی در سطح بدن ماهیان نیز نیاز به جراحی و سپس ترمیم زخم موثر دارند (3). گاه مشکلات شناوری در ماهیان و یا بیماری های شدید چشمی نیز نیازمند جراحی فوری و موثر بوده و ترمیم زخم های عارض شده در آنان نیز بسیار مورد توجه می باشد (4 و5). یکی از موارد بسیار مورد توجه در علم آبزی پروری نحوه برداشت خاویار از ماهیان خاویاری است. سابق بر این ماهی خاویاری ماده با عمر حدود 6 تا 7 سال را کشته و سپس اقدام به خارج سازی تخم ها یا همان خاویار از شکم ماهی می نمودند، اما در سال های اخیر با روش جراحی شکم و سپس ساکشن خاویار، دیگر نیازی به کشتن ماهی مادر نبوده و می توان دوباره این ماهی را پس از درمان و ترمیم مناسب زخم در آب های آزاد رها نمود. البته همیشه محیط زندگی ماهیان دربردارنده انواع عفونت ها و میکروب ها بوده که این خود تاثیر منفی در جریان ترمیم زخم بر جای می گذارد. لذا در این خصوص چنان چه بتوان از عصاره بدن کرم خاکی در تیمار و درمان موثر زخم در ماهیان خاویاری استفاده نمود، کمک زیادی به رونق اقتصادی در کشورهایی مثل ایران خواهد شد. از جمله بی مهرگان خاکزی کرم های خاکی بوده که واجد تشخیص ایمونولوژیکی و حافظه ای هستند. این جانوران قادر به ترمیم بافت های از دست رفته بدن خود بوده و در محیط های بسیار آلوده با میکروب ها توان زیست و تکثیر دارند. ماکرومولکول های موجود در ترکیب شیمیایی مایع سلومی کرم های خاکی مسول این پایداری و مقاومت در شرایط سخت می باشند. اثرات زیستی این نوع از ماکرومولکول ها در یک دوره زمانی طولانی در حدود 600 میلیون سال قبل تا حال? تقریبا به صورت ثابت در بیش تر بی مهرگان باقی مانده است (6 و7). از میان ترکیبات مختلف بدن (درون مایع سلومی و لوله گوارش) کرم های خاکی? کمپلکس گلیکولیپوپروتیینی g90 دارای خواص متفاوتی نظیر: اثرات آنتی اکسیدانی? ضد باکتریایی و میتوژنیک (محرک رشد در روند ترمیم زخم) می باشد. میزان محتوی پروتیینی موجود در ساختار g90 مستخرج از عصاره ی بدن کرم خاکی آیزنیا فتیدا در حدود 40 میکروگرم در هر میلی گرم آن می باشد. در ساختار g90 گروه های آمینی به همراه با قندها و گلوکولیپیدها وجود دارند. تیمار زخم موش ها با g90، سبب افزایش مقدار برخی از فاکتورهای رشد در پوست محل زخم می شود. g90 با عمل آنتی اکسیدانی خود موجب مقاومت اپی تلیوم در برابر آسیب های اکسیداتیو ناشی از رادیکال آزاد اکسیژنی می شود (8 و9). 3- اهداف اصلی طرح : در پژوهش حاضر به بررسی اثر ترمیم کننده کمپلیکس g90 از عصاره بدن کرم خاکی بر ساختار زخم بخیه در سطح بدن ماهیان طلایی می پردازیم. هم چنین همراه با این اثر، تاثیر توام خورانش پودر (آرد) کرم خاکی (به عنوان جزیی از غذای روزانه ماهی) در طی دوره زمانی 14 روزه ترمیم زخم، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. 4- ارائه فرضیات : h0: به کارگیری غلظت های مشخص از عصاره بدن کرم خاکی (کمپلکس g90)، با یا بدون خورانش پودر کرم خاکی، باعث بهبود بهتر و سریع تر زخم های بخیه دار در ماهیان طلایی نمی شود. h1: به کارگیری غلظت های مشخص از عصاره بدن کرم خاکی (کمپلکس g90)، با یا بدون خورانش پودر کرم خاکی، باعث بهبود بهتر و سریع تر زخم های بخیه دار در ماهیان طلایی می شود. 5- پیشینه تحقیق و بررسی منابع : تا کنون هیچ اطلاعاتی در زمینه ترمیم زخم بخیه ها به کمک عصاره بدن کرم های خاکی در ماهی ها در منابع معتبر علمی دنیا در دسترس نبوده و این تحقیق برای اولین بار به انجام می رسد. لذا از نظر پیشینه تحقیق اطلاعات خاصی در دسترس نبوده و تمامی موارد مورد نظر در تحقیق حاضر به صورت پیشنهادی می باشند. در سال 2010 نعمت اللهی و همکارانش نشان دادند که نوع بخیه در بهبود بهتر و موثرتر محل زخم در جراحی های ماهی طلایی نقشی اساسی را ایفا نموده و دراین میان بخیه ی نوع ساب کوتیکولار بهترین نتیجه را به دنبال داشته است (10). این نتیجه بیانگر این مطلب است که علاوه بر کاربرد ترمیم کننده مناسب? استفاده درست از نوع بخیه زدن نیز در اجرای بهتر روند ترمیم و بهبود زخم ها موثر خواهد بود. علاوه بر این? حتی نوع نخ بخیه نیز در هموار سازی سطح نهایی زخم و کاهش التهابات بعدی مهم بوده به طوری که مشخص شده کاربرد نخ های پلی گلیکولیک نسبت به نخ های کات کوت ساده و کرومیک ارجح تر می باشد (11). در ارتباط با اثر عصاره بدن کرم های خاکی (g90) در روند ترمیم زخم ها، کارهای اندکی به انجام رسیده و در واقع این خط تحقیقاتی مراحل اولیه پیشرفت خود را طی می کند. در سال 2001 مشخص گردید که عصاره بدن کرم های خاکی (g90) واجد خاصیت های آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی بوده و بدین تربیب می تواند به عنوان یک کاندید مناسب در فرایند ترمیم زخم جانوران در نظر گرفته شود (12 و13). در همین راستا نشان داده شده که g90 با دارا بودن مولکول های مشابه با igf ها واجد القاء قدرت تکثیر در محیط های کشت سلولی می باشد (14). خاصیت های آنتی اکسیدانی g90 موجب افزایش در رشد و تکثیر فیبروبلاست ها و سلول های اپی تلیالی می شود (12). اجزای درون ساختار g90 با افزایش میزان قدرت پروتیین های اتصالی برخی سلول ها موجب افزایش توان ایمنی سلولی می شوند (13). اخیرا نیز نشان داده شده که پودر کرم خاکی آیزنیا واجد قدرت ضد قارچی شدید بوده و به آن این امکان را خواهد داد که در فرایندهای مرتبط با التیام زخم ها مشارکت جوید (15). برای اولین بار grdisa و همکارانش جهت ترمیم زخم در مدل های جانوری اقدام به استفاده از عصاره بدن کرم های خاکی نمودند (13). اینان مشخص نمودند که چنان چه عصاره بدن کرم خاکی به کار گرفته شود? تا حد زیادی مراحل بهبود زخم پوستی در موش ها به جلو می افتد. مکانیسم اصلی این اثر مثبت در ارتباط با افزایش برخی فاکتورهای رشد در طی مراحل بهبود زخم می باشد. آزمایشات ایمونوهیستوشیمی و باکتری شناسی نیز نشان دادند که بهبود زخم در سطح بسیار مناسب و رضایت بخشی قرار داشته است (8). همین گروه (9) در سال 2010 نشان دادند که کاربرد g90 موجب کاهش جمعیت های میکروبی در محل زخم شده و هم چنین عنوان داشتند که g90 موجب کاهش زمان مرحله التهاب و سرعت بخشی به مراحل تکثیر سلولی در درمان زخم های موش های رت می شود. در همین مقاله پیشنهاد شده که ماده g90 به عنوان یک کاندیدای مناسب در درمان زخم ها در دامپزشکی و آبزی پروری مورد کاربرد زیاد خواهد داشت. 6- مواد و روش اجرا : الف- تهیه ی عصاره بدن کرم خاکی و استخراج کمپلکس g90 : بدین منظور از روش استخراج پیشنهاد شده توسط هرزنجاک و همکارانش در سال 1992 (12) استفاده می شود. به طور خلاصه، پس از خارج سازی محتویات روده ای کرم های خاکی قرمز (lumbricus rubella) (تهیه شده از شرکت سروش محیط سبز- مستقر در مرکز رشد واحد های فناوری دانشگاه شهرکرد) اقدام به خرد و له کردن کرم ها نموده و پس از هوموژنیزاسیون به کمک محلول حلال کمپلکس مورد نظر با رنگ سفید تا کرمی رنگ قابل جداسازی است. در آخر به کمک روش خشک کردن انجمادی، کمپلکس مورد نظر به فرم پودر محلول در آب یون زدایی شده، در خواهد آمد. این کمپلکس در دو دوز مختلف (50 نانوگرم و 50 میکروگرم در میلی لیتر حلال) در یک پماد با پایه چربی حل شده و روزانه بر روی محل زخم های بخیه دار مورد استفاده قرار خواهد گرفت. ب- تهیه پودر (آرد) کرم خاکی: در این قسمت ابتدا با شوک الکتریکی مایع سلومی را از بدن کرم ها خارج نموده و سپس کرم ها در نور آفتاب خشک و بعد از آن آسیاب نموده و پودر نهایی با دوز 5 درصد در غذای ماهیان وارد خواهد شد. ت- مدل جانوری، ایجاد زخم و تیمار با کمپلکس g90: جانوران بالغ مورد استفاده، ماهیان طلایی (goldfish) با نام علمی carassius auratus بوده که از کارگاه های تولید ماهیان طلایی در اصفهان تهیه خواهند شد. این جانوران پس از فراهم آوردی شرایط لازم جهت تطابق با محیط، مورد استفاده قرار می گیرند. ماهیان مورد نظر در 6 گروه (در هر گروه حداقل 8 ماهی) قرار خواهند گرفت: 1- گروه شاهد منفی (بدون زخم بخیه دار و بدون تیمار با پماد) با زندگی معمولی در اکواریوم. 2- گروه اول تجربی (واجد زخم بخیه دار و بدون درمان با پماد) (= گروه شم) که ترمیم زخم در آن به طور طبیعی به انجام می رسد. 3- گروه دوم تجربی (واجد زخم بخیه دار و درمان توسط دوز اول پماد) . 4- گروه سوم تجربی (واجد زخم بخیه دار و درمان توسط دوز دوم پماد) . 5- گروه چهارم تجربی (واجد زخم بخیه دار + درمان توسط دوز اول پماد + خورانش خوراک حاوی پودر کرم خاکی). 6- گروه پنجم تجربی (واجد زخم بخیه دار + درمان توسط دوز دوم پماد + خورانش خوراک حاوی پودر کرم خاکی). غذای کنسانتره تجاری به میزان مناسب (یک تا دو بار در روز) در اختیار جانوران قرار داده خواهد شد. دمای مورد نظر دمای اتاق °c 1±22 بوده و دوره روشنایی 12-12 نور- تاریکی را در نظر می گیریم. دو هفته قبل از شروع کار ماهیان را در تانک های شیشه ای آکواریومی 60 لیتری وارد نموده و از آب شهری برای تعویض آب ظروف استفاده خواهد شد. دمای آب اکواریوم ها بین 20 تا 25 درجه سانتی گراد حفظ خواهد گردید. جهت ایجاد زخم های تجربی، ابتدا ماهی را به کمک محلول بنزوکایین (mg/l 100) بیهوش نموده و پس از خارج سازی از ظروف اکواریوم به کمک وسایل جراحی، برشی به طول حدود 2 سانتی متر و با عمقی تا درون حفره شکمی (در خط میانی شکم) جانور ایجاد می کنیم. در مرحله بعد محل بریدگی را بخیه می زنیم. سپس ماهی بیهوش شده را در یک تانک آب 20 لیتری با هوادهی تازه قرار داده تا بیهوشی بر طرف گشته و بتوان ماهی را به محل اصلی زندگی اش باز گردانید (10). تیمارهای روزانه با پماد حاوی g90 صورت خواهد گرفت. در انتهای دوره زمانی 14 روزه، ماهی ها را خارج نموده و نمونه های لازم جهت انجام آزمایشات مندرج در ذیل از آنان برداشت خواهد شد : ت-1) بررسی های ماکروسکوپی (مورفومتریک) : ارزیابی میزان جمع شدگی سطح خارجی (انقباض) زخم ها (wound contraction) به کمک کولیس دیژیتالی در زمان های مختلف تعیین شده و در همین راستا نیز میزان درصد بهبودی زخم ها (wound healing percentage) مشخص خواهد گردید (9). ت-2) بررسی های میکروسکوپی (تغییرات هیستوپاتولوژیکی) نمونه های بافتی: در این قسمت قطعه ای بافتی حدود 5 میلی متر را برداشت نموده که پس از مراحل فیکساسیون و قالب گیری از نمونه ها برش های 5 میکرونی از آنان تهیه شده و در آخر نیز به کمک روش h&e رنگ آمیزی می کنیم. این برش ها از نظر وجود و یا عدم وجود نکروز و التهاب و نیز وسعت باز آرایی های (rearrangements) سلولی و بافتی مورد بررسی قرار خواهند گرفت (16). ت- 3) اندازه گیری فعالیت لیزوزیمی (ایمنی ذاتی) در سروم خون ماهیان طلایی به روش لیزوپلیت: در این قسمت از کار به بررسی این فعالیت آنزیمی به عنوان یکی از شاخص های تعیین کننده میزان فعالیت سیستم ایمنی در خون ماهی می پردازیم. در این روش فعالیت بیش تر لیزوزیم خونی معادل با رشد کم تر در کلونی های باکتریایی در محیط کشت بوده و با مقایسه میزان رشد و یا عدم رشد کلونی ها می توان به میزان حضور لیزوزیم در نمونه های سروم خون پی برد (17). ت- 4) ارزیابی میزان تولید محصولات نهایی روند پراکسیداسیون لیپیدها (tbars) در خون- با سنجش میزان مالون دی آلدیید (mda) تولید شده و بررسی میزان واکنش آن با اسید تایو باربیتیوریک در نمونه های بافتی، می توان به میزان گسترش پراکسیداسیون لیپیدی در بافت مورد نظر پی برد. این سنجش با روش اسپکتروفوتومتری و در طول موج 532 نانومتر به انجام می رسد (18). ث: تجزیه و تحلیل داده ها- تمامی داده ها به صورت means±standard deviation (sd) نمایش داده خواهند شد. جهت مقایسه آماری بین گروه ها از روش آماری one way-anova و پس آزمون tukeys hsd و به منظور مقایسه میانگین داده ها (مقایسه تیمارها با شاهد) از آزمونstudents t-test استفاده خواهد شد. جهت کار نرم افزار spss (ویراست 16) مورد استفاده قرار می گیرد. سطح 05/0p< از نظر آماری معنی دار در نظر گرفته خواهد شد. ج: کلیه مواد شیمیایی (با حداکثر خلوص) و وسایل مورد نیاز با سفارش به شرکت های داخلی تهیه خواهند شد.

آفت کش ها به عنوان آلاینده های عمده و اصلی در محیط اطراف ما محسوب شده و بسیاری از آنان در منابع غذایی وارد و در آن جا باقی می مانند. استفاده جهانی از آفت کش ها به ویژه در جهان سوم در حال افزایش است. در علم سم شناسی (توکسیکولوژی)? کرم های خاکی به عنوان یکی از اندیکاتورهای مناسب و حساس جهت تشخیص سمیت بسیاری از آلاینده های محیطی مورد کاربرد دارند. کاربرد زیاد قارچ کش های متداول با اثرات جانبی آنان در محیط همراه است. تا کنون اطلاعات اندکی در ارتباط با اثرات جانبی/ثانویه قارچ کش ها در اورگانیسم های غیر هدف در دست می باشد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی سمیت تبوکونازول به عنوان یک آفت کش در کشاورزی در کرم های خاکی قرمز (lumbricus rubellus)بوده است. نمونه های کرم های خاکی قرمز از شرکت سروش محیط سبز واقع در شهرکرد تهیه گردیدند. گروه های کرم های خاکی در دمای اتاق و در ظروف پلی اتیلن جداگانه پر شده از خاک طبیعی و واجد زباله های تر آشپزخانه به عنوان منبع غذایی? نگه داری گردیدند. میزان lc50 برای تبوکونازول در مدت 7 روز محاسبه گردید. کرم ها به مدت 4 و 7 روز در معرض غلظت های زیر حد کشندگی 50 ? 100و 150 میلی گرم از تبوکونازول در کیلوگرم خاک خشک? قرار داده شدند. از هوموژنیت بدن کرم ها سوپرناتانت تهیه گردید. تغییرات بیومارکر استرس اکسیداتیو یعنی 1- محتوی پراکسیداسیون لیپیدی (lpo/tbars)? در قالب میزان مالون دی آلدیید (mda) و 2- فعالیت آنزیمی کاتالاز (cat) ? به روش اسپکتروفوتومتری سنجیده شد. قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومی کرم ها به کمک روش frap (توان آنتی اکسیدانی احیاء کننده فریک) اندازه گیری شد. رفتار کرم های خاکی نیز در خاک های آلوده به کمک تست گریز از محل ارزیابی گردید. تست repeated measurements anova test (p<0.05)نیز به منظور مقایسه میانگین ها در تمامی تست ها مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتایج? مقدار 1102 میلی گرم از تبوکونازول در کیلوگرم خاک خشک? به عنوان lc50 تعیین و محاسبه گردید. نتایج ما نشان داد که تیمارهای تبوکونازول موجب افزایش میزان و فعالیت بیومارکرهای استرس اکسیداتیو و نیز کاهش معنی دار قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومی در کرم های خاکی قرمز? گردید. تست گریز از محل نیز نشان داد که کرم ها از خاک های آلوده به تبوکونازول مهاجرت نموده و گریزانند. کرم های خاکی به سبب میان کنش قوی با خاک? به سرعت تحت تاثیر استفاده از انواع بارور کننده های خاک و آفت کش ها قرار می گیرند. در این مطالعه مشخص شد که حضور تبوکونازول موجب القا استرس اکسیداتیو و کاهش قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومی در کرم های خاکی قرمز می گردد. در مجموع به نظر می رسد که تبوکونازول از یک سو با القاء استرس اکسیداتیو شدید موجب تهی شدن محتوی آنتی اکسیدانی مایع سلومی کرم ها شده و از سوی دیگر با ایجاد سمیت در خاک موجب مهاجرت و دوری جمعیت های کرم خاکی از محل زیست خود می گردد. کلمات کلیدی: توکسیکولوژی? آفت کش ها? تبوکونازول? لومبریکوس روبلوس? بیومارکرهای استرس اکسیداتیو? مایع سلومی.

استفاده از گیاهان دارویی قدمتی همپای بشر داشته و طی سالیان متمادی داروهای طبیعی خصوصا گیاهان دارویی اساس و حتی در برخی موارد تنها طریق درمان محسوب می شدند و در عین حال مواد اولیه موجود در آن ها در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار می گرفت. در اوایل قرن حاضر پیشرفت علم شیمی و کشف سیستم های سنتز آلی منجر به توسعه صنعت داروسازی و جایگزینی شیمی درمانی شد. تمایل به تولید گیاهان دارویی و معطر و تقاضا برای محصولات طبیعی به خصوص در شرایط کشت اکولوژیک در جهان رو به افزایش است. عوارض جانبی فراوان داروهای شیمیایی، ناتوانی پزشکی کلاسیک در درمان بیماری های مزمن و وجود مواد موثره در داروهای گیاهی از دلایل عمده استفاده آن ها در صنعت داروسازی می باشد. (carrubba et al., 2002). هم چنین از زمان های قدیم گیاهان و چاشنی های آن ها برای بهبود طعم و عطر به انواع غذاها اضافه می شدند. بسیاری از ترکیبات طبیعی به دست آمده از گیاهان دارای طیف وسیعی از فعالیت های زیستی هستند (oke et al., 2009). مصرف کودهای شیمیایی که با استفاده از سوخت های فسیلی در مقادیر زیاد و قیمت کم تولید می شوند، استفاده از کودهای آلی را کاهش داده است. استعمال کودهای شیمیایی در ایران بسیار بالاست و اغلب بیش از نیاز محصول است و این امر منجر به تخریب بافت خاک شده است (galavi et al. 2012). پایداری خاک به تجدید مداوم مواد آلی مربوط می شود. مواد آلی اساسا از بقایای گیاهی به دست می آید و باعث حفظ میکروارگانیسم ها و میکروفون خاک می شود (shirani et al. 2002). تحقیقات نشان داده است که کودهای آلی یا ارگانیک بسیار بهتر از کود های شیمیایی هستند و استفاده از آن ها علاوه بر کاهش هزینه های اقتصادی مشکلات عدیده کود های شیمیایی نظیر خراب کردن بافت خاک، نفوذ مواد شیمیایی به آب های سطحی و آلوده کردن این آب ها و رسیدن این آلودگی ها به صورت چرخه ای به غذای حیوانات و انسان ها را نیز به همراه ندارد (senesi et al., 2005). نیازهای کودی از جمله مهمترین عواملی هستند که بر تولید تاثیر گذار می باشند. رشد و میزان مواد موثره گیاهان داروئی ممکن است به طور مثبت یا منفی به کود ها پاسخ دهند، که دریافتن این موضوع مستلزم انجام مطالعات است (firas and bayati, 2008). کودها، کاربرد وسیعی دارند و به سه نوع شیمیایی، آلی و زیستی طبقه بندی می شوند. در چند دهه اخیر مصرف کودهای شیمیایی در اراضی کشاورزی موجب بروز مشکلات زیست محیطی از جمله آلودگی آب، افت کیفیت محصولات کشاورزی و تاثیر بر خصوصیات بیولوژیک خاک گردیده است. مصرف طولانی مدت کودهای شیمیایی می تواند جامعه میکروبی را تحت تاثیر قرار داده و در جهت کاهش فعالیت میکروبی گام بردارد (prioma2009). ورمی کمپوست یکی از کودهای مناسب مورد استفاده در نظام کشاورزی ارگانیک می باشد. ورمی تکنولوژی فناوری جدیدی است و در عمل عبارت است از به کار گیری انواع خاص از کرم های اپیژیک که به دلیل توان رشد و تکثیر بسیار سریع آن ها بقایای آلی را با سرعت زیاد مصرف و به کود آلی ورمی کمپوست تبدیل می کنند theunissen et al., 2010)). ورمی کمپوست منبعی غنی از عناصر ماکرو، میکرو، ویتامین ها، آنزیم ها و هورمون های محرک رشد گیاه است که سبب رشد زیاد و سریع گیاهان از جمله گیاهان دارویی می گردد (prabha et al., 2007). از مهم ترین مزایای مواد دفعی کرم های خاکی در مقایسه با کمپوست معمولی، فراهمی بیشتر عناصر غذایی برای گیاه می باشد که این عمل با شدت معدنی شدن مواد آلی در لوله گوارش کرم های خاکی رخ می دهد. افزایش فرآیند معدنی شدن به دلیل نقش های تحریک کننده کرم های خاکی در فرآیند تجزیه و تبدیل مواد بوده و در نهایت ورمی کمپوست به دست آمده ترکیبی پایدار و یکنواخت است و آلودگی های کمتری نسبت به مواد اولیه دارد (ndeywa and thompson., 2001). استعمال برگی مواد مغذی به عنوان یک راه افزایش بازده و کیفیت محصول است. علاوه بر این، این روش استفاده از مواد مغذی را بهبود داده و با کاهش نیاز کاربرد کودهای شیمیایی در خاک، موجب کاهش آلودگی زیست محیطی می گردد. علاوه بر مزایای آن در تولید محصول، اثرات سودمند و مفید بر سلامتی انسان و دام دارد. در مناطق نیمه خشک مثل ایران، استعمال برگی مواد مغذی گزینه مناسب تری در مقایسه با کوددهی خاک است مخصوصا زمانی که ریشه نمی تواند مواد مغذی ضروری را جذب کند. سایر مزایا شامل جبران سریع کمبود موادمغذی و کاربرد مقادیر کمتر و کاهش سمیت ناشی از تجمع بیش از حد عناصر و ممانعت از تثبیت موادمغذی در خاک است (galavi et al. 2012). ورمی واش یک کود مایع، حاصل از ورمی کمپوست و حاوی ریزمغذی ها و مولکول های آلی مفید برای گیاه است و معمولا بصورت اسپری برگی استفاده می شود. به نظر می رسد ورمی واش دارای خواص اصلی فعال کردن رشد گیاه است و نباید فقط به عنوان یک کود بلکه به عنوان یک محرک و نیز آفت کش زیستی نیز در نظر گرفته شود (ansari 2008a). در کل کاربرد کودهای آلی و زیستی به عنوان جایگزین برای کودهای غیرآلی و شیمیایی برای رشد گیاهان دارویی و معطر، نه تنها به عنوان عمل ساده و مفید مختصر، بلکه باید به عنوان یک هدف برای بهبود شرایط محیطی و سلامتی انسان در کشاورزی پایدار مدنظر گرفته شود (sharafzadeh and ordokhani 2011). به همین دلیل در این پژوهش اثر ورمی کمپوست روی زعفران و گلرنگ بررسی شد. آهن به عنوان یکی از مهمترین ریز مغذی ها، از عناصر فراوان در خاک است که ترکیبات آن حدود 5% وزن پوسته زمین را فرا گرفته است. علیرغم این مقدار فراوان، به دلیل غیر قابل دسترس بودن آن برای گیاهان کمبود آن معمول می باشد. اکثر آهن موجود در خاک به صورت عناصر غیر قابل حل می باشند و تنها میزان بسیار کمی به صورت محلول است که میزان آن به ph بستگی دارد (and tagliavini 2006 rombola). آهن (fe) از عناصر ضروری برای رشد گیاهان، حیوانات و انسان است. گیاهان در طی دوره رشد نیاز به ذخیره مداوم و کافی آهن دارند. افزایش میزان محصول از طریق کاربرد کود آهن در خاک و آب آبیاری و همچنین اسپری آن روی برگ ها گزارش شده است. تامین این عنصر غذایی در خاک می تواند موجب توازن عناصر غذایی در گیاه و نهایتا افزایش تولید و کیفیت محصول شود. کمبود آهن در گیاهان نه تنها موجب کلروز می شود، بلکه فعالیت آنزیم های مشخصی مانند کاتالاز و پراکسیداز را نیز کاهش می دهد. زیرا این آنزیم ها دارای آهن پورفیرین هستند که به عنوان گروه های پروستتیک، نقش ویژه ای را در متابولیسم گیاه ایفا می کنند. امروزه تلاش می شود با مصرف خاکی یا تغذیه برگی کودهای معدنی و کلات های آهن و بهبود ph خاک با استفاده از اسید های آلی و غیر آلی کمبود آهن برطرف شود (et al., 2006 alvarez-fernandez). یکی از مهم ترین کاربردهای فناوری نانو در گرایش های کشاورزی در بخش های آب و خاک، استفاده از نانوکودها برای تغذیه گیاهان می باشد. جایگزینی کود ها و مکمل های شیمیایی با تیمار های بیولوژیکی و مواد نانو باعث افزایش سلامت غذا و محیط، افزایش تولیدات زراعی، کم کردن مصرف کود ها، طولانی تر کردن مدت نگهداری محصول کشاورزی تولید شده می گردد (moraru et al., 2003). نانو کود آلی کلاته آهن دارای بنیان یا کمپلکسی پایدار و قوی است که در بازه 11>ph>3 یعنی بالاتر از استاندارد ملی ایران (3/8=ph)، 9% آهن محلول در آب را در اختیار گیاهان قرار می دهد (پرداختی و همکاران، 1385). گرانبهاترین چاشنی غذایی جهان، کلاله های قرمز رنگ گیاه زعفران (crocus sativus l.) می باشد. این گیاه علاوه بر ایران در مناطق دیگری از جهان از جمله اسپانیا، هند، یونان و ایتالیا نیز کشت می شود. این گونه تریپلوئید و عقیم بوده و معمولا از طریق بنه تکثیر می شود. به دلیل نیاز کم آبی این گیاه، برای کاشت در مناطق مستعد خشکی کاندیدای بسیار خوبی است (gresta et al., 2008a). از زمان های گذشته زعفران به عنوان طعم دهنده غذا استفاده می شده است. علاوه بر آن دارای اثرات درمانی نظیر اثرات ضدتب، شادی آور و مسکن درد دندان نیز هست (kianbakht and ghazavi .,2005). گلرنگ (carthamus tinctorius l.) گیاه روغنی مهمی است که از دیرباز در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا از جمله هندوستان و دیگر نقاط خاورمیانه و شرق آفریقا کشت می شده است (ravi et al., 2008). کشت این گیاه روغنی بومی و با ارزش از سالیان دور در کشور رواج داشته است. پراکنش تیپ های وحشی آن در سراسر کشور بیانگر سازگاری بالای آن به شرایط آب و هوایی، به ویژه مقاومت خوب آن به تنش های شوری و خشکی می باشد (movaheddy-dehnavy et al., 2009). امروزه با توجه به اهمیت زیادی که اسیدهای چرب غیراشباع در کیفیت تغذیه ای روغن دارند، روغن گلرنگ با بیش از 80% اسیدهای چرب غیراشباع بسیار مورد توجه قرار گرفته است (isah et al., 2007). از طرف دیگر گلرنگ به عنوان گیاه دارویی شناخته شده که برای درمان بیماری های قلبی، روماتیسم و دیابت استفاده می شود (ibrahim et al., 2005). با توجه به اطلاعات فوق از آنجایی که مدیریت تغذیه در کشت گیاهان دارویی و تولید مواد موثره گیاهی و تکثیر آن ها نقش به سزایی دارد، مطالعه حاضر جهت ارزیابی اثر ورمی کمپوست و همچنین یک نمونه کود کلات آهن تولید داخل در کشت زعفران و گلرنگ در منطقه اصفهان صورت پذیرفت. استفاده از گیاهان دارویی قدمتی همپای بشر داشته و طی سالیان متمادی داروهای طبیعی خصوصا گیاهان دارویی اساس و حتی در برخی موارد تنها طریق درمان محسوب می شدند و در عین حال مواد اولیه موجود در آن ها در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار می گرفت. در اوایل قرن حاضر پیشرفت علم شیمی و کشف سیستم های سنتز آلی منجر به توسعه صنعت داروسازی و جایگزینی شیمی درمانی شد. تمایل به تولید گیاهان دارویی و معطر و تقاضا برای محصولات طبیعی به خصوص در شرایط کشت اکولوژیک در جهان رو به افزایش است. عوارض جانبی فراوان داروهای شیمیایی، ناتوانی پزشکی کلاسیک در درمان بیماری های مزمن و وجود مواد موثره در داروهای گیاهی از دلایل عمده استفاده آن ها در صنعت داروسازی می باشد. (carrubba et al., 2002). هم چنین از زمان های قدیم گیاهان و چاشنی های آن ها برای بهبود طعم و عطر به انواع غذاها اضافه می شدند. بسیاری از ترکیبات طبیعی به دست آمده از گیاهان دارای طیف وسیعی از فعالیت های زیستی هستند (oke et al., 2009). مصرف کودهای شیمیایی که با استفاده از سوخت های فسیلی در مقادیر زیاد و قیمت کم تولید می شوند، استفاده از کودهای آلی را کاهش داده است. استعمال کودهای شیمیایی در ایران بسیار بالاست و اغلب بیش از نیاز محصول است و این امر منجر به تخریب بافت خاک شده است (galavi et al. 2012). پایداری خاک به تجدید مداوم مواد آلی مربوط می شود. مواد آلی اساسا از بقایای گیاهی به دست می آید و باعث حفظ میکروارگانیسم ها و میکروفون خاک می شود (shirani et al. 2002). تحقیقات نشان داده است که کودهای آلی یا ارگانیک بسیار بهتر از کود های شیمیایی هستند و استفاده از آن ها علاوه بر کاهش هزینه های اقتصادی مشکلات عدیده کود های شیمیایی نظیر خراب کردن بافت خاک، نفوذ مواد شیمیایی به آب های سطحی و آلوده کردن این آب ها و رسیدن این آلودگی ها به صورت چرخه ای به غذای حیوانات و انسان ها را نیز به همراه ندارد (senesi et al., 2005). نیازهای کودی از جمله مهمترین عواملی هستند که بر تولید تاثیر گذار می باشند. رشد و میزان مواد موثره گیاهان داروئی ممکن است به طور مثبت یا منفی به کود ها پاسخ دهند، که دریافتن این موضوع مستلزم انجام مطالعات است (firas and bayati, 2008). کودها، کاربرد وسیعی دارند و به سه نوع شیمیایی، آلی و زیستی طبقه بندی می شوند. در چند دهه اخیر مصرف کودهای شیمیایی در اراضی کشاورزی موجب بروز مشکلات زیست محیطی از جمله آلودگی آب، افت کیفیت محصولات کشاورزی و تاثیر بر خصوصیات بیولوژیک خاک گردیده است. مصرف طولانی مدت کودهای شیمیایی می تواند جامعه میکروبی را تحت تاثیر قرار داده و در جهت کاهش فعالیت میکروبی گام بردارد (prioma2009). ورمی کمپوست یکی از کودهای مناسب مورد استفاده در نظام کشاورزی ارگانیک می باشد. ورمی تکنولوژی فناوری جدیدی است و در عمل عبارت است از به کار گیری انواع خاص از کرم های اپیژیک که به دلیل توان رشد و تکثیر بسیار سریع آن ها بقایای آلی را با سرعت زیاد مصرف و به کود آلی ورمی کمپوست تبدیل می کنند theunissen et al., 2010)). ورمی کمپوست منبعی غنی از عناصر ماکرو، میکرو، ویتامین ها، آنزیم ها و هورمون های محرک رشد گیاه است که سبب رشد زیاد و سریع گیاهان از جمله گیاهان دارویی می گردد (prabha et al., 2007). از مهم ترین مزایای مواد دفعی کرم های خاکی در مقایسه با کمپوست معمولی، فراهمی بیشتر عناصر غذایی برای گیاه می باشد که این عمل با شدت معدنی شدن مواد آلی در لوله گوارش کرم های خاکی رخ می دهد. افزایش فرآیند معدنی شدن به دلیل نقش های تحریک کننده کرم های خاکی در فرآیند تجزیه و تبدیل مواد بوده و در نهایت ورمی کمپوست به دست آمده ترکیبی پایدار و یکنواخت است و آلودگی های کمتری نسبت به مواد اولیه دارد (ndeywa and thompson., 2001). استعمال برگی مواد مغذی به عنوان یک راه افزایش بازده و کیفیت محصول است. علاوه بر این، این روش استفاده از مواد مغذی را بهبود داده و با کاهش نیاز کاربرد کودهای شیمیایی در خاک، موجب کاهش آلودگی زیست محیطی می گردد. علاوه بر مزایای آن در تولید محصول، اثرات سودمند و مفید بر سلامتی انسان و دام دارد. در مناطق نیمه خشک مثل ایران، استعمال برگی مواد مغذی گزینه مناسب تری در مقایسه با کوددهی خاک است مخصوصا زمانی که ریشه نمی تواند مواد مغذی ضروری را جذب کند. سایر مزایا شامل جبران سریع کمبود موادمغذی و کاربرد مقادیر کمتر و کاهش سمیت ناشی از تجمع بیش از حد عناصر و ممانعت از تثبیت موادمغذی در خاک است (galavi et al. 2012). ورمی واش یک کود مایع، حاصل از ورمی کمپوست و حاوی ریزمغذی ها و مولکول های آلی مفید برای گیاه است و معمولا بصورت اسپری برگی استفاده می شود. به نظر می رسد ورمی واش دارای خواص اصلی فعال کردن رشد گیاه است و نباید فقط به عنوان یک کود بلکه به عنوان یک محرک و نیز آفت کش زیستی نیز در نظر گرفته شود (ansari 2008a). در کل کاربرد کودهای آلی و زیستی به عنوان جایگزین برای کودهای غیرآلی و شیمیایی برای رشد گیاهان دارویی و معطر، نه تنها به عنوان عمل ساده و مفید مختصر، بلکه باید به عنوان یک هدف برای بهبود شرایط محیطی و سلامتی انسان در کشاورزی پایدار مدنظر گرفته شود (sharafzadeh and ordokhani 2011). به همین دلیل در این پژوهش اثر ورمی کمپوست روی زعفران و گلرنگ بررسی شد. آهن به عنوان یکی از مهمترین ریز مغذی ها، از عناصر فراوان در خاک است که ترکیبات آن حدود 5% وزن پوسته زمین را فرا گرفته است. علیرغم این مقدار فراوان، به دلیل غیر قابل دسترس بودن آن برای گیاهان کمبود آن معمول می باشد. اکثر آهن موجود در خاک به صورت عناصر غیر قابل حل می باشند و تنها میزان بسیار کمی به صورت محلول است که میزان آن به ph بستگی دارد (and tagliavini 2006 rombola). آهن (fe) از عناصر ضروری برای رشد گیاهان، حیوانات و انسان است. گیاهان در طی دوره رشد نیاز به ذخیره مداوم و کافی آهن دارند. افزایش میزان محصول از طریق کاربرد کود آهن در خاک و آب آبیاری و همچنین اسپری آن روی برگ ها گزارش شده است. تامین این عنصر غذایی در خاک می تواند موجب توازن عناصر غذایی در گیاه و نهایتا افزایش تولید و کیفیت محصول شود. کمبود آهن در گیاهان نه تنها موجب کلروز می شود، بلکه فعالیت آنزیم های مشخصی مانند کاتالاز و پراکسیداز را نیز کاهش می دهد. زیرا این آنزیم ها دارای آهن پورفیرین هستند که به عنوان گروه های پروستتیک، نقش ویژه ای را در متابولیسم گیاه ایفا می کنند. امروزه تلاش می شود با مصرف خاکی یا تغذیه برگی کودهای معدنی و کلات های آهن و بهبود ph خاک با استفاده از اسید های آلی و غیر آلی کمبود آهن برطرف شود (et al., 2006 alvarez-fernandez). یکی از مهم ترین کاربردهای فناوری نانو در گرایش های کشاورزی در بخش های آب و خاک، استفاده از نانوکودها برای تغذیه گیاهان می باشد. جایگزینی کود ها و مکمل های شیمیایی با تیمار های بیولوژیکی و مواد نانو باعث افزایش سلامت غذا و محیط، افزایش تولیدات زراعی، کم کردن مصرف کود ها، طولانی تر کردن مدت نگهداری محصول کشاورزی تولید شده می گردد (moraru et al., 2003). نانو کود آلی کلاته آهن دارای بنیان یا کمپلکسی پایدار و قوی است که در بازه 11>ph>3 یعنی بالاتر از استاندارد ملی ایران (3/8=ph)، 9% آهن محلول در آب را در اختیار گیاهان قرار می دهد (پرداختی و همکاران، 1385). گرانبهاترین چاشنی غذایی جهان، کلاله های قرمز رنگ گیاه زعفران (crocus sativus l.) می باشد. این گیاه علاوه بر ایران در مناطق دیگری از جهان از جمله اسپانیا، هند، یونان و ایتالیا نیز کشت می شود. این گونه تریپلوئید و عقیم بوده و معمولا از طریق بنه تکثیر می شود. به دلیل نیاز کم آبی این گیاه، برای کاشت در مناطق مستعد خشکی کاندیدای بسیار خوبی است (gresta et al., 2008a). از زمان های گذشته زعفران به عنوان طعم دهنده غذا استفاده می شده است. علاوه بر آن دارای اثرات درمانی نظیر اثرات ضدتب، شادی آور و مسکن درد دندان نیز هست (kianbakht and ghazavi .,2005). گلرنگ (carthamus tinctorius l.) گیاه روغنی مهمی است که از دیرباز در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا از جمله هندوستان و دیگر نقاط خاورمیانه و شرق آفریقا کشت می شده است (ravi et al., 2008). کشت این گیاه روغنی بومی و با ارزش از سالیان دور در کشور رواج داشته است. پراکنش تیپ های وحشی آن در سراسر کشور بیانگر سازگاری بالای آن به شرایط آب و هوایی، به ویژه مقاومت خوب آن به تنش های شوری و خشکی می باشد (movaheddy-dehnavy et al., 2009). امروزه با توجه به اهمیت زیادی که اسیدهای چرب غیراشباع در کیفیت تغذیه ای روغن دارند، روغن گلرنگ با بیش از 80% اسیدهای چرب غیراشباع بسیار مورد توجه قرار گرفته است (isah et al., 2007). از طرف دیگر گلرنگ به عنوان گیاه دارویی شناخته شده که برای درمان بیماری های قلبی، روماتیسم و دیابت استفاده می شود (ibrahim et al., 2005). با توجه به اطلاعات فوق از آنجایی که مدیریت تغذیه در کشت گیاهان دارویی و تولید مواد موثره گیاهی و تکثیر آن ها نقش به سزایی دارد، مطالعه حاضر جهت ارزیابی اثر ورمی کمپوست و همچنین یک نمونه کود کلات آهن تولید داخل در کشت زعفران و گلرنگ در منطقه اصفهان صورت پذیرفت.

زخم در واقع فقدان یا از هم گسیختگی سلول ها از نظر آناتومیکی و عملکردی بوده و بهبودی آن یک فرآیند زیستی است که با ضربه شروع شده و با شکل گیری اسکار (scar) یا اثر زخم پس از بهبودی به پایان می رسد. دیابت یک علت شایع تاخیر و یا نارسائی درترمیم زخم است. بیماری دیابت قندی دارای پیامدهای پیچیده ای از جمله نوروپاتی و زخم پای دیابتی است که در حالت پیشرفته و مزمن, این زخم پا به قطع عضو و کاهش کیفیت زندگی بیمار ختم می شود. به طور کلی ترمیم زخم شامل سه مرحله ی: آماسی، تکثیر و بازآرایی می-باشد. در این پژوهش به دلیل اهمیت ترمیم زخم، تاثیر کمپلکس استخراج شده از بدن گونه کرم خاکی قرمز بر روی زخم موش های دیابتی مورد بررسی قرار گرفت. از آنجا که روند ترمیم زخم را فاکتورهای مختلفی تنظیم می کنند در این بررسی به مطالعه و تغییر بیان دو ژن igf و گیرندهfgf که در روند ترمیم نقش های مهمی را ایفا می کنند پرداخته شد. برای این منظور در قدم اول بعد از ایجاد دیابت و ایجاد زخم بر روی بدن موش ها اقدام به تیمار زخم ها با غلظت ng 25 از عصاره کرم خاکی گردید . در روز 10 و 20 پس از انجام تیمار، نمونه گیری از بافت های مورد نظر انجام شد و سپس به کمک روش rt-pcr میزان تغییرات بیان این دو ژن در ناحیه زخم بررسی شد . نتایج به دست آمده از rt-pcr نشان داد که تیمار به وسیله ی عصاره کرم خاکی بیان ژن های igf و گیرنده fgf را در محل زخم افزایش می دهد. علاوه بر این، مطالعات تکمیلی دیگر شامل بررسی بافت شناسی سطح زخم و میزان mda تولید شده در سرم خون نیز انجام گردید. بررسی های به عمل آمده نشان داد که تیمار به وسیله ی عصاره ی کرم خاکی میزان سطح زخم و mda موجود در سرم موش های دیابتی را به طور معنی داری نسبت به گروه شم (تیمار با سروم فیزیولوژیک)و کنترل مثبت(تیمار با پماد سولفادیازین نقره) کاهش داده است. به طور خلاصه، کمپلکس گلیکوپروتیینی موجود در عصاره کرم خاکی برای درمان زخم های دیابتی مفید بوده و می تواند به عنوان یک کاندیدای قوی برای ترمیم زخم در انسان و جانوران به کار رود.

در پژوهش حاضر کرم های خاکی قرمز lumbricus rubellus به عنوان مدل جانوری در بررسی اثر استرس های اکسیداتیو مورد استفاده قرار گرفتند. کرم های خاکی از جهت فراوانی و دارا بودن سیستم بدنی منحصر به فرد، به عنوان یکی از مناسب ترین مدل ها در تحقیقات تاکسیکولوژی کاربرد فراوان دارند. در این مطالعه، حشره کش سایپرمترین (lc50=450 mg/kg soil) در غلظت های زیر حد کشندگی 50،25 و 100 میلی گرم در هر کیلو گرم خاک به عنوان استرسور اکسیداتیو، در دو دوره ی زمانی 3 و 5 روزه مورد استفاده قرار گرفت. از کرم های مورد مطالعه هوموژنیت و مایع سلومی تهیه شد. اندازه گیری میزان پراکسیداسیون لیپیدها (lpo) در عصاره ی کل بدن و مایع سلومی و هم چنین فعالیت آنزیمی کاتالاز و توان آنتی اکسیدانی تام (tac) مایع سلومی کرم های خاکی قرمز توسط روش frap (سنجش قدرت آنتی اکسیدانی به کمک احیاء آهن فریک) به انجام رسیدند. تست گریز از محل بر روی کرم های خاکی قرمز مورد بررسی قرار گرفت و هم چنین از بافت های آسیب دیده این مدل جانوری اسلایدهای میکروسکوپی تهیه گردید. نتایج حاصل از آنالیز داده ها در مقایسه با کنترل نشان داد که، میزان lpo در هر دو عصاره ی کل بدن و مایع سلومی به دنبال افزایش میزان mda به صورت وابسته به غلظت و زمان، افزایش یافته است. کاتالاز به عنوان یکی از انواع آنتی اکسیدان های آنزیمی در شرایط مختلف مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که فعالیت ویژه این آنزیم با افزایش غلظت سایپرمترین کاهش یافته و در غلظت های بالاتر این کاهش معنی دارتر بوده است. به علاوه به کمک روش frap مشخص گردید که توان آنتی اکسیدانی تام مایع سلومیک کرم های خاکی به طور معنی دار کاهش یافته است لذا می توان این گونه نتیجه گیری نمود که بروز استرس اکسیداتیو در کرم های خاکی تیمار شده موجب انتقال نمونه های مختلفی از رادیکال های آزاد به درون مایع سلومیک کرم های خاکی شده که بدین ترتیب بخش عمده ای از سیستم های آنتی اکسیدانی در مایع سلومیک به صرف مقابله و خنثی سازی رادیکال های مذکور شده است. هم چنین با بررسی نتایج مشخص گردید که میزان گریز از محل کرم های خاکی قرمز با افزایش میزان غلظت سایپرمترین به میزان زیادی افزایش یافته که این نشان دهنده ی عدم تحمل شرایط جدید (آلودگی با آفت کش) برای کرم های خاکی بوده است. بررسی های هیستوپاتولوژیک انجام شده بر روی بافت های این مدل جانوری نیز القای استرس اکسیداتیو و به دنبال آن آسیب های بافتی را در بخش های مختلف مقطع عرضی کرم های خاکی نشان می دهد. کلمات کلیدی: سایپرمترین، کرم خاکی قرمز، استرس اکسیداتیو، تست frap ، تست گریز از محل.

پاراکوات از جمله سمیترین آفتکشهای موجود در بازار مصرف بوده که بالغ بر 60 سال مورد استفاده قرار گرفته است. این آفت کش هنوز به عنوان پرمصرف ترین علف کش در دنیا محسوب شده و در بیش تر کشورها حتی بدون محدویت نیز استفاده می شود. پاراکوات از طریق آشامیدن? پوست آسیب دیده و حتی تنفس به بدن جانوران وارد می گردد. کرم های خاکی به عنوان اندیکاتورهای زیستی مهم برای تشخیص بسیاری از آلودگی های شیمیایی خاک در انواع اکوسیستم ها، مورد کاربرد دارند. هدف از این پژوهش بررسی اثرات سمی علف کش پاراکوات (paraquat) بر بیومارکرهای استرس اکسیداتیو در کرم خاکی قرمز (lumbricus rubellus) می باشد. ابتدا میزان lc50 برای پاراکوات محاسبه گردید. سپس کرم ها به مدت 3 و 5 روز در معرض غلظت های زیر حد کشندگی 200، 400 و 600 میلی گرم از پاراکوات در کیلوگرم خاک خشک قرار داده شدند. در انتها کرم ها شسته شده از آنان هوموژنیت تهیه و مایع سلومیک شان نیز جمع آوری گردید. میزان کاتالاز، پراکسیداسیون لیپیدها (lpo) در هر دوی عصاره کل بدن و مایع سلومیک به کمک دستگاه اسپکتروفتومتری و قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومیک به کمک روش frap (احیاء فریک) اندازه گیری شدند. در این پژوهش تست گریز از محل نیز انجام شد، و همچنین بررسی-های میکروسکوپی (هیستوپاتولوژی) از کرم های خاکی تیمار شده به عمل آمد. نتایج حاصله نشان داد که آفت کش پاراکوات موجب القا استرس اکسیداتیو در بدن کرم های خاکی شده است، لذا موجب افزایش معنی دار در میزان lpo عصاره کل بدن و مایع سلومیک و هم چنین افزایش معنی داری در میزان کاتالاز و از سوی دیگر کاهش معنی داری در قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومیک کرم های خاکی گردیده است. نتایج حاصله از تست گریز از محل نیز نشان داد که با افزایش غلظت آفت کش بر مهاجرت و فرار کرم های خاکی از خاک آلوده به سوی خاک شاهد افزوده گردیده است. در بررسی های میکروسکوپی (هیستوپاتولوژی) انجام شده بر روی کرم های خاکی، تخریب های بافتی ناشی از القا استرس اکسیداتیو نیز مشاهده شد.

تاندون بافت همبند رابط بین استخوان و عضله است که دچار آسیب های متعدد می گردد. در این میان به دلیل خونرسانی ضعیف و احتمال چسبندگی در حین ترمیم، مدیریت آسیب تاندون از اهمیت ویژهای برخوردار است. بنابراین یافتن روش سریع در جهت ترمیم بافت تاندون از اهدافی است که طی سال ها دنبال می شده است. در برخی از مطالعات، استفاده از مواد بیولوژی در ترمیم عصب و زخم گزارش شده است. در این مطالعه به بررسی اثر g-90 بر ترمیم تاندون خرگوش پرداخته شده است.

بوتاکر از جمله آفت کش های خطرناک بوده که در طی سالیان متمادی در مزارع برنج و برای گیاهان هرز پهن برگ استفاده می شود. نتایج این آزمایش که بر روی کرم خاکی کالیفرنیایی انجام شد نشان داد که بوتاکلر موجب القا استرس اکسیداتیو و افزایش معنی دار محتوی lpo و کاهش معنی دار فعالیت ویژه کاتالاز در مایع سلومی می شود.

پنکونازول از جمله آفت کش های خطرناک موجود در بازار مصرف بوده که سال های متمادی است مورد استفاده قرار می گیرد. این آفت کش هنوز به عنوان یکی از پرمصرفترین قارچ کش در دنیا محسوب شده و در بیش تر کشورها حتی بدون محدویت نیز استفاده می شود. پنکونازول از طریق گوارش? آشامیدن به بدن جانوران وارد می گردد. کرم های خاکی به عنوان اندیکاتورهای زیستی مهم برای تشخیص بسیاری از آلودگی های شیمیایی خاک در انواع اکوسیستم ها، مورد کاربرد دارند. نتایج حاصله نشان داد که آفت کش پنکونازول موجب القا استرس اکسیداتیو? افزایش معنی دار محتوی lpo ? کاهش معنی داری در فعالیت ویژه کاتالاز در عصاره کل بدن کرم های خاکی شده است. از سوی دیگر نیز کاهش معنی داری در قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومی کرم های خاکی پدیدار گردید. نتایج حاصل از تست گریز از محل نشان داد که با افزایش غلظت آفتکش بر مهاجرت و فرار کرمهای خاکی از خاک آلوده به سوی خاک شاهد افزوده گردیده است.

چکیده ندارد.