نام پژوهشگر: ریحانه لحمی
ریحانه لحمی محمدحسین صنعتی
پیوند islet های پانکراسی به عنوان یکی از بهترین روشهای درمان دیابت نوع 1 به شمار می رود. سلولهای بنیادی پرتوان القا شده انسانی (hipscs) که به سلولهای بنیادی رویانی شباهت دارند، امکان تولید سلولهای شبه islet مولد انسولین اختصاصی بیمار را از سلولهای سوماتیک طی برنامه ریزی مجدد سرنوشت سلولی فراهم می کنند. اما روشهای کنونی اغلب بر پایه استفاده از چندین سایتوکاین و بازدازنده مختلف برای هدایت تمایز به سمت رده پانکراسی تکیه دارند. از آنجاکه تولید این القاکننده های تمایز مستلزم صرف هزینه های بالاست، کاربرد روشهای مذکور برای اهداف کلینیکی محدود می گردد. با توجه به نقش میکرو rna ها به عنوان عوامل کلیدی در مراحل مختلف نمو پانکراس، در این مطالعه از یک روش جدید و مقرون به صرفه برای پیشبرد تمایز پانکراسی در سلولهای hips از طریق بیش بیان mir-375 در غیاب فاکتورهای رشد استفاده گردید. پس از تایید خاصیت پرتوانگی سلولهای hips، بررسی تمایز پانکراسی در سلولهای تیمار شده با وکتورهای لنتی ویروسی واجد mir-375 و الیگونوکلئوتیدهای antimir-375 صورت گرفت و میزان بیان این میکرو rna با انجام mirna quantitative rt-pcr در طول دوره تمایز ارزیابی شد. نتایج حاصل از بررسیهای مورفولوژیکی، آنالیز ایمنوسیتوشیمی و تعیین پروفایل بیانی مارکرهای اختصاصی اندوکرینی با qrt-pcr در روزهای 7، 14 و 21 نشان داد که سلولهای شبه islet از تمایز سلولهای بیش بیان کننده mir-375 به دست آمده است. کلاسترهای حاصل با ترشح انسولین به افزایش غلظت گلوکز پاسخ دادند که توانایی عملکردی آنها را in vitro نشان می دهد. طبق دانسته های ما، این مطالعه برای اولین بار روشی را ارائه می دهد که بر اساس آن میکرو rna ها می توانند جایگزینی مناسب برای سایتوکاینها و بازدارنده ها در القای تمایز پانکراسی در سلولهای hips باشند. این روش می تواند بررسی نقش میکرو rna ها در تخصص یافتگی پانکراس را تسهیل کند و امکان استفاده از سلولهای ips اختصاصی بیمار برای سلول درمانی دیابت نوع 1 را افزایش دهد.