نام پژوهشگر: سیروس خاموشی
زینب پرسوزی آزاد شربیانی رضا امراللهی
راکتورهای هسته ای از مهمترین منابع پرتوزای مصنوعی هستند. مواد پرتوزا طی فرآیندهای شکافت و واکنش نوترون ها و گاما با عناصر ساختاری راکتور ایجاد می شوند. راکتورهای هسته ای قدرت به گونه ای طراحی شده اند که مواد پرتوزا را محصور کنند و مانع انتقال آن ها به محیط شوند. ولی با این وجود هنگام کار در وضعیت عادی نیروگاه ، مقداری مواد پرتوزا تولید می شود که پس از کنترل های لازم توسط کارگردان نیروگاه بخشی به عنوان پسمان گازی از طریق دودکش نیروگاه به اتمسفر و مقداری نیز به صورت پسمان مایع وارد آب رودخانه یا دریا می شود. راکتور نیروگاه هسته ای بوشهر از نوع آب سبک تحت فشار روسی با توان تولید 3000 mw(t) انرژی گرمایی و1000 mwe انرژی الکتریکی است و انتظار می رود که بزودی مورد بهره برداری قرار بگیرد. هدف از انجام این پژوهش تحت عنوان " ارزیابی دز دریافتی ساکنان اطراف نیروگاه هسته ای بوشهر " بررسی مدل انتشار مواد پرتوزا در اتمسفر و دریا و محاسبه ی دز دریافتی مردم اطراف نیروگاه بوشهر به صورت فردی و جمعی و در نهایت ارزیابی این دز به عنوان نتیجه ای از ایمنی نیروگاه است. برای این منظور از کد کامپیوتری pc-cream استفاده شده که توسط کمیتهی ملی حفاظت در برابر پرتو(nrpb) در انگلیس طراحی و مورد تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی می باشد و تمام مسیرهای مختلف پرتوگیری انسان از مواد پرتوزا را شبیه سازی می کند که اساس پخش مواد پرتوزا در این کد مدل انتشار گوسی است. دز جمعی در شعاع 100 km از دودکش نیروگاه و دز فردی برای سه گروه سنی نوزادان تا یک سال، کودکان تا ده سال و بزرگسالان در فواصل مختلف از نیروگاه محاسبه شده.براساس نتایج این پژوهش حداکثر دز فردی دریافتی بزرگسالان ناشی از گازهای پرتوزا در محاسبات ما در جهت sse و میلی سیورت می باشد که در مقایسه با نتیجه ی ارایه شده در psar و محاسبات مرکز مطالعات محیطی نیروگاه که به ترتیب حداکثر مقدار در جهتs و میلی و se و سیورت می باشد از هماهنگی مناسبی برخوردار است و از حدود معین شده توسط نظام ایمنی هسته ای ایران که دز سالیانه ی 0.1 msv را برای مردم عادی اطراف نیروگاه مقرر کرده است پایین تر می باشد. همچنین دز فردی ناشی از رها شدن پسمان مایع به خلیج فارس در نتایج ما برای بزرگسال بدست آمده که با نتایج محاسبات ارایه شده توسط مرکز مطالعات محیطی نیروگاه مقایسه کردیم که از هماهنگی خوبی برخوردار است
مریم قاسمی رضا امراللهی
نیروگاه هستهای بوشهر یک نیروگاه آب سبک، با طراحی روسی میباشد که به منظور تولید 1000mw برق در هجده کیلومتری جنوب بندربوشهر و در ساحل دریای خلیجفارس ساخته شدهاست. این نیروگاه مشمول ضوابط و مقررات ویژهی ایمنی هسته ای در کلیهی زمینهها میباشد. از این رو تأمین ایمنی این نیروگاه نه تنها از رسیدن آسیبهایجانی وخساراتمالی به جامعه جلوگیری میکند، بلکه سبب جلب رضایت افکار عمومی شده و ادامهی روند استفاده از این منبع انرژی را در کشور هموارتر میسازد. یکی از مهمترین عوامل در تأمین ایمنی، ارزیابی میزان پرتوگیری افراد جامعه میباشد. به همین دلیل این پایان نامه جهت ارزیابی دز دریافتی مردم، در صورت بروز حادثهی از دست رفتن خنک کننده (loca) در نیروگاه هستهای بوشهر تدوین شدهاست. در صورت وقوع این حادثه بیشترین مقدار مادهی پرتوزا نسبت به هر حادثهی دیگری وارد محیط خواهدشد. کدی که به منظور بررسی و ارزیابی اثرات حادثه در این پروژه مورد استفاده قرار گرفته کد pc-cosyma میباشد. این کد، یک برنامهی کامپیوتری است که به منظور ارزیابی اثرات رهاشدن مواد پرتوزا به جو، درحالت حادثه، در اطراف تجهیزات هستهای مورد استفاده قرار میگیرد. در این پایان نامه دز معادل موثر فردی، میزان پرتوگیری تیرویید ، میزان تأثیر هر یک از هستههای پرتوزا ومسیرهای پرتوگیری تامدت یکروز ویکسال پس ازوقوع حادثه درمسافتهای 60,40,30,20,10,5و80 کیلومتری از نیروگاه، محاسبه شدهاست. همچنین کلیهی موارد مذکور بعلاوهی دز جمعی با درنظر گرفتن تأثیر بلع تامدت پنجاه سال پس از وقوع حادثه بدست آمده است. بهمنظور محاسبهی دزجمعی، اطلاعات مربوط به توزیع جمعیت ومحصولات دامی و کشاورزی در فواصل اشاره شده، به ترتیب از مرکز آمار ایران و وزارت جهاد کشاورزی جمع آوری گردیده است. میزان دز دریافتی افراد جامعه به چگونگی رخ دادن حادثه و مدت زمان آن، ارتفاع نشت مواد پرتوزا به محیط، شرایط هواشناسی در هنگام وقوع و فرضیات دیگر در نظر گرفتهشده بستگی دارد. در صورت وقوع حادثهی ازدست رفتن خنک کننده بدون عملکرد سیستم ایمنی، احتمال اینکه میزان دز دریافتی افرادجامعه در فاصلهی پانزده کیلومتری ودر نزدیکی شهر بوشهر برابر ویا بیش از 6.46e-00msv باشد 5% به دست آمدهاست. البته در محاسبات انجام شده با فرضیات گوناگون نتایج مختلفی به دست آمده و در نتیجه، مسافتها و جهتهایی که در هنگام وقوع حادثه باید برای آنها تدابیری همچون پناهگیری، تخلیه، وتوزیع قرص یدید پتاسیم در نظرگرفته شود، متفاوت به دست آمده است.