نام پژوهشگر: علی رضایی رودباری
علی رضایی رودباری محمدجواد ضمیری
به منظور بررسی همبستگی بین برخی از فراسنجه های فیزولوژیک خون و ترکیب شیمیایی لاشه در گوسفند، 40 بره نر هشت ماهه قزل و مهربان (20 بره از هر نژاد) از یک گله، بطور تصادفی انتخاب شدند. قوچ ها در یک دوره 100 روزه، تحت شرایط پرواربندی قرار گرفتند. در روز 50، ده بره از هر نژاد بطور تصادفی انتخاب و کشتار و بقیه بره ها در روز 100، کشتار شدند. یک روز پیش از کشتار و پس از 24 ساعت گرسنگی، از بره ها نمونه خون تهیه شد. کلسترول سرم خون با بسیاری از فراسنجه های لاشه همبستگی بالایی داشت . در نژاد قزل، ضرایب همبستگی کلسترول سرم و فراسنجه های لاشه بین 0/39 تا 0/89 متغیر بود که بزرگترین ضریب همبستگی مربوط به عمق ماهیچه زیرپوست (scfd) با کلسترول سرم بود (p<0/01,r0/89) . در نژاد مهربان، تعداد کمتری از فراسنجه های لاشه با کلسترول سرم خون همبستگی داشتند و ضرایب همبستگی کوچکتر از ضرایب همبستگی مشاهده شده در نژاد قزل بود. در هر دو نژاد، تری گلسیرید سرم خون با هیچ یک از فراسنجه های لاشه همبستگی معنی داری نداشت (p>0/10). پروتئین کل سرم، فقط در نژاد قزل و آن هم با چربی ران همبستگی معنی داری داشت (p<0/10,r-0/43) و آلبومین سرم خون در نژاد قزل فقط با استخوان گردن (p<0/10,r0/38) همبستگی معنی داری داشت ، در حالیکه در نژاد مهربان با چربی پیرامون قلب (p<0/05,r0/50) و عرض ماهیچه راسته (ld) همبستگی معنی داری داشت (p<0/05,r0/45) . در نژاد قزی، گلوکز سرم خون با پروتئین خام (cp) گوشت لاشه و پروتئین خام در ماده خشک ، همبستگی معنی داری داشت (به ترتیب p<0/01,r-0/71 و p<0/05,r-0/59)، در نژاد مهربان نیز این همبستگی دیده شد ولی ضرایب همبستگی مربوطه کوچکتر بود (به ترتیب p<0/10,r-0/44 و p<0/10,r-0/40). در نژاد قزل، کراتینین سرم خون با پروتئین خام گوشت لاشه و پروتئین خام در ماده خشک همبستگی منفی و معنی داری داشت (به ترتیب p<0/05,r-0/49 و p<0/10,r-0/43)، اما در نژاد مهربان با پروتئین خام در ماده خشک همبستگی منفی (p<0/05,r-0/48) و با ماده خشک گوشت لاشه (p<0/01,r0/57) و چربی خام (ee) (p<0/10,r0/40) همبستگی داشت . نیتروژن اوره ای خون (bun) با چربی خام در ماده خشک (p<0/05,r0/39) و چربی پیرامون کلیه (p<0/05,r0/51)، قلب (p<0/05,r0/47) و دستگاه گوارش (gti) (p<0/05,r0/48) همبستگی مثبت داشت ، اما در نژاد مهربان، نیتروژن توره ای خون (bun) با پروتئین خام در ماده خشک همبستگی منفی داشت (p<0/05,r-0/59) . در نژاد قزل، کلسیم و منیزیم با کل استخوان لاشه همبسستگی معنی داری داشت (به ترتیب p<0/10,r0/38 و p<0/10,r0/42). همچنین، در نژاد قزل کل گوشت لخم لاشه با منیزیوم همبستگی منفی داشت (p<0/10,r-0/42) . معادله های رگرسیون برای هر یک از ویژگی های لاشه و برای هر نژاد، ارائه شده اند. نتایج این آزمایش نشان داد که در گوسفندان قزل و مهربان، علاوه بر نیتروژن اوره ای خون (bun)، کلسترول و کراتینین نیز فراسنجه های خوبی، برای تخمین ترکیب شیمیایی لاشه در حیوان زنده هستند.